عبد شمس

بپرسید از نامم آنگاه شاه بگفتم بود عبد شمس ای پناه

امیه بن عبدشمس یکی از چند پسر عبدشمس بن عبدمناف و در برخی منابع پسر خوانده او بود؛ در روایتی امیه یک بردهٔ رومی بود که توسط عبد شمس خریداری شد. در گذشته رسم میان عرب این بود که فرزندخوانده از ناپدری ارث هم میبرد. مادر وی یهودی بود. کم کم وارد قبیله شد و امور را به دست گرفت. همسر وی نیز از یهودیان بود. در یهود نسب از مادر انتقال میابد. ابوسفیان، معاویه و یزید همگی مادران یهودی داشتند. بنابراین، نسب بنی امیه و بنی هاشم در امیه از هم جدا می شوند. به نیای امویان، امیه اکبر گفته می‌شد؛ زیرا برادر خُردتری به نام امیه اصغر داشت.

ثم اوعد بالمصیر الیه فقال: إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ اخبرکم بصالح اعمالکم و سیئها فاجازیکم علیها. این آیت در شأن سعد بن ابی وقّاص فرو آمد و مادر وی: حمنة بنت ابی سفیان بن امیة بن عبد شمس بن عبد مناف، چون سعد مسلمان شد مادر وی سوگند یاد کرد که طعام و شراب نخورد و از آفتاب با سایه نشود تا انگه که سعد از دین محمد باز گردد. پس سه روز بآفتاب نشست و طعام و شراب نخورد تا سعد گفت: یا امّاه اگر ترا هفتاد جانست، یکان یکان بینم که بیرون همی‌آید از گرسنگی و تشنگی، من از دین محمد بازنگردم. سعد این قصه با رسول خدا بگفت. جبرئیل آمد و این آیت آورد. رسول خدا گفت اللَّه تعالی چنین میفرماید که نفع دنیا از ایشان بازمگیرید امّا بشرک ایشان را فرمان مبرید.

چو عبد شمس ز دنیا برفت آن مدبر چو بوم شوم ز ویران بماند در بستان

همچنین عبد مناف جد مشترک محمد و علی است که ابوسفیان بن حرب بن امیه بن عبد شمس بن عبدالمناف با هم اشتراکی می‌یابند. (شجره‌نامه محمد: محمد بن عبدالله بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف، شجرنامه علی: علی بن ابوطالب بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف)[نیازمند منبع]