خیانت
معنی کلمه خیانت در لغت نامه دهخدا

خیانت

معنی کلمه خیانت در لغت نامه دهخدا

خیانت. [ ن َ ] ( ع اِمص ) غدر. مکر. حیله. ناراستی. ( ناظم الاطباء ). دغلی. ناراستی. ( غیاث اللغات ). ضد امانت. زنهارخواری. نااستواری. اغلال. ( یادداشت مؤلف ). ادهان. ( منتهی الارب ). خیانة : سلطان آن فرمود در باب من بنده یگانه مخلص بی خیانت که از بزرگی وی سزید. ( تاریخ بیهقی ). به آن طریق که بازگردم از راهی که به آن راه میرود و کسی که زبون نمی گیرد امانت را و حلال نمیداند غدر و خیانت را... ایمان نیاورده ام بقرآن بزرگ. ( تاریخ بیهقی ).
زین پاک شده ست و بی خیانت
هم دامن و دست و هم ازارم.ناصرخسرو.روزن و برهون چو بسته گشت خیانت
راه نیابد بسوی گوهرمخزون.ناصرخسرو.و هیچ مشاطه... مهتران را چون زشتی جرم وخیانت کهتران نیست. ( کلیله و دمنه ). از رنجانیدن جانوران... و کبر و خیانت و دزدی احتراز نمودم. ( کلیله و دمنه ).
حکیم را سخن مدحت تو ناگفتن
خیانتی است شگرف و جنایتی است عظیم.سوزنی.چون گربه با خیانت و چون موش نقب زن
چون عنکبوت جوله و چون خرمگس عوان.خاقانی.وحشت آموزد و خیانت و ریو.سعدی ( گلستان ).بر او حسد بردند و بخیانتش متهم کردند. ( گلستان ).
دل او دارد از امانت نور
دست او باشد از خیانت دور.اوحدی.|| نقض عهد. پیمان شکنی. || بیوفائی. نمک بحرامی. || بی دیانتی. || دزدی. || بی عصمتی. زناکاری. ( ناظم الاطباء ).
خیانة. [ ن َ ] ( ع مص ) دغلی وناراستی کردن با کسی. ( از منتهی الارب ) ( از تاج العروس ) ( از لسان العرب ). خیانت کردن. ( از تاج المصادربیهقی ) ( از مصادر زوزنی ). مصدر دیگر است برای «خون ».

معنی کلمه خیانت در فرهنگ معین

(نَ ) [ ع . خیانة ] (اِمص . ) ۱ - غدر، مکر. ۲ - نقض عمد. ۳ - نادرستی ، دَغَلی .

معنی کلمه خیانت در فرهنگ عمید

انجام عملی که برخلاف اعتماد دیگران است.

معنی کلمه خیانت در فرهنگ فارسی

نادرستی کردن، ناراستی، دغل کردن، نقض عهد
(اسم ) ۱ - غدر مکر نقض عهد و پیمان. ۲ - بیوفایی نمک بحرامی . ۳ - نادرستی بیدیانتی . ۴ - دزدی . ۵ - بی عصمتی . ۶ - دغلی دغلکاری . ۷ - خروج از مامورات و ارتکاب منهیات حق و ورود در حظوظ نفسانی یا خیانت در امانت . تصرف امین در مالی که نزد او بامانت گذاشته شده در جهتی مخالف مقصود امانت گذار .

