شیر یا خط
معنی کلمه شیر یا خط در لغت نامه دهخدا

شیر یا خط

معنی کلمه شیر یا خط در لغت نامه دهخدا

شیر یا خط. [ خ َطط / خ َ ] ( اِ مرکب ) قسمی بازی دونفری با پول ، و آن چنانست که یکی از دو نفر سکه ای که بر یک سو نقش شیرو بر سوی دیگر نقش دیگر دارد در دست گیرد و از طرف بپرسد «شیر یا خط؟» طرف بگوید شیر یا بگوید خط، و اوسکه را بزمین زند و یا به هوا پرتاب کند تا بر زمین افتد، اگر آن سوی از سکه که مخاطب گفته است «شیر» یا «خط» بر روی زمین آمد برده وگرنه باخته است. ( یادداشت مؤلف ). در بازیهای ورزشی برای انتخاب زمین یا تعیین اینکه در اولین وهله توپ به دست کدام یک از طرفین باشد از شیر یا خط استفاده می کنند و در این صورت عمل پرتاب سکه بوسیله داور انجام می گیرد و سرپرستان تیم شیر یا خط می گویند و با آن تعیین زمین یا تعیین در دست داشتن توپ می کنند. ( از فرهنگ فارسی معین ).
- شیریاخطبازی ؛ لیس بازی. بازی شیر و خط با سکه. ( یادداشت مؤلف ).
- شیر یا خط کردن ؛ به وسیله سکه که بر یک سوی آن نقش شیر و بر دیگری نقش خط قرار دارد، امتیازی به کسی دادن یا او را برنده یا بازنده ساختن.

معنی کلمه شیر یا خط در فرهنگ عمید

نوعی قمار که به وسیلۀ سکه که در دو طرف آن شکل شیر و خط است صورت می گیرد.

معنی کلمه شیر یا خط در فرهنگ فارسی

( اسم ) یکی از بازیهای متداول در کوچه و نوعی قمار است . این بازی بین دو تن انجام می شود و وسیله آن یک سکه است . چون یک طرف سکه داری تصویر شیر و طرف دیگر خطی در وسط دارد . دو بازیکن بر سر مبلغ معینی شرط می بندند و بعد یکی از آن دو سکه را به هوا پرتاب میکند و رو به شخص دیگری کرده و می گوید : شیر یا خط ? و نفر بعد قبل از این که سکه بر زمین نشیند یکی از دو کلمه را اختیار کرده مثلا می گوید خط سپس وقتی که سکه فرود آمد مبلغ شرط بندی شده از آن کسی خواهد بود که صحیح گفته باشد . توضیح در بازی های ورزشی برای انتخاب زمین یا تعیین اینکه در اولین وهله توپ را به دست کدام یک از طرفین باشد از شیر یا خط استفاده می کنند و در این صورت عمل پرتاب سکه به وسیله داور انجام میگیرد و سرپرستان دو تیم شیر یا خط میگویند .

معنی کلمه شیر یا خط در دانشنامه عمومی

شیر یا خط نوعی بازی دونفری است با سکه و آن چنان است که یکی از دو نفر سکه ای در دست گیرد و از طرف بپرسد «شیر یا خط؟» طرف بگوید شیر یا بگوید خط و او سکه را به زمین زند یا به هوا پرتاب کند تا بر زمین افتد؛ اگر آن سوی از سکه که مخاطب گفته است، بر روی زمین آمد برده وگرنه باخته است.
ریشه این اصطلاح به سکه های دوران قاجاریه و پهلوی برمی گردد که بر یک روی سکه نقش شیر و خورشید به همراه ارزش سکه و بر روی دیگر جمله خطاطی شده بود. البته در برخی سکه ها جمله جای خود را به تصویر پادشاه می داد و همچنین در دوران جمهوری اسلامی عدد همیشه بر روی سکه خطاطی می شود اما نقش شیر و خورشید با کوه دماوند یا خوشه گندم یا به تصاویر گوناگون تغییر داده شد. اما همچنان به روی سکه ( که ارزش عددی سکه روی آن خطاطی شده ) خط و روی دیگر آن شیر گفته می شود.
در بازی های ورزشی برای انتخاب زمین یا تعیین اینکه در اولین وهله توپ به دست کدام یک از طرفین باشد، از شیر یا خط استفاده می کنند و در این صورت پرتاب سکه به وسیلهٔ داور انجام می شود و سرپرستان تیم شیر یا خط می گویند و با آن تعیین زمین یا تعیین در دست داشتن توپ می کنند.
شیر یا خط (فیلم ۱۹۶۹). شیر یا خط ( انگلیسی: Heads or Tails ) یک فیلم وسترن ایتالیایی به کارگردانی پیرو پیروتی است که در سال ۱۹۶۹ منتشر شد.
• جان اریکسن
• دانیلا سورینا
• ادویژ فنش
• اوگو پالیائی
• ایزارکو راوائیولی
• دادا گالوتی
• لوریس جیتسی
• رناتو ناوارینی
• اشپلا رُزین
شیر یا خط (فیلم ۲۰۰۴). شیر یا خط ( ترکی استانبولی: Yazı Tura ) فیلمی در ژانر درام به کارگردانی اوقور یوجل است که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد.
• کنعان ایمیرزالی اوغلو
• الگون شیمشک
• انگین گونایدین
• ارکان جان
• احمد ممتاز تایلان
• هالدون بویسان
معنی کلمه شیر یا خط در فرهنگ عمید

