آذرگون

اگرچه عارض جانان سرشک و روی من دارد یکی چون شاخ آذرگون یکی چون برگ نیلوفر

هوا هر شب‌گلاب آرد زند بر روی آذرگون صبا هر شب عبیر آرد زند در زلف مشکین‌ پر

وقت آنست که مستان به سحر برخیزند می آذرگون در جام بلورین ریزند

دانم که بتم چو لؤلؤی مکنون است رنگ دو رخش به رنگ آذرگون است

دو چشم خویش برافکن به چشم آذرگون / در این زمان و بر آماق او گمار آماق

آذرگون گیاهی است از تیره مرکبیان که علفی و یکساله است. ارتفاعش ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر است و به طور خودرو در مزارع و اراضی مزروع غالب نواحی معتدل می‌روید.

چو رنگین چهر از آن...آذرگون می افروزی ز باغ پور آزر آذر نمرود برخیزد

تاکه سیسنبر ندارد رنگ و بوی شنبلید تاکه آذرگون ندارد بوی و رنگ بادرنگ

آذرگون دارای معانی و کاربردهای زیر است.

چون معلق زلف او دیدم بآذرگون عذار شد یقینم کافران را جا در آذر میشود

دو آذرگون شدند از خون مرا دو چشم از هجرش عجب دارم که چون روید تف آذر ز آذرگون

به هم بودند آنجا ویس و رامین، چو در یک باغ آذرگون و نسرین.

زآن آب آذرگون بده کامد نسیم آذری باد صبا بر بلبلان از گل ببر پیغام را

در ادبیات فارسی از واژه آذریون که عربی شدهٔ کلمه پارسی میانه آذرگون است، برای نام بردن از این گل استفاده شده‌است.