تراکه

نه از نبایر سلمی نه از نتایج تور تراکه‌گفت‌که ویران نمایی ایران را

تراکه خوشهٔ خرما به دست می‌نرسد به غیر خار چه قسمت بری همی ز بخیل

ز پشت آینه روی مراد نتوان دید تراکه روی به خلق است از خدا چه خبر؟

پادشاهان صیدها بندند بر فتراکها نقش روی زرد بر خاک دری خواهیم بست

شراب تلخ کجا چاره تو خواهد کرد؟ تراکه ناله صائب نمی برد از هوش

تراکه‌گفت‌که از چوب نخل سازی حرز ترا که‌ گفت‌که از خاک ره‌کنی افسر

بحر از گهر غبار یتیمی نمی برد ما و تراکه می کند از یکدگر جدا؟

تراکه دیدن سیمین بران میسر نیست تمتعی ز تماشای جامه کن بردار

تراکه هست پریزاد معنوی صائب مبین به صورت بی معنی بتان زنهار

«عَمَّ» اصله عن ما، فادغمت النّون فی المیم لاشتراکهما فی الغنّة و حذفت الف ما، کقولهم: فیم و بم، و معناه: عن ایّ شی‌ء یتساءل هؤلاء المشرکون و ذلک انّ النّبی (ص) لمّا دعاهم الی التّوحید و اخبرهم بالبعث و تلا علیهم القرآن جعلوا یتساءلون بینهم، فیقولون: ما ذا جاء به محمد. قال الزّجاج: اللّفظ لفظ استفهام و معناه التّفخیم للقصّة کما تقول ایّ شی‌ء زید؟ اذا عظّمت امره و شأنه ثمّ ذکر انّ تساءلهم عمّا ذا؟ فقال: عَنِ النَّبَإِ الْعَظِیمِ. قال مجاهد و الاکثرون: هو القرآن، دلیله قوله عزّ و جلّ: «قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِیمٌ» و اختلافهم فیه: انّهم قالوا: أ هو من اللَّه ام من کلام بشر ام سحر و کهانة؟ فآمن به بعض و کفر به بعض. و قال قتادة و الزّجاج: هو القیامة و البعث بدلیل قوله عقیبه: إِنَّ یَوْمَ الْفَصْلِ کانَ مِیقاتاً. و الضّمیر فی یتساءلون للکفّار و المؤمنین جمیعا، و اختلافهم فیه انّهم صاروا ثلاث فرق: فرقة یعلمون انّها الحقّ، و فرقة نشزت فقالت: لا تأتینا السّاعة، و فرقة یمارون فیها و یقولون: احقّ هو ان نظنّ الّا ظنّا و ما نحن بمستیقنین. و قیل: النَّبَإِ الْعَظِیمِ امر محمد (ص) و نبوّته، و کانوا مختلفین فی تصدیقه و تکذیبه.