کریمان. [ ک َ ] ( اِ ) ( از: کریم + ان ، پسوند جمع ) ج ِ کریم. کرم کنندگان و جوانمردان. ( برهان ). || ( ع اِ ) ( از: کریم + ان ، علامت تثنیه در عربی ) بمعنی حج و جهاد. ( آنندراج ) ( منتهی الارب ). - ابوان کریمان ؛ پدر و مادر هر دو مؤمن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). کریمان. [ ک َ ] ( اِخ ) در فرهنگ برهان قاطع و انجمن آراو جز آن نوشته اند: کریمان نام جد دوم رستم زال است که پدر نریمان باشد. و ولف در فهرست لغات شاهنامه و نیز فرهنگ آنندراج نوشته اند: نام یک پهلوان ایرانی که پدر نریمان بوده است. اما این معنی نادرست است و منشاء آن ظاهراً بیت زیر است از شاهنامه : همان سام پور نریمان بود نریمان گرد از کریمان بود.( از یادداشت مؤلف ).در اینجا کریمان جمع کریم عربی است. رشیدی بیت زیر را از فردوسی شاهد آورده و انتساب آن بدان گوینده بزرگ مورد تأمل است : به بالای سام نریمان بود بمردی و زور کریمان بود.( ازحاشیه برهان چ معین ).|| نام شهر کرمان هم بوده است. ( برهان ). در مؤید گفته که نام شهر کرمان کریمان بوده و حذف شده به کرمان شهرت نموده است. ( آنندراج ) ( انجمن آرای ناصری ).
معنی کلمه کریمان در فرهنگ فارسی
در فرهنگ برهان قاطع و انجمن آرائ و جز آن نوشته اند کریمان نام جد دوم رستم زال است که پدر نریمان باشد.یا نام شهر کرمان هم بوده است .
جملاتی از کاربرد کلمه کریمان
از کریمان چون جهان خالی همی بینی مکن بعد از این عمر گرامی در سر بوک و مگر
همت ذاتی به جودست از گدا محتاج تر از کریمان خواستن، احسان به سایل کردن است
از نوائب باد جاه تو کریمان را مفر وز حوادث باد جود تو حکیمان را ملاذ
پیر طریقت گفت: خواب بر دوستان حرام در دو جهان، در عقبی از شادی وصال، و در دنیا از غم فراق، در بهشت با شادی مشاهدت خواب نه، و در دنیا با غم حجاب خواب نه. به داود (ع) وحی امد که یا داود کذب من ادّعی محبّتی فاذا جنّه اللیل نام عنّی أ لیس کل حبیب یحبّ خلوة حبیبه؟ بیخوابی و بیداری در شب نشان قرب حق است، و دلیل کمال محبت، زیرا که اوّل درجه در محبت طلب موافقت است. و صفت حقّ جلّ جلاله انست که لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ ادمی را از خواب و مرگ چاره نیست لکن بان مقدار که بتکلّف خواب از خود دفع کند و صفت بیخوابی خود را کسب کند طلب موافقت کرده باشد بقدر امکان و این از وی جهد المقل باشد. و کریمان از عاجزان اندک به بسیار بردارند و تکلّف بحقیقت بینگارند، و مصطفی (ص) چون بمحل قرب رسید صفت نوم از خویشتن اندر محل قرب نفی کرد گفت: تنام عینای و لا ینام قلبی
امیدوارم توام بی وسیلتی لیکن امید نزد کریمان وسیلتست تمام
از کریمان خواه حاجت ز آنکه نبود هیچ عیب ز ابر باران در ز دریا و زر از کان خواستن
چون ز بهر عرض بخشیدن غرض ذاتی تست تا کرم ماند بگیتی از کریمان یادگار
تصحیح ده جلدی دیوان کبیر (غزلیات شمس): با همکاری کریمان و نظارت بدیعالزمان فروزانفر
زینت دادن به جای زر کریمان را بس است چون رود از کف حنا، رنگ حنا ماند به جا
حسین کریمان (۱۷ آبان ۱۲۹۲-۲۰ آذر ۱۳۷۲)، نویسنده، ادیب، لغتشناس، مورخ و جغرافیدان ایرانی بود.
ذمّت همّت زوام بندگان آزاد کن زانکه در دین کریمان هست پذیرفته اوام
مردم دربندسر به گویش شمیرانی زبان مازندرانی صحبت می کنند.حسین کریمان در جلد دوم کتاب قصران کوهسران آورده است :منطقه قصران باستانی شامل مناطق اوشان، فشم، شمشک، گاجره و روستاهای کوهپایهای توچال تا مناطق غربی رودخانه جاجرود. زبان عمومی مردم قصران لهجهای از زبان باستانی پهلوی است که زبان طبری یا مازندرانی، که از ریشهی زبانهای دیرین ایرانی است، و عربی و اندکی ترکی، بدان درآمیخته و از زبان دری نیز در قرون اسلامی تاثیر یافته است، و هر چه از ری به مازندران نزدیک تر شوند بر میزان لهجهی مازندرانی به همان نسبت افزوده میشود، چنانکه در لهجهی میگون و شهرستانک و لالان و زایگان و روته و گرمابدر و شمشک و دربندسر ، لهجه مازندرانی غلبه دارد .
در این آیین اعضای جمعیت پس از شناسایی کودکان محروم، بازمانده از تحصیل، کودکان کار و کودکان بیمار به جمعآوری آرزوهای آنها میپردازند. کعبههای مقوایی، در مراسم اعتکاف بین معتکفین توزیع میشود تا توسط عموم مردم و خیرین برآورده شود. هدف آیین کعبه کریمان ترویج سیره عملی زندگی مولا علی با تمرکز بر بعد اجتماعی عبادت و اعلام این نکته است که همه افراد جامعه در قبال هم نوع خود مسئول هستند.
به مهراندوه دل های کریمان به گرد آلوده سرهای یتیمان