معنی کلمه خیانت در دانشنامه عمومی

خیانت (رمان). خیانت ( پرتغالی: Adultério ) نام یک رمان نوشتهٔ پائولو کوئلیو، نویسندهٔ مشهور برزیلی است که در سال ۲۰۱۴ میلادی منتشر شده است.
خیانت (فیلم ۱۹۳۳). خیانت ( انگلیسی: Treason ) فیلمی در ژانر وسترن به کارگردانی جورج بی سیتز است که در سال ۱۹۳۳ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به باک جونز اشاره کرد.
خیانت (فیلم ۱۹۵۴). خیانت یا رکب خورده ( انگلیسی: Betrayed ) فیلمی آمریکایی در سبک درام است که در سال ۱۹۵۴ منتشر شد.
• کلارک گیبل
• لانا ترنر
• ویکتور ماتیور
• لوئیس کالهرن
• نیل مک گینیس
• او. ئی. هاسه
• رولاند کالور
• ویلفرید هاید - وایت
• کارل یافه
خیانت (فیلم ۱۹۸۳). خیانت ( انگلیسی: Betrayal ) فیلمی در ژانر درام به کارگردانی دیوید جونز است که در سال ۱۹۸۳ منتشر شد. این فیلم بر اساس نمایشنامه ای به همین نام نوشته هارولد پینتر ساخته شده است. در سال ۱۹۸۳ این فیلمنامه نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم نامه اقتباسی شد.
• جرمی آیرونز
• بن کینگزلی
• پاتریشیا هاج
• اَوریل اِلگار
خیانت (فیلم ۱۹۸۸). خیانت ( انگلیسی: Betrayed ) فیلمی به کارگردانی کوستا گاوراس است که در سال ۱۹۸۸ منتشر شد.
• دبرا وینگر
• تام برنگر
• جان هرد
• جانی ماهونی
• بتسی بلر
• تد لواین
• جفری دی مان
• آلبر هال
• دیوید کلنون
• ریچارد لیبرتینی
خیانت (نمایشنامه). خیانت نمایشنامه ای است که هارولد پینتر در سال ۱۹۷۸ نوشت. پینتر یکی از برترین نمایشنامه نویسان درام انگلیسی است و در این اثر، به سراغ دیالوگ های ساده، عواطف مخفی شخصیت ها، انگیزه های مستتر، رقابت های خودخواهانه، حفظ آبرو، دروغ و فریب رفته است.
این نمایشنامه الهام گرفته از موقعیت دراماتیک و مشکلات احساسی انگلستان در سال ۱۹۷۸است. پینتر با الهام از رابطه خود با مجری بی بی سی، جوان بیکول گفته است که از سال ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۹ به درازا کشید. در این اثر، جایگشت های متفاوت خیانت درهم ادغام می شود که در ارتباط با رابطه مخفی ۷ساله است. ماجرا حول زن و مردی به نام اما و رابرت و «دوست صمیمی» رابرت به نام جری می گردد. جری و اما به مدت ۵سال بدون اطلاع رابرت با هم رابطه دارند تا اینکه اما بدون اطلاع جری، پیش رابرت به خیانتش اعتراف می کند ( در نتیجه، به جری خیانت می کند ) . در سال ۱۹۷۷، یعنی چهار سال بعد از افشای این رابطه ( در سال ۱۹۷۳ ) و دوسال بعد از اتمام خیانت ( در سال ۱۹۷۵ ) ، اما با جری ملاقات می کند و می گوید ازدواج او با رابرت به پایان رسیده است. سپس به دروغ به جری می گوید که «دیشب» حقیقت را به رابرت گفته است. اما حقیقت این است که رابرت در تمام ۴سال گذشته، از این خیانت باخبر بوده است.
پینتر برای ساختاربندی اثر خود از گاه شناسی معکوس استفاده کرده است که عملی ابتکاری است. صحنه اول بعد از اتمام خیانت و در سال ۱۹۷۷ اتفاق می افتد. صحنه نهایی با شروع خیانت و در سال ۱۹۶۸ تمام می شود. در این میان هم به ماجراهای سال های دیگر پرداخته می شود. راجر ایبرت در سال ۱۹۸۳ نقدی بر فیلم اقتباسی این اثر نوشت: «خیانت تمام ساختارهای معمول را کنار می زند. این نمایش با سنگدلی نشان می دهد که خودِ ظرفیت عشق نه تنها بر عدم خیانت به عزیزان، بلکه به عدم خیانت به خودمان نیز مبتنی است. »
- اِما - جری - رابرت - پیش خدمت
در سال ۱۹۷۷ اِما ۳۸ سال و جری و رابرت ۴۰ سال دارند.
لندن و ونیز، از سال ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۷ ( براساس گاه شناسی معکوس ) .
این اثر در کشورهای ایتالیا، اسپانیا، استرالیا، انگلیس، امریکا اجرا شده است.
معنی کلمه خیانت در فرهنگ معین

