تلبیس

معنی کلمه تلبیس در لغت نامه دهخدا

تلبیس. [ ت َ ] ( ع مص )درآمیختن و پنهان داشتن مکر و عیب از کسی. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). پوشیدن حقیقت و اظهار خلاف ماهیت چیزی. ( از تعریفات جرجانی ). || ( اِ ) فریب و حیله و مکر و تزویر و کذب و دروغ و خدعه و ریا و غدر و آلایش و فساد و تکذیب و ناراستی و اغتشاش. ( ناظم الاطباء ) :
نه ستم رفته بمن زو، و نه تلبیسی
که مرا رشته نتاند تافت ابلیسی.منوچهری.ای گراینده سوی این تلبیس
شعر من سوی توچکار آید.ناصرخسرو.یکی سخنت بپرسم به رمز، بی تلبیس
که آن برون برد از دل خیانت و پیسی.ناصرخسرو.به تلبیس دست ابلیس فروبستی و به ترفند پای دیو در بند کردی. ( سندبادنامه ص 238 ).
به تلبیس آن توانی خورد از این راه
کز آن طبل دریده خورد روباه.نظامی.موی به تلبیس سیه کرده گیر
راست نخواهد شدن این پشت کوز.( گلستان ).یکی مال مردم به تلبیس خورد
چو برخاست لعنت بر ابلیس کرد.( بوستان ).به تلبیس ابلیس در چاه رفت
که نتوان از این خوبتر راه رفت.( بوستان ).

معنی کلمه تلبیس در فرهنگ معین

(تَ ) [ ع . ] (مص م . ) ۱ - نیرنگ ساختن . ۲ - پوشاندن ، حقیقت را پنهان کردن .

معنی کلمه تلبیس در فرهنگ عمید

۱. پوشاندن.
۲. پنهان داشتن مکر و عیب خود از مردم.
۳. فریب و خدعه به کار بردن.
۴. چیزی را برخلاف آنچه هست به مردم وانمود کردن، پوشاندن حقیقت امری، پنهان کردن حقیقت.

معنی کلمه تلبیس در فرهنگ فارسی

پوشاندن، پنهان کردن حقیقت، پنهان داشتن مکروعیب، فریب وخدعه بکاربردن، چیزی رابرخلاف وانمودکردن
۱ -( مصدر ) رنگ آمیختن نیرنگ ساختن پنهان کردن حقیقت پنهان کردن مکر خویش . ۲ - ( اسم ) نیرنگ سازی . ۳ - ( اسم ) رنگ نیرنگ . جمع : تلبیسات .

معنی کلمه تلبیس در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تلبیس، اصطلاحی در عرفان است و در لغت به معنای تخلیط یا مبهم کردن امور است.
تلبیس به معنای آمیختن و مبهم کردن کار و دَرهم و مشتبه ساختن امور (تخلیط) و فریب دادن (تدلیس) است و از واژه لَبْس (صورت فعلی آن: لَبَس ـ یَلبِس) برای مبالغه و تأکید، اشتقاق یافته است. واژه های لباس و لَبوس و لُبْس (صورت فعلی آن: لَبِس ـ یَلبَسُ) به معنای پوشاندن نیز با لَبْس و تلبیس از نظر معنایی اشتراک دارند.
مادّه لبس در قرآن
مادّه لبس در قرآن به صورت فعل به معنای آمیختن و مشتبه کردن امور چند بار به کار رفته است. در آیه ۴۲ بقره و ۷۱ آل عمران تَلْبِسُوا و تَلْبِسُون همراه با تَکْتُمُوا و تَکْتُمُون آمده و بنا به نظر مفسران مراد این دو آیه مشتبه ساختن حق و باطل به هم است به طوری که تمییز و تشخیص آن دو، به جهت شباهت بسیار، مشکل باشد. بنابراین تَکْتُمُون که اشاره به کتمان حق دارد، غیر از تلبیس است. در واقع تلبیس و کتمان حق دو روش متفاوت برای گمراه کردن دیگران است
مادّه لبس در أحادیث
در احادیث نیز فعل مشتق از لَبْس به معنای عمل شیطانی یعنی حیله و نیرنگ، نفاق و ریا و غل و غش در کارها آمده است.
دو معنای مثبت تلبیس در عرفان
...

معنی کلمه تلبیس در ویکی واژه

نیرنگ ساختن.
پوشاندن، حقیقت را پنهان کردن.

جملاتی از کاربرد کلمه تلبیس

بلا از تست شیطان خود چه باشد برِ تلبیس تو شیطان که باشد
گوهر عشق بجوی از صدف صدق و صفا ورنه افسانه و تلبیس بود از ابلیس
باز بعضی مکر و تلبیس آمدند اندر این ره همچو ابلیس آمدند
کند بیرون بیک ره همچو ابلیس بگو تا چند خواهی کرد تلبیس
ز احمد گر شوی واصل چو جرجیس شوی زنده چو جان بی مکر و تلبیس
چند خواهی کرد این تلبیس تو خود نیندیشی هم از ابلیس تو
پس مثل آن جماعت صوفیه باین مثل و حکایت میماند و آن صیاد شیطان لعین است و مردمان صاف و صادق و کم عقل مثل آن آهوان صحرائى یا مثل آن کبوتران آسمانى میمانند زیرا چون ابناى جنس خود را دیدند و رغبت مؤانست کردند گرفتار ابلیس بر تلبیس میکردند.
ابن تیمیه در کتاب بیان التلبیس الجهمیه می‌آورد: «ابن‌عباس از رسول‌الله نقل می‌کند که:رأیت ربّی عزّ وجلّ، شابّ أمرد و فرده جعد قطط، فی روضه خضرا… خداوند را به صورت نوجوانی دیدم که هنوز موی صورتش در نیامده، سرش پرمو و مجعد است».
اگر حوا و آدم زنده گردند به مکر و حیلت و دستان و تلبیس
مکر و تلبیسی که او داند تنید آن ز حیوان دگر ناید پدید
صلا رندان دگرباره که آن شاه قمار آمد اگر تلبیس نو دارد همانست او که پار آمد