ماه رجب

معنی کلمه ماه رجب در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] هفتمین ماه قمری که اولین ماه از ماه های حرام می باشد و فضیلت زیادی در روایات برای آن یاد شده است ماه رجب می باشد و از آن به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، صوم و حج سخن گفته اند.
رجب از ماه های حرام و با فضیلت است و روزه گرفتن همه روزهای آن مستحب مؤکّد می باشد.
غسل در ماه رجب
غسل شب نیمه و روز بیست و هفتم (روز مبعث)؛ مستحب است.
نماز های مستحبی در ماه رجب
خواندن دوازده رکعت (شش تا دو رکعتی) نماز مستحب در شب نیمه و شب و روز بیست و هفتم؛ رجب مستحب است.
زیارت امام حسین علیه السلام
...
[ویکی اهل البیت] کلید واژه: ماه رجب، اعمال ماه رجب، وقایع ماه رجب
ماه رجب هفتمین ماه از ماه های قمری، ماهی بسیار شریف و از ماه های حرام است. رجب نام نهری است در بهشت که از عسل شیرین تر و از شیر سفیدتر است و هر کس در این ماه روزه دارد، از آن نهر آب می نوشد. به ماه رجب رحب الأصب یعنی ماه ریزش رحمت خداوند بر مردم نیز می گویند.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «ماه رجب برای امت من «ماه استغفار» است. رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است. کسی که یک روز از ماه رجب را روزه گیرد، مستوجب خشنودی خداوند گردد غضب الهی از او دور می گردد و دری از درهای جهنم به روی او بسته می شود».
در حدیث دیگری آمده است که هر کس سه روز آن را روزه دارد بهشت بر او واجب گردد. در ماه رجب دعاها و اعمال خاصی وارد است که مهمترین آن ها «اعمال ایام البیض» (13 تا 15 ماه) و اعمال ام داوود و برنامه اعتکاف است. این اعمال در کتاب شریف مفاتیح الجنان محدث قمی گردآوری شده است.
حوادث تاریخی و مذهبی بسیاری در ماه رجب روی داده است که در زیر به آن اشاره می شود: ولادت حضرت امام باقر علیه السلام در سال 57، امام محمدتقی علیه السلام در سال 195، میلاد امام علی علیه السلام در کعبه، مبعث پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، شهادت امام موسی بن جعفر علیه السلام در سال 182 و شهادت امام علی النقی علیه السلام در سال 254، وفات ابراهیم فرزند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در سال دهم هجرت، وفات ابوطالب علیه السلام در سال دهم بعثت، رحلت حضرت زینب (بنا به نقلی) و درگذشت ابن سکیت در سال 244 قمری.
ماه رجب و ماه شعبان و ماه رمضان شرافت زیادی دارند و در فضیلت آن ها روایات بسیاری وارد شده است. از حضرت رسول صلی الله علیه و آله روایت شده که: ماه رجب ماه بزرگ خدا است و ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی رسد و جنگیدن با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، موجب خشنودی خدای بزرگ می گردد و غضب الهی از او دور می گردد و دری از درهای جهنم بر روی او بسته گردد.
از حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام روایت شده است که: هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، آتش جهنم یک سال از او دور شود و هر کس سه روز از آن را روزه بگیرد بهشت بر او واجب می گردد. و همچنین فرمود که: رجب نام نهری است در بهشت که از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر است. هر کس یک روز از رجب را روزه بگیرد البته از آن نهر بیاشامد.
از امام صادق علیه السلام روایت است که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود که: ماه رجب، ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را "أصب" می گویند زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امت من بسیار ریخته می شود پس بسیار بگوئید: «أَسْتَغْفِرُاللهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ».

جملاتی از کاربرد کلمه ماه رجب

اعتکاف از نظر زمان، محدود به وقت خاصی نیست، ولی چون لازمه اعتکاف روزه گرفتن است، در دو روز عید فطر و قربان که روزه حرام است، نمی‌توان معتکف شد. البته بهترین زمان برای اعتکاف دهه آخر ماه مبارک رمضان و روزهای سیزدهم تا پانزدهم ماه رجب است که در کشور ما، اعتکاف در سه روز ماه رجب رواج دارد و این سه روز، از چند جهت دارای اهمیت است؛ اول اینکه ماه رجب، ماه حرام است و مطابق روایات، اعتکاف در ماه‌های حرام از فضیلت بیشتری برخوردار است و دوم اینکه روزه در ماه رجب فضیلت خاصی دارد (البته تعدادی از علمای شیعه همچون سید علی سیستانی، فضیلت خاصی را برای اعتکاف در ماه رجب قائل نیستند).
واعظی گفت در این ماه که ماه رجب است توبه کردن نه عجب توبه شکستن عجب است
ناصرالدین شاه کفر افکن که در ماه رجب عید مولود علی عالی اعلی گرفت
بهر آن کامد قرین نوروز با ماه رجب کاندران در کعبه ظاهر شد علی میرعرب
ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی، معروف به سید رضی و شریف رضی،(۳۵۹ ه‍.ق - ۴۰۶ ه‍.ق) از شاعران و فقیهان قرن چهار شیعه و گردآورندهٔ نهج‌البلاغه است. او نهج‌البلاغه را در ماه رجب سال چهارصد پس از هجرت و حدوداً ۳۶۰ سال پس از کشته‌شدن علی ابن ابی طالب گردآوری و تدوین کرده‌است. او برادر سید مرتضی است.
نک ماه رجب آمد تا ماه عجب بیند وز سوختگان ره گرمی و طلب بیند
یعنی بدان جهت که ماه رمضان همان ماهی است که خدا قرآن را در آن نازل فرمود و همان ماهی است که محمد در آن به نبوت برانگیخته شد که چون مخالف با روایات دیگر شیعه در اینباره بوده‌است؛ محمد تقی مجلسی احتمال تقیه در آن داده، یا فرموده که باید حمل بر برخی معانی دیگری جز معنای بعثت اصطلاحی شود، زیرا تاریخ بیست و هفتم ماه رجب به نظر او نزد علمای امامیه مورد اتفاق و اجماع بوده و گفته‌است: «... و علیه اتفاق‌الامامیة».
عید مولود ولی حق و ماه رجب است
غره ماه رجب یوم الاحد یافتم از فیض رحمانی مدد
ناف هفته بد و از ماه رجب کاف و الف که برون رفت از این خانهٔ بی‌نظم و نسق
روز می خوردن و شادی و نشاط و طرب است ناف هفته است اگر غرهٔ ماه رجب است
انجام اعتکاف منوط به زمان خاصی نیست، اما در احادیث بهترین زمان برای اعتکاف، ماه رمضان، به ویژه دهه سوم آن ذکر شده است. در ایران، از اولین سال‌های دهه هشتاد، گرایش به اعتکاف در ماه رجب رایج شد و امروزه در در «ایّام‌البیض» یا «روزهای سپید» این ماه (روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵)، مراسم اعتکاف در اکثر شهرها و مساجد برگزار می‌شود.
ماه مبارک چهر من می ده که شد ماه رجب و اندر طرب شیر عجم از مولد میر عرب