ساجیان
معنی کلمه ساجیان در دانشنامه اسلامی
بنی ساج" یا ساجیان یکی از خاندان هایی است که ابوالساج دیوداد بن دیودست جد این خاندان از امرای اشروسنه در ماوراءالنهر بود.
تاریخچه و نامگزاری
بنی ساج از سال ۲۷۶ تا ۳۱۹ق. در آذربایجان، اَران و گاه ارمنستان و حدود ری، حکومت کردند. از امیران ساجی، منصب راهداری حرمین به ابوساج دیوداد بن دیودست (۲۶۶ق.)، محمد افشین فرزند دیوداد (۲۸۸ ق.)، و ابوالقاسم یوسف بن دیوداد (۲۸۸ق.) رسید و حکومت آذربایجان تنها از آن دو تن اخیر شد و خود ابوساج به رغم نقش اساسی در برآمدن خاندانش، به این مهم دست نیافت؛ ساجیان نخست در روستاهای جَنبَکاکِث و سویدَک در آسیای میانه سکونت داشتند. در این مناطق، مواد نخست سلاح های آهنین به دست می آمد و در فرغانه ساخته می شد و به سرزمین های دیگر تا بغداد صادر می گشت. نسبت ساجی از زندگی آن ها در خانه هایی از نی مانند کپرنشینان امروزین، نشأت گرفته است. پاره ای محققان ریشه نام هایی همچون «دیوداد» و «دیودست» را در فرهنگ قوم و زبان سُغدی جستجو کرده و گفته اند که اینان پیش از فتح ماوراء النهر به دست مسلمانان که دیو را بر خلاف زردشتیان می ستوده اند، پیرو یکی از آیین های کهن آریایی بوده اند. بر پایه دیدگاه دیگر، ساجیان اصالتاً از فرغانی های بودایی بودند و نام های نامأنوس آن ها از سنت و فرهنگ این سرزمین ها گرفته شده است. نام دیوداد فرزند دیودست را به گونه های دیگر نیز آورده اند.
ضرب سکه
معرفی این خاندان با عنوان ساجدی به جای ساجی که در برخی از منابع معاصر آمده، آشکارا خطا است. امیران ساجی، به ویژه یوسف، در دوران حکومت خود در شهرهایی همچون اردبیل، مراغه، و بَردَعه آذربایجان دارالضرب داشتند که نشانه رونق اقتصادی در قلمرو آنان بود. اکنون در موزه دولتی ارمیتاز پترزبورگ سکه هایی از یوسف بن ابوساج موجود است که محل ضرب آن طی سال های ۲۹۳ تا ۳۱۲ق. در شهرهای بردعه، مراغه و اردبیل بوده است.
دستگاه خلافت عباسی
...
جملاتی از کاربرد کلمه ساجیان
ابوطاهر یزید شروانشاه چهارمین شاه شروان بود. او به دستنشانده سالاریان و ساجیان تبدیل شد. یزید همچنین با هاشمیان دربند نیز نبرد کرد.
آشوت سوم بعد از به سلطنت رسیدن توانست کشور را به تقویت و به گسترش خود در همه زمینهها ادامه بدهد و قدرت کشور ارمنستان به جایی رسیده بود که میتوانست در اندک مدت یک ارتش ۹۰۰۰۰ نفری مجهز کند و به میدان جنگ بفرستد. آشوت سوم دوستی خلفای بغداد را از این راه برای خود بدست آورد که با یکی از زمامداران حکومت ساجیان و بینالنهرین شمالی که پس از طغیان علیه خلیفه به ارمنستان حملهور شده بود جنگید و او را مغلوب کرد.