معنی کلمه عبدالملک بن مروان در دانشنامه عمومی
عبدالملک برای نخستین بار واحد پول برای جهان اسلام تعیین کرد و سکه های درهم و دینار به نام او ضرب شد. او کعبه را با دیبا و حریری که در دمشق بافته و به مکه فرستاده می شد، پوشانید. وی قلمرو امویان را از خاور به نزدیکی مرز چین گسترش داد، او حجاج بن یوسف ثقفی را به مکه فرستاد، تا عبدالله بن زبیر را سرکوب کند. سرانجام حجاج کعبه را با منجنیق ویران کرد و عبدالله بن زبیر را در کعبه گردن زد و همان جا تمامی خدام مسجدالحرام را کشت و حجرالاسود معروف را چهارپاره کرد و مسجدالحرام را آتش زد.
پژوهشگران بسیاری نقش او را در شکل گیری قرآن و اسلام رسمی مهم می دانند. بسیاری از تاریخ نگاران عبدالملک را بنیان گذار واقعی اسلام به عنوان یک نهاد دینیِ خلافت عربی می دانند.
عبدالملک، شهر واسط را در کرانه باختری رود دجله بنیان نهاد و مردمی از شهر شام را در آن جای داد و خود چندی در آنجا سکونت گزید. در دوران وی چندین شورش سیاسی - دینی به وقوع پیوست. وی برای جلوگیری از شورش ها نیازمند به شامیان بود، پس شخصی به نام مهلب بن ابی صفره را به جنگ با خوارج واداشت؛ سرانجام خوارج سرکوب شده و نفوذ خود را از دست دادند. قیام و سرکوب مختار ثقفی در زمان او روی داد. او همچنین قبةالصخره را در بیت المقدس بنا نهاد. و به فرماندهی برادرزاده حجاج بن یوسف ثقفی، محمد بن قاسم ثقفی، هند را گشود. عبدالملک، از نظر حکومت داری شخصی لایق ولی بسیار بی رحم و خون ریز بود. پس از مرگش ولید بن عبدالملک جانشین وی شد. ابن خلدون نوشته است: «عبدالملک بن مروان از خلفای بنی امیه و عرب و جهان اسلام است. او در امور مملکت به سیره خلیفهٔ دوم عمر بن خطاب عمل می نمود. »
ابن طقطقی، عبدالملک بن مروان را اولین کسی می داند که مردم را از امر به معروف نهی کرد. او در نخستین خطبهٔ خود گفت: «شما دیگران را به تقوی فرامی خوانید اما خود را فراموش می کنید؛ به خدا سوگند از این پس کسی مرا به تقوی فرابخواند گردن او را قطع خواهم کرد». او به مردمی که انتظار آن داشتند تا او همچون مهاجران نخست عمل کند می گفت: «چنین چیزی را از ما نخواهید که خود نیز همانند آن عمل نمی کنید». او در سال ۷۱ هجری کوفه را تصرف و مصعب بن زبیر را کشت.
