تدلی

معنی کلمه تدلی در لغت نامه دهخدا

تدلی. [ ت َ دَل ْ لی ] ( ع مص )( از «دل و» ) فروآویخته شدن. ( تاج المصادر بیهقی ). فروهشته شدن. ( زوزنی ) ( ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ) ( آنندراج ). آویخته شدن از درخت. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). تعلق و فروهشته شدن میوه از درخت. ( اقرب الموارد ) ( المنجد ). || سخت نزدیک شدن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ) ( ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ) ( آنندراج ). قریب گردیدن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || فرودآمدن از بالا به نشیب. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). فرودآمدن. ( از المنجد ).
تدلی. [ت َ دَل ْ لی ] ( ع مص ) ( از «دل ی » ) نزدیک شدن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( اقرب الموارد ) ( المنجد ) : ثم دنی فتدلی. ( قرآن 53 / 8 ). || فروتنی نمودن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). تواضع. ( اقرب الموارد ) ( المنجد ). || تدلل ، یعنی خرامیدن. بمعنی تدلل است یعنی خرامیدن ، مانند تمطی که بمعنی تمطط است. ( ناظم الاطباء ). معنی آن تدلل است مانند: ثم ذهب الی اهله یتمطی ؛ای یتمطط. ( از اقرب الموارد ). || ( اصطلاح عرفان ) در اصطلاح عرفا، عبارت از نزول وجود مقربین است از مقام بیخودی و فناء در جبروت الهی به مرتبت هوشیاری که بعد از ارتقاء به نهایت مقام و مرتبت خود است و بعبارت دیگر صحو بعد از محو و هشیاری از بیخودی است و این خود نزول است از مقام فناء فی صفات اﷲ و سفر از حق بخلق است و گاه در مقابل نزول تجلیات حق است از مقام قدس ذات خود ( که هر کس را بدانجا راهی نیست و لایمسه الا المطهرون ) بمراتب نازله وجودی برحسب استعدادات وجود در کسب فیض و تجلی. ( از تعریفات جرجانی ). || نزول مقربین است و اطلاق شود در مقابل نزول حق بمقربین در مقام قرب و نزدیکی مقربین به او. ( از تعریفات جرجانی ). || درآویختن بدرخت و جز آن. ( آنندراج ).

معنی کلمه تدلی در فرهنگ معین

(تَ دَ لِّ ) [ ع . ] (مص ل . ) ۱ - بسیار نزدیک شدن . ۲ - فروتنی کردن .

معنی کلمه تدلی در فرهنگ عمید

۱. آویخته شدن.
۲. خرامیدن.
۳. شتافتن و نزدیک شدن.

معنی کلمه تدلی در فرهنگ فارسی

( مصدر ) فرو آویختن در آویختن فرو هشته شدن .
نزدیک شدن یا فروتنی نمودن تواضع .

معنی کلمه تدلی در ویکی واژه

بسیار نزدیک شدن.
فروتنی کردن.

