فوکاس
معنی کلمه فوکاس در فرهنگ فارسی
یکی از امپراطوران روم است که به دست هرقل یا هرکلیوس خلع شد .
معنی کلمه فوکاس در دانشنامه آزاد فارسی
امپراتور بیزانس (حک: ۶۰۲ـ۶۱۰م). پس از شورش ارتش علیه امپراتور موریس در ۶۰۲م، در مقام سخنگو به قسطنطنیه اعزام شد. سپس، با بهره گیری از شورش هایی که در پایتخت امپراتوری بیزانس پدید آمده بود، خود را امپراتور خواند و امپراتور موریس و پسرش را اعدام کرد. او با به رسمیّت شناختن صلاحیّت و اختیارات پاپ گرگوریوس اول در زمینۀ مسائل مذهبی، ارتباط نزدیکی با رم برقرار کرد. پس از آن ناچار شد با سپاهیان خسروپرویز که به خونخواهی متحدش موریس به روم شرقی حمله کرده و تا بُسفر پیش رفته بود (۶۰۸م)، مقابله کند. فوکاس به سبب کشتار پیروان یکی از فرقه های مسیحی و یهودیان، مخالفت ساکنان مناطق شرقی امپراتوری را برانگیخته بود و آشوب در این مناطق و وحشت از نیروهای ایران سبب شد تا او از فرمانروای کارتاژ تقاضای کمک کند. فرمانروای کارتاژ نیز پسر خود هراکلیوس را در ۶۱۰م به قسطنطنیّه اعزام کرد. هِراکلیوس در همین سال با اعدام فُوکاس خود را امپراتور بیزانس اعلام کرد.
جملاتی از کاربرد کلمه فوکاس
جنگ ایران و روم شرقی میان سال‌های ۶۰۲ تا ۶۲۸ میلادی بین خسرو پرویز، شاهنشاه ساسانی و فوکاس و هراکلیوس، امپراتوران بیزانس بود که آخرین و بزرگترین جنگ از جنگ‌های ایران و روم شرقی به‌شمار می‌رود.
باراداس وارد فوکاس و پسرانش نیسه فور[پانویس ۱۶] و «لئون» و «کنستانین»، و بالاخره به «ژان تزی میسکس» و گریگوری دوتارون را نام برد.
همزمان با فتوحات ایرانیان، در روم هراکلیوس بر ضد فوکاس کودتایی ترتیب داد و پس از خلع و اعدام فوکاس خود را در سال ۶۱۰میلادی امپراتور خواند.
پس از کشته شدن موریس و تمامی اعضای خانواده‌اش توسط فوکاس، شایعاتی پیرامون فرار کردن و زنده ماندن تئودوسیوس گسترش یافت. ادعا شد که پدرزنش، ژرمانوس، به یکی از فرماندهان فوکاس به نام اسکندر، رشوه داده بود تا تئودوسیوس را آزاد کند. طی این داستان تئودوسیوس فرار می‌کند و به لازیکا رسید و در همان‌جا در گذشت. تئوفیلاکت سیموکاتا گزارش می‌دهد که او این شایعات را کاملاً بررسی کرده و آنها را نادرست یافته‌است
شکست بیزانس از خسرو ادامه یافت. فوکاس به رغم قساوت‌ها و خونریزی‌هایش نتوانست اوضاع را کنترل کند و در اثر توطئهٔ سرباز و سرکرده‌ای رومی به نام هراکلیوس [اغ] از سلطنت خلع و کشته شد (۶۱۰ م).[اف]
باراداس وارد فوکاس و پسرانش نیسه فور[پانویس ۱۱] و لوون و کنستانین، و بالاخره به ژان تزی میسکس و گریگوری دوتارون را نام برد.
جنگ ایران و روم شرقی از سال‌های ۶۰۲ تا ۶۲۸ میلادی میان خسرو پرویز، فوکاس و هراکلیوس به طول انجامید. این جنگ از آخرین و بزرگترین جنگ‌های ایران و روم شرقی به‌شمار می‌رود.
این صلح تا سال ۶۰۲ میلادی پایدار بود تا اینکه موریس توسط فوکاس کشته شد. پس از آن خسرو به روم شرقی اعلام جنگ داد.
موریکیوس سرانجام بعد از اینکه مجبور به دیدن قتل تمامی پسرانش، در مقابل چشمش شد توسط فوکاس اعدام شد.
در نهایت در سال ۱۸۵۹، یک پژوهشگر آمریکایی با کمک کنسولگری آمریکا در جزایر ایونی، توانست نشان‌دهد نه تنها فوکاس وجود داشته و زندگی کرد، بلکه خانواده و تاریخچهٔ وی در جزایر بسیار شناخته شده‌است. در حالی که ما هیچ وقت ممکن است حقایق درستی که پشت گزارش منتشر شدهٔ لوک نهفته‌است را ندانیم، باید وجود تخیلی این مرد را بعید در نظر بگیریم.