تهویه

علاوه بر بادگیر مرکزی، چهار روزن مشبک دیگر جهت تهویه در گنبد کار گذاشته شده‌است.

سایه بان‌های متحرک خارجی و انواع پرده کرکره‌ها ولورها می‌توانند در مواقع مشخص از ورود نور مزاحم خورشید به داخل فضاها ممانعت کنند و در ساعاتی که نیاز به نور و حرارت خورشید است مانع از تابش خورشید نشوند. سایبان‌های متحرک قابل تنظیم می‌توانند در تهویه فضاها نیز نقش مؤثری را ایفا نمایند.

-نما برقرارکنندهٔ ارتباط درون و بیرون، خلوت و شلوغ، خصوصی و عمومی، طبیعی و مصنوع است. ساکن خانه باید از درون خانهٔ خود دیگران را ببیند بدون آنکه دیده شود. نما باید نور و تهویه طبیعی را امکان‌پذیر کند و جداکننده‌ای بین خلوت و شلوغ؛ خصوصی و عمومی باشد.

نقشهٔ ساختمان کار رستم وسکانیان، بود و مهندسی سازهٔ آن به دست مهندس آندرانیک آندریاسیان و تحت نظارت مهندس نشان پیرومیان صورت گرفت. تأسیسات تهویه و گرمایش مرکزی نیز به دست مهندس خاچاتوریان طراحی شد.

مخزن ای آب‌انبار از نوع چهارگوش و ستون دار می‌باشد و دارای پوشش طاق و چشمه است و برای خنک نگه داشتن آب و تهویه آن از دو بادگیر با مقطع چهارضلعی استفاده شده است.

به دلیل نقش مهم بادگیرها در تهویه هوا، آب انبارهای یزد به آب انبار یک بادگیری (آب انبار ندوشن)، آب انبار دو بادگیری (آب انبار حظیره، دخمه، شهدای فهرج) آب انبار سه بادگیری (جواد روستای شمس، چمن اردکان) آب انبار چهار بادگیری (شاه ابوالقاسم، آتشکده) آب انبار پنج بادگیری (آب انبار امیرچخماق) تقسیم‌بندی شده‌اند.

کَالَّذِی اسْتَهْوَتْهُ الشَّیاطِینُ قراءت حمزه «استهویه» بالف من ماله بر معنی جمع شیاطین، «و استهوته» بر معنی جماعت شیاطین. قال الزجاج: «استهوته» زیّنت له هواه، و قال ابن عباس: استفزته الغیلان فی المهامه. ابن عباس گفت: این مثلی است که رب العالمین زد آن کس را که بر دین حق بود، و داعی ضلالت او را بر عبادت بت میخواند، میگوید: مثل وی مثل آن مرد است که بر راه راست میرود با رفیقان پسندیده و همراهان گزیده، و غول او را از رفیقان باز برد، تا از راه بیوفتد، و در بیابان حیران و عطشان بماند، و بر شرف هلاک بود، پس آن رفیقان و اصحاب او را براه باز خوانند، نیاید، و هم چنان سرگردان و حیران سر در بیراهی نهد تا هلاک شود. این در شأن عبد الرحمن بن ابو بکر آمد، پیش از آنکه مسلمان شد شیطان او را از راه هدی باز داشته بود، و اصحاب وی پدر و مادر وی بودند، و با وی میگفتند که: ایتنا فانا علی الهدی. و هم درین قصّه وی آیت آمد: وَ الَّذِی قالَ لِوالِدَیْهِ أُفٍّ لَکُما الایة. وی جواب ایشان میدهد که من بر هدی و راست راهی‌ام. رب العالمین گفت: قُلْ إِنَّ هُدَی اللَّهِ هُوَ الْهُدی‌ راه اسلام است، که راه راست است و دین حق. رستگاری در آن است نه در کفر و ضلالت که نموده شیطان است. معنی دیگر گفته‌اند: له اصحاب من المشرکین یدعونه الی الهدی عندهم. و این معنی در نوبت اوّل مختصر گفتیم.