حذر

معنی کلمه حذر در لغت نامه دهخدا

حذر. [ ح َ ذَ ] ( ع مص ) پرهیز. ( دهار ). پرهیز کردن. ( ناظم الأطباء ) ( دهار ) ( تاج المصادر بیهقی ). اجتناب. ترس. ( دهار ). ترسیدن. ( دهار ) ( ترجمان عادل ). بیم. توقی. ( زوزنی ) ( دهار ) ( تاج المصادر بیهقی ). حذار. پرهیزیدن. ( تاج المصادر بیهقی ). پرهیز کردن. دوری جستن. اتقاء. ( تاج المصادر بیهقی ). احتراز. تجنب. احتیاط. بیدار بودن. هراس. پاس :
روز کین با خدنگ و نیزه او
دشمنش را چه غفلت و چه حذر.فرخی.ای پسر نیک حذر دار از این هر سه عدد
یک دو بار اینت بگفتم و این بار سوم.ناصرخسرو.چون همه بودنی بخواهد بود
آدمی را چه فایده ز حذر.مسعودسعد.گر بدانجا کشد زمانه مرا
که برو سودمند نیست حذر.مسعودسعد.حذر تو چه سود چون برسد
لابدآنچ از خدای بر تو قضاست.مسعودسعد.چندانت بقا باد که ممکن بود از عمر
زیرا ز قضا هیچکسی را حذری نیست.سنائی.از این حریف گلوبر، حذر گزید حذر
وز این ابای گلوگیر ابا نمود ابا.خاقانی.صدفش چشم ندارم لکن
از نهنگش حذری خواهم داشت.خاقانی.بیندیش از آن طفلک بی پدر
وز آه دل دردمندش حذر.سعدی ( بوستان ).سگالند از او نیکمردان حذر
که خشم خدائی است بیدادگر.سعدی ( بوستان ).من هم اول که دیدمت گفتم
حذر از چشم مست خونخوارت.سعدی.ای پریروی احسن التقویم
حذر از اتباع دیو رجیم.سعدی.گفته بودم که دل به کس ندهم
حذر از عاشقی و بیخبری.سعدی.- الحذر ؛ حَذارِ! ایّاک ! زنهار! زینهار! بپرهیز! بپرهیزید :
آتش و دود آیداز خرطوم او
الحذر زآن کودک مرحوم او.مولوی.جمله گفتند ای حکیم باخبر
الحذر دع ،لیس یغنی عن قدر
در حذر شوریدن شور و شر است
رو توکل کن توکل بهتر است.مولوی ( مثنوی ص 24 ).ای رخ چون آینه افروخته
الحذر از آه دل سوخته.سعدی ( خواتیم ).- برحذر بودن ؛ بااحتیاط بودن :
آنکه استادان گیتی برحذر باشند از او
تو بنادانی مرو نزدیک او لاتعجلن.منوچهری.آسمان فعلی که هست از رفتن او برحذر

معنی کلمه حذر در فرهنگ معین

(حَ ذَ )(مص ل . )۱ - پرهیز کردن . ۲ - ترسیدن .
(حَ ذِ ) [ ع . ] (ص . ) پرهیزنده ، پرهیز - کننده ، ترسنده ، ترسان .

معنی کلمه حذر در فرهنگ عمید

۱. پرهیز کردن.
۲. [قدیمی] ترسیدن و دوری کردن از چیزی.
۳. [قدیمی] بیم و پرهیز.
۱. ترسنده و باپرهیز.
۲. زیرک و هوشیار.

معنی کلمه حذر در فرهنگ فارسی

پرهیزکردن، ترسیدن، ودوری کردن، بیم وپرهیز
( صفت ) ۱ - پرهیزنده پرهیز کننده . ۲ - ترسنده ترسان .
سلاح