معنی کلمه شیر یا خط در دانشنامه آزاد فارسی

از انواع پِشْک انداختن، و در بازی ها و شرط بندی های میان دو نفر یا دو گروه، به هوا پرتاب کردنِ یک سکه، برای تعیین نقش دو طرفِ شرکت کننده یا تعیین افتادن قرعه به نام کسی. شخصِ ثالث، اعم از داور یا اوستا، یا یکی از طرفینِ بازی که اصلح شناخته می شود، پس از آن که دو طرف، یا نمایندۀ دو طرف تعیین کردند خواهانِ کدام روی سکه اند، سکه را چرخان، به هوا پرتاب می کند. پس از قرارگرفتن و ساکن ماندنِ سکه بر زمین، نقشِ طرفین مشخص می شود. امروزه حتی برای تعیین زمین بازیِ دو گروه در برخی ورزش ها، مانند فوتبال، عمل شیر یا خط انجام می گیرد. وجه تسمیۀ آن به «شیر یا خط» در زبانِ فارسی به شکلِ سکه های دورۀ پهلوی برمی گردد که در یک طرف آن نقش شیر و خورشید و در طرفِ دیگرش خطی به قطر سکه برجسته کاری شده بود.

جملاتی از کاربرد کلمه شیر یا خط

در بازی قلعه یا نجات ابتدا یارکشی می‌شود و سپس با شیر یا خط یکی از گروه‌ها به گرفتن یاران گروه دیگر می‌پردازد هر کسی که دستگیر می‌شود به کنج دیواری برده می‌شود که به آن قلعه گفته می‌شود. اگر در این حال یکی دیگر از اعضای گروه بتواند به قلعه نزدیک شده و دستش را به یکی از افراد دستگیر شده بزند آن‌ها آزاد می‌شوند. بازی تا هنگامی که تمام افراد گروه دستگیر شوند ادامه می‌یابد و سپس دو گروه تعویض می‌شوند. بازی قلعه در مدارس ابتدایی پسرانه ایران بسیار رواج دارد.
دو بازیکن میان شیر یا خط یکی را انتخاب می‌کنند. اگر انتخاب آن‌ها متفاوت باشد، بازیکن ۱ به بازیکن شماره ۲یک دلار خواهد دادو در صورتی که انتخابشان مشابه باشد بازیکن شماره ۲ به بازیکن اول یک دلار پرداخت خواهد کرد. هر بازیکن نیز تنها به پول دریافتی از بازی می‌اندیشد. چنین بازیی، که در آن منافع بازیگران به صورت قطری متضاد باشد، اکیداً رقابتی می‌گویند.
پس از تقسیم بازیکنان به دو گروه برابر، یکی از گروه‌ها به قید قرعه با شیر یا خط در میانهٔ محوطهٔ بازی قرار می‌گیرد و گروه دیگر، در دو قسمت، به طرفین عرضی محوطهٔ بازی می‌روند.
از فیلم‌هایی که وی در آن نقش داشته‌است می‌توان به ارثیه مرگبار، جان‌سخت، رازگشایی‌های یک روان‌پزشک در مورد دنیای انحرافات جنسی، هرزگی، حقیقت بنابر نظر شیطان، ولکان، پسر ژوپیتر، عهد عتیق، قهرمانان، شیر یا خط و تعقیب مرگبار اشاره کرد.