جملاتی از کاربرد کلمه تدلی

این دریاچه در شمال شرقی اراک و در دشت فراهان قرار دارد، مساحتش بسته به میزان بارندگی از صد تا صد و ده کیلومتر مربع تغییر می‌یابد. آب این دریاچه شور است. از نظر اقلیم زمستان‌های معتدلی دارد و همین سبب شده تا در پاییز و اوایل زمستان زیستگاه پرندگان و به ویژه پرندگان مهاجر باشد.
بررسی شرح نهج‌البلاغه او نشان می‌دهد که برخلاف نظر ابن کثیر که وی را شیعی غالی شمرده‌است، می‌توان او را معتزلی معتدلی دانست. او در آغاز کتابش اتفاق همه شیوخ معتزلی خود را بر صحت شرعی بیعت با ابوبکر نقل می‌کند و تصریح می‌نماید که از پیامبر اسلام نصّی بر آن بیعت وارد نشده، بلکه تنها انتخاب مردم که هم به اجماع و هم به غیراجماع راه تعیین پیشوا شمرده شده، موجب صحت آن است.
شاه اسماعیل دوم سیاست مذهبی معتدلی در پیش گرفت، مثلاً وی برای علمای مذهبی همانند میرزا مخدوم شریفی و ملا میرزا جان باغ نوی شیرازی و میر مخدوم لاله که احتمال پیروی از تسنن در آن‌ها می‌رفت، محافظ تعیین کرده بود.
کتب الله تعالی کرم الله توالی فتدلی و تجلی بعث العشق دوایی
روستای اسلام‌آباد هم‌زمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷تاسیس شده و در فاصله ۳۳ کیلومتری در شمال شرقی شهرستان ارسنجان، در ارتفاع ۱۴۸۶ متری از سطح دریا، در منطقهٔ کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوای معتدلی دارد.
آب و هوای این روستا معتدل است و تابستان گرم و خشک و زمستان معتدلی دارد.
تا با تو دلم همدم شد، دم از سرّ «دنا فتدلی» زد
و بدان که علم بی عمل، وبال و موجب خسران و نکال است از جاهل هفتاد لغزش را چشم می پوشند، پیش از آنکه از عالم یکی را درگذرند و عمل بی علم زحمت بی فایده است زیرا که علم آن است که از روی علم و معرفت صادر شود و باید در عمل متوسط باشی میان حفظ ظاهر و باطن خود، نه اینکه ظاهر خود را پاکیزه نمائی و آن را به عبادات و طاعات بیارائی، و باطن به انواع خباثات آلوده باشد مانند عجوزه کریه منظر زشت لقای دیو سیرت که خود را ملبس به لباس عروسان «حوروش»، و مزین به زینت «مهوشان دلکش» نماید، و به انواع «تدلیسات»، خود را بیاراید، نه اینکه سعی در نیکی ذات و پاکی باطن خود کنی، و لیکن بالمره از ظاهر غافل شوی، و مطلقا ملاحظه آن را نکنی، و به هیچ نوع از ملامت مردم اندیشه ننمائی، و از کثافات ظاهریه خود را محافظت ننمائی، مانند دری شاهوار که آن را به انواع قاذورات و نجاسات ملوث سازند بلکه، باید ظاهرت آئینه باطنت باشد، و باطنت از جمیع خباثات و کثافات پاک باشد و باید در جمیع صفات باطنیه و افعال ظاهریه متوسط میان افراط و تفریط باشی، به تفصیلی که در این کتاب گوش زد تو خواهد شد
دو نظریه دیگر هم دربارهٔ ناپدید شدن ارهارت وجود دارد، یکی اینکه او به هنگام نشستن در جزایر مارشال یا در نزدیکی این جزایر دچار سانحه شد، یا این که او به جزیره نیکو مارورو در نزدیکی کریباتی رفت و در آن جا درگذشت. برای هر دو این نظریه‌ها هیج مدرک مستدلی وجود ندارد، اما این مانع از آن نشده که مورخان آماتور و حرفه‌ای در مورد آن‌ها کندوکاو نکنند.
یارب به عاشق شب اسری که با حبیب در خلوت دنی فتدلی مجال یافت
شیخ را شوخی تو موجب تقدیس چه بود نزد رندی چو منت صوم بتدلیس چه بود