معنی کلمه حذر در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حذْر در لغت به معنی بیم و پرهیز می باشد.
و در اصطلاح بمعنی حفظ هوشیاری و رعایت جانب احتیاط در مقابل دشمنان اسلام.قرآن کریم می فرماید:«یا ایُّهَا الَّذینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ» ای کسانی که ایمان آورده اید! آمادگی خود را (در برابر دشمن) حفظ کنید.آیه دیگر که ن ماز خوف را تشریح می کند می فرماید:«... وَ لْیَأْخُذُوا حِذْرَ هُمْ وَ اسْلِحَتِکُمْ...» و باید هوشیاری خویش را حفظ و سلاحهایشان را (در حال نماز) با خود حمل کنند.
معنای حذر باتوجه به آیات مذکور
با توجه به دو آیه مذکور «حذر» به معنی مراقبت در برابر خطر و رعایت احتیاط و حفظ هوشیاری است. به این دلیل که در آیه دوّم حذر کنار سلاح آمده است. بنابراین آماده سازی همه لوازم از قبیل: کسب اطلاعات، اسلحه، تعلیمات، نقشه جنگی، تعیین فرمانده، تدارکات، مواصلات و تمام عوامل واسباب و مقدماتی که باعث پیروزی در جنگ است را فرا می گیرد.
دیدگاه مرحوم طبرسی درباره حذر
گرچه بعضی از مفسران همچون طبرسی، گفته اند: اگر حذر رابه معنی اسلحه بگیریم. با مقیاسهای کلام عرب سازگار است، امّا چنان که از کتابهای لغت و تفسیر استفاده می شود، اسلحه یکی از مصداقهای آن است.
[ویکی الکتاب] معنی حَذَر: ترسیدن و دوری جستن
معنی حَضَرَ: حاضر شد - فرا رسید (در جمله"حَتَّیٰ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ﭐلْمَوْتُ")
معنی حِذْرَکُمْ: اسلحه شما(حذر: وسیله بر حذر شدن )
معنی حِذْرَهُمْ: اسلحه آنها(حذر: وسیله بر حذر شدن )
معنی ﭐحْذَرُواْ: حذر کنید
معنی تَحْذَرُونَ: حذر می کنید-دوری می کنید
معنی ﭐحْذَرُوهُمْ: ازآنان حذر کنید-ازآنان بترسید
معنی ﭐحْذَرْهُمْ: ازآنان حذر کن-ازآنان بترس
معنی مَحْذُوراً: حذر شده - پرهیز شده ( عبارت "إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ کَانَ مَحْذُوراً" یعنی : عذاب پروردگارت شایسته پرهیز است)
معنی یُحَذِّرُکُمُ: شما را می ترساند - شما را بر حذر می دارد (حرکت گرفتن میم به دلیل تقارنش با حرف ساکن یا تشدید دار کلمه بعد است)
معنی وَیْلٌ: هلاکت - عذاب شدید -اندوه - خواری و پستی -قبح و زشتی -هر چیزی که آدمی سخت از آن حذر میکند و موجب اندوه او می شود - وای (در روایت است که "ویل" نام چاهی در جهنم است)
معنی وَیْلَنَا: وای بر ما - هلاکت برما - عذاب شدید بر ما -اندوه بر ما - خواری و پستی بر ما -قبح و زشتی بر ما (ویل :هر چیزی که آدمی سخت از آن حذر میکند و موجب اندوه او می شود )
تکرار در قرآن: ۲۱(بار)
(بر وزن فرس و علم) پرهیز. راغب آن را الحتراز از شی‏ء مخوف گفته است. منافقان بیم دارند از آنکه سوره‏ای نازل شود و به آنها از ما فی الضمیرشان خبر دهد. هر فریاد رابر علیه خود گمان می‏کنند آنها دشمن اند پس از آنها بپرهیز . با مراجعه به موارد استعمال خواهیم دید که آن به معنی ترس نیست بلکه به معنی پرهیز و احتیاط از خطر آینده است . * احتیاط و اسلحه خود را برگیرند مغلوم است که مراد از «حذر» غیر از اسلحه است یعنی هم احتیاط بدارند و هم اسلحه برگیرند. ذیل آیه می‏گویند: اگر از باران و مرض در زحمت شدند اشکال ندارد که سلاح خویش را بگذراند ولی احتیاط بدارند. * این سخن از اعلامیّه فرعون بر مردم است در قبال موسی و یاران او که گفت: اینان عدّه اندکی هستند... و ما همه در احتیاطیم و آماده‏ایم و مراقب اوضاعیم . * از عذاب خدا می‏ترسند حقّا که عذاب پروردگارت حذر کردنی است .