معنی کلمه خیانت در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] خیانت مقابل امانت است. از عنوان یاد شده در باب هایی نظیر جهاد، تجارت، مضاربه، مساقات، ودیعه، لقطه، شهادات، حدود و تعزیرات سخن گفته اند.
خیانت در مقابل امانت، از رذائل اخلاقی است. به کسی که در امانت تصرف ناحق می کند و رعایت امانتداری نمی کند، خائن گویند؛ خواه موضوع امانت مال متعلّق به دیگری باشد، مانند ودیعه و مالی که به عنوان مضاربه یا عاریه یا اجاره و مانند آنها در اختیار کسی قرار گیرد، و یا امری معنوی باشد، مانند پیمانی که با دیگری بسته می شود، مثل قرارداد امان و آتش بس. بنابر این، می توان گفت خیانت عبارت است از نقض عهد و تضییع امانت. برخی لغویان خیانت را به ارتکاب عمل خائن به صورت مخفی معنا کرده اند. بنابر این تعریف، به تصرف در اموال دیگری به صورت آشکار خیانت اطلاق نمی شود.
حکم خیانت
خیانت، حرام و موجب ثبوت تعزیر است. آیا برداشتن مال گمشده بر کسی که می داند اگر آن را بردارد خیانت خواهد کرد، حرام است یا کراهت شدید دارد؟ مسئله اختلافی است. برخی بین صورت علم به خیانت و خوف آن تفصیل داده و در فرض دوم قائل به کراهت شده اند. در مقابل، برخی دیگر در هر صورت قائل به حرمت شده اند.
آثار خیانت
خیانت موجب از بین رفتن عدالت و در نتیجه زوال اهلیت خیانتگر نسبت به اموری است که در آنها عدالت شرط است، مانند شهادت. از این رو، شهادت خیانتکار پذیرفته نیست. خیانت در امانت موجب ضمان است. در اینکه قصد خیانت نیز ضمان آور است- هرچند به مرحله عمل نرسد- یا نه، اختلاف است. هرگاه حاکم اسلامی، با کفار پیمان آتش بس ببندد، وفا به آن تا زمانی که از سوی کفّار نقض نشده، واجب است؛ لیکن در صورت بیم خیانت از طرف کفّار، به استناد قراین و شواهد، حاکم اسلامی پیمان را نادیده می گیرد و مراتب را به کفّار اعلام می کند. البته صرف اتهام برای نقض پیمان کفایت نمی کند. هرگاه در مضاربه یا مساقات و مانند آن، مالک مدّعی خیانت عامل، و عامل منکر آن باشد، قول عامل در صورت قسم خوردن بر عدم خیانت، پذیرفته می شود، مگر آنکه مالک بر ادعای خود، بینه اقامه کند.
[ویکی اهل البیت] خیانت در لغت به معنای نقیض امانت و به معنای منع حق است. راغب می گوید: خیانت و نفاق هر دو یکی است ولی از طریق پیمان شکنی مخفیانه است و نیز به معنای بی­وفائی و خلف وعده و عهد آمده است. خیانت در اصطلاح از دستورات الهی خارج شدن و منهیات حق را مرتکب شدن، معنا شده است.
خداوند متعال یک سلسله قوانین و مقرراتی را که برای بندگان وضع نموده، به عنوان «امانت» از آنها نام برده و از هر گونه خیانتی نسبت به آن به شدت نهی کرده است که در اینجا به مواردی اشاره می شود:
خداوند در قرآن کریم می فرماید: «اما اگر بخواهند با تو خیانت کنند، (تازگی ندارد) آنها پیش از این (نیز) به خدا خیانت کردند و خداوند (شما را) بر آنها پیروز کرد خداوند دانا و حکیم است».(سوره انفال/71)
از این آیه استفاده می شود که دشمنان، سابقه خیانت دارند و خیانت آنان سبب اسارت و تحت سیطره قرار گرفتن آنان است.
در آیه ای دیگر می فرماید: «او چشمهایی را که به خیانت می گردد و آنچه را سینه ها پنهان می دارند، می داند».(سوره غافر/19)
این آیه و آیات قبل آن، ادامه توصیف قیامت است و در حقیقت این آیات ویژگی های قیامت و حوادث هول انگیز آن را - که هر انسان مؤمنی را عمیقاً در فکر فرو می­برد - بیان کرده است. در مورد چگونگی قیامت می فرماید: خدایی که از حرکات مخفیانه چشم ها و اسرار درون سینه ها آگاه است در آن روز درباره خلایق، دادرسی و قضاوت می کند و با این علم و آگاهی دقیق او روز گنهکاران سیاه و تاریک است.
در حدیثی از امام صادق علیه السلام می خوانیم: هنگامی که از معنی آیه از آن حضرت سؤال شد، فرمود: «آیا ندیده ای گاه انسان به چیزی نگاه می کند اما چنین وانمود می کند که به آن نگاه نمی کند؟ این نگاههای خیانت آلود است». این نگاهها خواه به نوامیس مردم باشد و یا امور دیگری که نگاه کردن به آن ممنوع است بر خداوند که ذره ای از آنچه در آسمانها و زمین است از علم او مخفی نیست پنهان نمی ماند.
[ویکی فقه] خیانت (فقه). خیانت مقابل امانت است. از عنوان یاد شده در باب هایی نظیر جهاد، تجارت، مضاربه، مساقات، ودیعه، لقطه، شهادات، حدود و تعزیرات سخن گفته اند.
خیانت در مقابل امانت، از رذائل اخلاقی است. به کسی که در امانت تصرف ناحق می کند و رعایت امانتداری نمی کند، خائن گویند؛ خواه موضوع امانت مال متعلّق به دیگری باشد، مانند ودیعه و مالی که به عنوان مضاربه یا عاریه یا اجاره و مانند آنها در اختیار کسی قرار گیرد، و یا امری معنوی باشد، مانند پیمانی که با دیگری بسته می شود، مثل قرارداد امان و آتش بس. بنابر این، می توان گفت خیانت عبارت است از نقض عهد و تضییع امانت. برخی لغویان خیانت را به ارتکاب عمل خائن به صورت مخفی معنا کرده اند.
المفردات (راغب)، ص۱۶۳.
خیانت، حرام
تذکرة الفقهاء، ج۱۲، ص۱۴۷.
خیانت موجب از بین رفتن عدالت و در نتیجه زوال اهلیت خیانتگر نسبت به اموری است که در آنها عدالت شرط است، مانند شهادت. از این رو، شهادت خیانتکار پذیرفته نیست.
النهایة، ص۳۲۵.
...

