تزویر

در شعرهای ایرج میرزا، خواجو ،قاآنی و فروغی بسطامی نمونه‌های از ماه نخشب یافت نی‌شود و با بررسی این نمونه از شعرها غنایی متوجه می‌شویم که ماه نخشب در شعر غنایی ایفاء نقش ماه آسمان آیت و موضوع دیگر که با کمک این واقعه تاریخی در شعر تاریخی نمایان شد رنگ حیله و تزویر است که گاه هم رنگ معشوق می‌شود، چنانچه امیر خسرو دهلوی سروده؛

شیطان همه تدبیرش و آن حیله و تزویرش بشکست همه تیرش پیش سپر روزه

گرچه شاگرد حکم تقدیرند همه نقش خیال و تزویرند

تیم برنرز لی مخترع وب حکومت‌های غربی را اهل نفاق و تزویر دانست. زیرا آن‌ها بر روی اینترنت جاسوسی می‌کرده‌اند؛ ولی بقیه کشورها را به جاسوسی بر روی اینترنت متهم می‌کرده‌اند و آن‌ها را بدین خاطر سرزنش می‌نموده‌اند. او گفت که جاسوسی اینترنتی می‌تواند مردم را در استفاده از اینترنت برای مسائل خصوصی و جزئیات زندگی شخصی بی‌میل کند. او تصریح کرد که اینترنت باید از این‌که توسط دولت‌ها یا شرکت‌های بزرگ مورد پایش و شنود قرار گیرد محافظت شود.

خواهند جماعتی که تزویر کنند از حیله طریق شرع تغییر کنند

بله!، در آن دوره [یعنی دورهٔ آریامهری] مردم هم از کبکبهٔ غرورآمیز دربار به جان آمده بودند و تبلیغات چاپلوسانه‌ای که روز و شب گوششان را آزار می‌داد، و هم از وقاحت ریاپیشگان معدودی که در جامهٔ مقدّس روحانیت رفته بودند، دل پُرخونی داشتند، و چون در این جزوه [=افسانه‌ها]، مختصر تعریضی به هر دو دسته بود، شاید بدین مناسبت استقبالکی از آن کردند، امّا امروزه همانطور که گفتم آن دورهٔ منحوس گذشته‌است، و نه ریخت و پاشی هست و نه غارت و تبعیضی و نه حق کشی و بُهتانی و نه البته تزویر و ریائی. دیگر به چه انگیزه‌ای مردم بیایند و پولشان را صرف همچو خزعبلاتی کنند؟

این وضع ادامه داشت تا اینکه در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی و با توجه به قدرت رسیدن روحانیون در ایران، تقاضای فراوانی برای مطالعهٔ این کتاب و به ویژه افسانهٔ اصلی آن، یعنی افسانهٔ «شیخ ریا»، که مضمون آن مراحل به قدرت رسیدن یک چوپان بینوا، در کسوت یک روحانی به ظاهر پرهیزگار و معنوی را بازگو می‌کرد و از ریا و تزویری که اقتضای یک حکومت مذهبی و روحانی است، بوضوح پرده برمی داشت و از تلقینات دروغین و بازی با احساسات مذهبی مردم توسط اهالی قدرت و رواج سالوس و کذب و تزویر و چاپلوسی و تملّق در سایهٔ حکومت روحانیون سخن می‌گفت، پیدا شد.

8.باده بنوش، زیرا اگر تو گناه کنی که از چشم بیگانگان پنهان باشد و خود بدانی که گناهکاری، بهتر از عبادت و طاعت همراه با تظاهر و تزویر است.

صبحم عجبترست که گوید که صادقم وانگاه بر ضمیر تو تزویر می کند

بیامد به درگاه فرخ وزیر خداوند تزویر روشن ضمیر

بگفت این و بصد دستان و تزویر بجَست از دام همچون از کمان تیر

اسنوپی سگ داستان مصور و عامه پسند شولتز شخصیتی بدون تزویر و منصف دارد.

زهد پیدا، کفر پنهان، بود چندین روزگار پرده از سر برگرفتیم آن همه تزویر را

خرقه تزویر را از دوش خود افکنده ایم از حجاب پرده پندار فارغ گشته ایم

دو کتاب تحت عناوین «قبیله تزویر» و «بوم و باور» از وی منتشر شده‌است.

بود تزویری به کار این پسر تا شود محروم از مال پدر

جوش و نوش هرکست گوید بیا جوش صدق و جوش تزویر و ریا