کشف حجاب

از هنگام کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد که آغازگر خیزش اعتراضی در ایران بود، تاکنون بسیاری از زنان و دختران ایرانی حجاب اجباری را از سر برداشته‌اند و با این شیوه از نافرمانی مدنی با تأکید بر نوع انتخاب پوشش به خیزش پیوسته‌اند. شماری از چهره‌های مشهور از جمله بازیگران و هنرمندان و ورزشکاران زن نیز به این جنبش پیوسته و عکس‌ها یا ویدئوهایی پس از کشف حجاب از خود منتشر کرده‌اند. جمهوری اسلامی و روحانیون مذهبی حکومت همواره از حجاب به‌عنوان خط قرمز نظام نام می‌برند.

هر چند که جای این مسأله نبود؛ که اندر باب خرق و کشف حجاب السماع می‌بایست، این‌جا اشارتی کردم بدان مقدار که این لطیفه فرو نشد، و به جایگاه این حکم را تفصیل دهم، ان شاء اللّه عزّ و جلّ.

رضا شاه در ۱۷ دی ۱۳۱۴ قانون کشف حجاب را رسمی‌کرد اما این قانون پس از دوران رضاشاه در شهریور بیست پیگیری نشد.

هم‌چنین می‌بود تا کشف حجاب تا بیابید آن گهر را او ز جیب

«ای بانویی که با ادعای مسلمانی کشف حجاب نموده‌ای و با این وضعیت شرم‌آور علنی در معابر و خیابان‌ها، خودآرایی می‌نمایی! آیا فکر نمی‌کنی که با این عمل، که نباید آن را عمل کوچکی بپنداری، چه لطمه بزرگی به شریعت می‌زنی؟ ای بانوی اروپایی منش! این گناه را کوچک مشمار و اگر واقعاً مسلمانی، این طریق مسلمانی نیست. اگر عقیده به تعلیمات اسلامی نداری، بی‌دینی خود را اعلام کن که عمل قبیح تو باعث جرئت دیگران نشود و اگر علاقه‌مند به شریعت نیستی، دشمنی چرا؟ پیامبر (ص) با صنف زن بد نکرده است. در زمانی که زن‌ها در جامعه هیچ ارزشی نداشتند، برای زن حقوق قائل شده و زن را در تمام شئون اجتماعی، در ردیف مردها قرار داده است»

در سال ۱۳۱۸ طالقانی به دنبال اعتراض به سرقت یک خیاطی و در هنگام گذر از کنار کلانتری شماره ۴ با پرسنل انتظامی درگیر و دستگیر می‌شود. برخی دلیل این حادثه را اعتراض او به کشف حجاب و درگیری با مأموری دانسته‌اند که حجاب را از سر زنی برداشته بود. و برخی دیگر نیز آن را مربوط به نداشتن جواز عمامه و پاسخ او به توهین مأموران انتظامی می‌دانند. به دنبال این واقعه او دو ماه زندانی می‌شود که سرانجام با فعالیت‌های خانواده‌اش برای رهایی او و اطلاع رضا شاه از ماجرا بنا به احترام خاص که رضاشاه برای پدر او سید ابوالحسن طالقانی قائل بود دستور رسیدگی فوری را صادر کرد که در نهایت طالقانی به سه ماه زندان قابل خرید محکوم شد.

مردی شیکپوش همراه زنی به نام بانو پس از ۲۰ سال به شهری وارد می‌شوند بعدها مشخص می‌شود توسط جماعتی از مردمان همین شهر به بانو ستمی رفته‌است. اکنون بانو جهت گرفتن انتقام به شهرخود بازگشته است. دراین رهگذر اتفاقاتی به وقوع می‌پیوندد که شهربانی و مردم نیز در آن دخیل می‌شوند. در این سریال، ماجرای کشف حجاب و جریان ممنوعیت مجالس مذهبی در دوران رضاخان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

تو هر خیال که کشف حجاب پنداری بیفکنش که تو را خود همان حجاب کند

تا نماید آن دهان کشف حجاب زلف کن جز به نور کشف نتوان یافت بر غیب اطلاع

با روی کار آمدن محمدرضا پهلوی قانون کشف حجاب لغو گردید و حجاب اختیاری شد؛ هم چنین برای نخستین‌بار، زنان این کشور توانستند پای صندوق‌های رای رفته و در همه‌پرسی انقلاب سفید شرکت کنند که این، وضعیت تازه‌ای را برای زنان در تاریخ معاصر ایران رقم زد. درست پیش از انقلاب ۱۳۵۷، ۱۵۰۰ زن در مقام‌های ارشد مدیریتی در سطح کشوری، ۲۲ زن در مجلس شورای ملی، ۵ شهردار، و ۳۳٪ کل مشاغل آموزش عالی ایران بر عهدهٔ زنان بود.