معنی کلمه خیانت در ویکی واژه

tradimento
غدر، مکر.
نقض عمد.
نادرستی، دَغَلی.
Cheat

جملاتی از کاربرد کلمه خیانت

یرواند بعداً در سال ۳۶۲–۳۶۱ پیش از میلاد دوباره به عنوان ساتراپ میسیا منصوب شد. اما در همین حال به عنوان عضوی از ساتراپ‌های شورشگر آسیای صغیر ظاهر شد. این شورش کوتاه‌مدت بود، زیرا یرواند به متحدان خود خیانت کرد و وفاداری خود را به اردشیر دوم اعلام کرد. به گفته مورخ کلاسیک یونانی دیودور سیسیلی، یرواند فکر می‌کرد که اگر در چنین نقطه حساسی چنین کند، پاداش زیادی نصیب او خواهد شد. از آنجایی که یرواند سربازان و پول را در اختیار داشت، بسیاری از ساتراپ‌های شورشی دیگر از این روش پیروی کردند. در سال ۳۶۰–۳۵۹ پیش از میلاد، شورش پایان یافت.
چرا آلوده کذب و خیانت می کنی خود را؟ چو بیش و کم نمی گردد حیات از سال دزدیدن
۲۶. گواهی به خیانت کس نشنود مگر آنکه دیانت گوینده معلوم کند و تا به غور گناه نرسد عقوبت روا ندارد.
خیانتی که ز مأمون بروز کرد نکرد به هیچ بندۀ یزدان پرست هیچ مجوس
دلم هر شب به دزدی و خیانت ز لعل بار سلطان وش گرفته‌ست
فریدون آدمیت در کتاب امیرکبیر و ایران می‌نویسد: «هنگام جنگ ایران و روس (۱۲۴۳ هجری قمری)، با همان مقام صدارت به اردوی عباس میرزا رفت. از میدان کارزار بگریخت و از عوامل عمده شکست لشکر ایران گردید. به خیانت محکوم شد، از صدارت برافتاد و به فرمان شاه چوب مفصلی خورد.»
الطائر از اجداد دسموند مایلز (از سوی پدر)، یک آدم‌کش در زمان امروزی و حال است. او توسط المعلم، سرپرست او، از زمان کودکی در قلعه‌ای واقع در مصیاف سوریه آموزش دیده بود. اگرچه الطائر المعلم را به عنوان دومین پدر در نظر می‌گرفت، پس از اینکه به خیانت وی پی برد، او را در سپتامبر ۱۱۹۱ به قتل رساند.
ذلّت و غربت و مهانت چرخ می‌کشیدند از خیانت چرخ
. آلکس موفق به این کار بزرگ شد، اما خیانت‌های اسپنسر به او، سبب شد تا راه دیگری را در پیش بگیرد.
سخن چون زرّ پخته بی‌خیانت گردد و صافی چو او را خاطر دانا به اندیشه فروساید
کتاب زندگی النور مارکس، به قلم راشل هلمز از منشیگری پدر و ازدواج با یک مرد خیانتکار تا خودکشی دردناک، توسط انتشارات بلومزبری منتشر شد.
یگوروف در جریان پاکسازی بزرگ افسران نیروهای ارتش شوروی به جرم خیانت دستگیر و اعدام شد.
خیانت در طریق عشق کفرست درین ره گر امینی در امان باش
خیانتی که به دارا نموده‌اند این قوم به یاد دارد از عهد باستان رستم
دگر کان خیانت نکردم نخست که بر من گرفتاری آید درست
کام دل هست و کامرانی هست در خیانت گری چه آری دست