آثار طراحی و ترسیمات او در مجموعه‌های دائمی چون: موزهٔ اشتدلیک در آمستردام، موزهٔ خرونینگر در خرونینگن، سی‌سی‌ای (مرکز معماری کانادا) در مونترآل، موزهٔ ویکتوریا و آلبرت در لندن، موزهٔ تری‌یناله طراحی ایتالیایی در میلان و مرکز پمپیدو در پاریس به نمایش گذاشته شده‌اند.
گرمای هوا در اواخر ائوسن کمی رو به کاهش گذاشت اما هم‌چنان تا عرض‌های بالای جغرافیایی هوا گرمسیری بوده و تنها بالاتر از مدار قطبی هوای معتدلی حاکم بوده‌است. در این دور در منطقه بالاتر از مدار قطبی جنگل‌های پهن‌برگ می‌روییده‌است.
شایسته وقت سخا، چن علم منتفعی بایسته گاه سخن، چون طبع معتدلی
بنه ای ترک پسر خرقه تدلیس بجا زاهدانرا بدل از شاهدی انداز فجا
سر این قوم زشت ابلیس است که امام قیاس و تدلیس است
و مخفی نماند که آفاتی که سرچشمه اخلاص را تیره و مکدر می سازند و نیت را مشوب و آلوده می گردانند، درجات مختلفه دارند بعضی در نهایت ظهور و جلا هستند، که اشتباهی در آن نیست، چون ریای ظاهر، و عمل به قصد خودنمایی در پیش مردمان و بعضی، فی الجمله خفایی دارد، مثل اینکه در حضور مردمان عبادت را نیکوتر از خلوت به جا آوری، و بیشتر سعی در خضوع و خشوع کنی، به قصد اینکه تو مرجع مردمانی، و آنچه از تو مشاهده می کنند فرا می گیرند در این عمل، مردم به تو اقتدا کنند و ایشان نیز سعی نمایند و اگر این عمل از برای خدا بودی، در خلوت ترک نکردی، چون اگر این قدر خضوع در عبادات را خوب می دانی، و از برای مردمان ترک آن را نمی پسندی، چگونه خود را در خلوت ترک می کنی؟ و از برای خود ترک آن را می پسندی؟ و نیز، از هر کسی عبادت بسیار ترک می شود، و معاصی بی شمار سر می زند، تو اصلا به فکر آنها نمی افتی، و در صدد اصلاح ایشان برنمی آیی، چگونه شد که در این وقت به محض احتمال اینکه شاید مرا متابعت کنند، این قدر بر ایشان مشفق و مهربان شدی؟ و از این دقیق تر آنکه چون به این تدلیس شیطان برخوردی، آن لعین، مکری لطیف تر سرکند، و گوید حال که به جهت اقتدای مردم به تو، عبادت را در حضور ایشان در نهایت خشوع به جا می آوری باید در خلوت نیز چنین نمایی، تا حالت خلوت و حضور یکسان باشد، و نیت تو مشوب نباشد پس در خلوت نیز به تحسین عبادت پردازی و اگر دیده بینا داشته باشی، می بینی که این نیز از فریب شیطان لعین است و در مجمع و خلوت، هر دو قصد تو خالص نیست و خواهی گفت:
مناطق جنوبی اسکاندیناوی که پرجمعیت‌ترین مناطق نیز هستند، آب و هوای معتدلی دارند. اسکاندیناوی از شمال تا ورای مدار قطب شمال امتداد دارد، اما به دلیل جریان خلیج (گلف استریم)، آب و هوای نسبتاً معتدلی نسبت به عرض جغرافیایی خود دارد. بسیاری از کوه‌های اسکاندیناوی دارای آب و هوای توندرای کوهستانی هستند.
بسم اللّٰه الرحمن الرحیم، الحمداللّٰه الذی کانت احدیته الذاتیه منقطعه الاشارات فتجلی بذاته لذاته فی ذاته، فاظهر اعیان الممکنات، ثم تدلی لاظهار کمال اسمائه، فظهر بصوره الحقایق فی مراتب التنزلات، و جعل الانسان فی شهود عکوس صور کمالات ذاته کالمرآت، فشهد فی هذه صوره محاسن وجهه، فاشتاق الی المدانات، فاخذ بالرجوع فدنی حتی وصل الی البدایه من النهایات، و الصلوه و السلام علی من هو مظهر آیات الکمالات، محمد المصطفی و آله و اصحاب ما دامت الارض و السموات!
حزب او یکی از قویترین احزاب سیاسی در کنار دیگر احزاب مخالف دولت افغانستان بود. این حزب مشی معتدلی داشته و به باور کارشناسان مسائل سیاسی افغانستان، از آغاز تأسیس تحت تأثیر جنبش اخوان المسلمین بوده‌است.