نارین قلعه

این قلعه در درون شهر اردبیل بوده، و به کهنه دژ، ارک و قلعه شهر اردبیل معروف و در کنار رودخانه بالخلو قرار داشت، و دارای برج و باروی محکمی بود، از قدمت آن اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی یکی از معروفترین قلاع ایران محسوب می‌شود، نارین قلعه که بیشترین شهرت و اهمیتش را از دورهٔ قاجار کسب کرده پیش از این دوره نیز وجود داشته، منتها قلعه کوچکتری بوده و به نام «ارک» خوانده می‌شده‌است و گویا آقا محمد خان قاجار در نخستین سفرش به اردبیل هنگامی که عازم جنگ بر علیه گرجستان بوده در آنجا اقامت کرده‌است.

معروفترین پل‌ها بر روی رودخانه پل یعقوبیه یا پنج چشمه و پل هفت چشمه واقع شده که در زبان محلی ججین، داشکسن و یِدی گوزلی و قرمزی کورپی از اسم‌های این پل هستند. پلی که ستارخان سردار ملی بعد از فرار از زندان نارین قلعه اردبیل به یارانش محلق شد تا راهی نجف شوند و فتوای مشروطه را از مجتهدان بگیرند. پل هفت چشمه از یادگارهای دوره صفوی است.

در سال ۱۲۴۶ هجری قمری، عبّاس میرزا نایب السّلطنه، که در عین حال والی آذربایجان بود، حکومت اردبیل را به دو فرزند خود داده و از این دوران است که نارین قلعه اردبیل به علّت استحکام آن، تبعیدگاه مخالفان حکومت گردید.