با آغاز حکومت پهلوی مردم این بخش مانند دگر نقاط کشور شاهد تغییرات و تجربه هایی همچون تشکیل سازمانها و ادارات جدید،ساخت مدارس مدرن،اخذ شناسنامه،اسکان اجباری عشایر و کشف حجاب بوده که در خاطر افراد مسن نقش بسته است.

با وجود اینکه دستگاه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و امنیتی جمهوری اسلامی با موضعگیری‌های گوناگون، «زنان بی‌حجاب» را تهدید می‌کنند و حتی سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، بی‌حجابی را «حرام سیاسی» خواند؛ اما حضور بدون روسری زنان ایرانی در خیابان‌ها و همراهی چهره‌های سرشناس با آنها، این جنبش را ادامه‌دار کرد و جلوگیری از کشف حجاب برای حکومت ایران اهمیتِ راهبردی، سیاسی، هویتی و گفتمانی پیدا کرد.

تا ز روی شاهد غیبی کنی کشف حجاب اولت پوشیده چون اسرار می‌باید شدن

و اندر این معنی سخن رفته است اندر کشف حجاب المعرفة، و این‌جا این مقدار کفایت باشد. واللّه اعلم.

گر بود خواب بخواب آیدش از کشف حجاب همچو ملک است تو گوئی ملکوتش به ایاب

در آذرماه ۱۳۹۷ اعضای این انجمن به دلیل، کشف حجاب و فعالیت تبلیغی علیه نظام، و فعالیت بدون داشتن مجوز هریک به ۳ سال و ۶ ماه سال زندان محکوم شدند.اعضای این انجمن که در شهرستان کرج و اصفهان و شیراز فعایت میکردند به دادسرای عمومی انقلاب احضار شدند و محکوم به تحمل ۲ سال تا ۶ ماه حبس محکوم شدند.تقریبا ۱۵۹ نفر به دادگاه عمومی انقلاب فراخوانده شدند.

تو هر خیال که کشف حجاب پنداری بیفکنش که ترا خود همان حجاب شود

در طول حکومت پهلوی همواره آزادی پوشش تا حد بالایی وجود داشت و برخی زنان با اختیار خود حجاب عرفی آن زمان را کاملا کنار گذاشته بودند. واقعهٔ کشف حجاب در ایران در دوران رضاشاه نیز شامل برداشتن اجباری حجاب از سر زنان بود.

پس از روی حقیقت بی خلاف میان امت «ایمان معرفت است و اقرار و پذیرفت عمل.» و هرکه ورا بشناسد به وصفی شناسد از اوصاف و اخص اوصاف وی بر سه قسمت است: بعضی آن که تعلق به جمال دارد و بعضی آن که به جلال، و بعضی آن که به کمال. پس خلق را به کمال وی راه نیست به‌جز آن که وی را کمال اثبات کنند و نقص از وی نفی کنند ماند این‌جا جمال و جلال. آن که شاهد وی جمال حق باشد اندر معرفت، پیوسته مشتاق رؤیت بود و آن که شاهد وی جلال حق باشد، پیوسته از اوصاف خود با نفرت بود. دلش اندر محل هیبت بود. پس شوق تأثیر محبت باشد و نفرت از اوصاف بشریت همچنان؛ از آن‌چه کشف حجاب وصف بشریت جز به عین محبت نبود. پس ایمان و معرفت محبت آمد و علامت محبت طاعت؛ از آن‌چه چون دل محل دوستی بود و دیده محل رؤیت عبرت و دل موضع مشاهدت، تن باید که تارک الامر نباشد، و آن که تارک الامر بود از معرفت بی‌خبر باشد.