معنی کلمه حذر در ویکی واژه

پرهیزنده، پرهیز - کننده، ترسنده، ترسان.
پرهیز کردن.
ترسیدن.

جملاتی از کاربرد کلمه حذر

و اطاعت خدا و اطاعت پیامبر کنید و [ از گناهان ] بر حذر باشید، پس اگر روی گرداندید، بدانید که بر عهده پیامبر ما، فقط رساندن [ پیامِ ] آشکار است.
گر من به در سرای تو کم گذرم از بیم غیوران تو باشد حذرم
واجب آمد حذر از این خامان زین گروه پلید خودکامان
هر چند ناله تو کند دانه را سپند ای مرغ خوش نوا، حذر از چشم دام کن
کدامین پادشه را این هنر بود که نز رنج و نه از مرگش حذر بود
چهارم آن که اندر مردمان همی نگرد، هر عیب که از آن کسی همی بیند، خود از آن حذر همی کند و به خویشتن گمان همی برد که وی نیز همچنان است. عیسی (ع) را گفتند، «تو را ادب که آموخت؟» گفت، «هیچ کس، هرچه از دیگری زشت دیدم از آن حذر کردم».
الحذر این نغمهٔ موت است و بس نیستی در کسوت صوت است و بس
برد ز دردی لطفش حسد شراب طهور کند ز شدت قهرش حذر عذاب الیم
پیش دانا خود نظر بر او کنم پیش نادان خود حذر از او کنم
ابراهیم خواجه‌نوری در مجلس سنا پیرامون تمام لوایح دولت‌ها به بحث و انتقاد می‌پرداخت و از ابراز عقیده خودداری نمی‌کرد. در حکومت منوچهر اقبال، به هنگام طرح لایحه ساواک، محکم ایستاد و چندین جلسه در مضار این سازمان سخن گفت و دولت را از تشکیل چنین سازمانی بر حذر داشت ولی همین نطق باعث شد که او کنار گذاشته شود و دیگر کاری به او واگذار نشود. به این ترتیب دوران سناتوری او در دورهٔ دوم سنا پایان یافت.
ز شیشه‌های هوس از شراب کم حذری ز بس که پر بودت کاسهٔ سر شیدا
جزئیات مذکور در رساله رازی حاکی است که وی با معاینه دقیق بیماران، نشانه‌های این دو بیماری و حالتهای عارض بر بیماران را با دقت بررسی کرده و روشهای درمانی متفاوتی، بسته به نوع علائم و عوارض و مرحله بیماری، به کار برده و پزشکان را از روشهای دیگر برحذر داشته است. توصیه مؤکد او برای درمان بیمارِ مبتلا به آبله، علاوه بر تجویز داروهای خنک‌کننده، درصورت کم خون نبودن بیمار، فَصْد (رگزنی) است. البته رازی در کتابهای دیگر خود، المنصوری فی الطب[پاورقی ۴] و الحاوی[پاورقی ۵] و تقاسیم العلل،[پاورقی ۶][پاورقی ۷] نیز به وصف این دو بیماری پرداخته است.
آن این تن توست، ازو حذر کن وز مکر و فریب این به نفرین
هیتلر در دهه ۱۹۳۰ رژیمی اغلب گیاهی اتخاذ کرد و بعد از ۱۹۴۲ دیگر گوشت و ماهی نخورد. او تصاویر کشتار حیوانات را به مهمانانش نشان می‌داد تا آن‌ها را از خوردن گوشت بر حذر دارد. بورمان در نزدیکی برگهوف گلخانه‌ای ساخته بود تا میوه و سبزی تازه همیشه در دسترس هیتلر باشد.
اما جارد و ملوری او را از کار برحذر می‌کنند و در نتیجه با حمله گسترده بختک‌ها به خانه روبرو می‌شوند. به نظر می‌رسد تنها کسی که می‌تواند به آنها کمک کند وارث خانه، یعنی لوسیندا دختر سالخورده اسپایدرویک است. اما عمه لوسیندا به آنها می‌گوید تنها راه نجات آنها یافتن آرتور اسپایدرویک است اما او نمی‌تواند به آن‌ها کمکی کن مولگراث سه صفحه از کتاب را می‌دزدد و …