خط استوا (Equator) (یا: استوای زمینی)، دایرۀ عظیمه ای عمود بر محور زمین (خط واصل بین قطب ها). طول این خط ۴۰,۰۹۲ کیلومتر است و به ۳۶۰ درجۀ طولی تقسیم می شود. خط استوا از عریض ترین بخش کرۀ زمین می گذرد و معرف عرض جغرافیایی صفر درجه است. این خط زمین را به دو نیمکرۀ شمالی و جنوبی تقسیم می کند. استوای سماوی دایره ای است که در آن صفحۀ استوای زمینی کرۀ سماوی را قطع می کند.
معنی کلمه خط استوا در ویکی واژه
equatore
جملاتی از کاربرد کلمه خط استوا
تن‌پوش بومیانی که در دره رود آمازون نزدیک خط استوا زندگی می‌کنند اندک است. بیشتر غذای آنها چیزهای است که از جنگل‌های بارانی و انبوه جمع‌آوری می‌کنند. خانه‌های آنها سبک و هواگیر است.
میان نیک و بد و کفر و دین و درد و ستم ز حکم قاطع خود خط استوا داری
روح او بر غیب واقف همچو لوح آسمان کاک او در شرع منصف همچو خط استوا
تیر چون در زه نشاندی بر کمان چرخ‌وش گفتی او محور همی راند ز خط استوا
بالی یکی از زیباترین و مشهورترین جزیره اندونزی است که در جنوب خط استوا بین جاوه در غرب و لومبوک در شرق قرار گرفته‌است.
نفی تهمت را منجم می کند راستی نسبت به خط استوا
چون دست برفرازی و شمشیر برکشی گویی هلال بر زبر خط استواست
لطف او عام است بر خلق جهان چون آفتاب دست او بر آسمان جود خط استواست
آن خد دلفریب تو بر قد دلکشت چون ماه چارده شب، بر خط استوا
دمای سطح آب اقیانوس اطلس بسته به عرض جغرافیایی، جریان‌های دریایی و فصل‌ها، از ۲ تا ۲۹ درجهٔ سانتی گراد در تغییر است. بیشترین دما در شمال خط استوا و کمترین دما در نواحی قطبی است. در عرض‌های جغرافیایی میانگین بیشترین دما از ۷ تا ۸ درجهٔ سانتی‌گراد است.
آمریکای جنوبی را گاه به عنوان یک زیرقاره از قاره آمریکا به‌حساب می‌آورند. آمریکای جنوبی از سمت غرب به اقیانوس آرام و از سوی شمال و شرق به اقیانوس اطلس محدود می‌شود. آمریکای شمالی و دریای کارائیب در شمال غرب آن واقع شده‌اند. محدوده آمریکای جنوبی را معمولاً از شمال کشور کلمبیا تا جنوب کشور شیلی در نظر می‌گیرند. خط استوا از این قاره می‌گذرد و رود بزرگ آمازون و جنگل‌های بارانی آمازون در این قاره قرار دارند.
خط استوای زمین همچنین بزرگ‌ترین (طولانی‌ترین) مدار زمین و برابر با طول محیط کره زمین با درازای ۴۰٬۰۷۶ کیلومتر است. هر اندازه به سوی شمال یا جنوب خط استوا برویم، محیط عرض جغرافیایی کوچکتر می‌شود تا اینکه در نقطهٔ قطب به درجهٔ صفر می‌رسد. سطح کرهٔ زمین در خط استوا به مقدار ۴۰٬۰۰۰ کیلومتر در شبانه‌روز حرکت می‌کند. این به‌معنای سرعتی برابر ۱٬۶۷۰ کیلومتر بر ساعت است. این سرعت از تقسیم محیط کرهٔ زمین در خط استوا (حدود ۴۰٬۰۷۰ کیلومتر) بر تعداد ساعات شبانه‌روز (۲۴) محاسبه می‌شود.
این استان با وسعت ۱۱۲۳۸ کیلومتر مربع در کریدور مرکزی ایران بین مختصات جغرافیایی ۵۰ درجه و ۶ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۵۸ دقیقه طول شرقی نسبت به نصف‌النهار گرینویچ و ۳۴ درجه و ۹ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۱۱ دقیقه عرض شمالی نسبت به خط استوا واقع شده‌است و دارای جمعیتی بالغ بر ۱۰۶۰٬۰۰۰ نفر می‌باشد. مرکز استان، کلان‌شهر قم است.
شب نیست در طلوعش باشد تمام صبح خورشید این ولایت بر خط استواست
وگر از خارش است ابلهی بر خویشتن پیچد ز خط استوا نیمور سازد بهر تسکینش
ره به خط استوای وجه آدم چون نبرد مشرک بی دیده، زان جاوید ماند اندر عذاب
صحرای استرالیا (معروف به آوت‌بَک) بر بیشتر خاک این کشور تسلط دارد. وجود این بیابان نتیجه موقعیت آن در امتداد مدار راس‌جدی و نزدیکی به بادهای خنک، خشک و جنوبی است. یخچال‌های طبیعی نیوزلند نتیجه ارتفاع زیاد جزایر و نزدیکی آن به بادهای خنک و مرطوب است. جنگل‌های بارانی پاپوآ گینه نو نتیجه ارتفاع زیاد جزیره، مجاورت با بادهای گرمسیری مرطوب و موقعیت آن دقیقاً در زیر خط استوای گرم است.
شاید معمول‌ترین دستگاه مختصات محور چرخشی زمین باشد. حرکت اشیا در سطح زمین باشد. حرکت اشیا در سطح زمین نیروی کوریولیس را ناشی می‌شوند که در نیمکره شمالی به سمت راست و در نیمکره جنوبی به سمت چپ متمایل شده و به نظر می‌رسند. در واقع در استوا، حرکت به سمت غرب یا شرق بروی خط استوا باقی می‌ماند. حرکت اولیه یک پاندول در هر جهت منجر به حرکت در یک مسیر دایره‌ای می‌شود. حرکت هوا در جو و آب در اقیانوس نمونه‌های مشهودی این رفتار هستند.
قارهٔ آمریکا در نیمکرهٔ غربی قرار دارد. طول قاره‌های آمریکای شمالی و جنوبی از شمال به جنوب تقریباً ۱۴٬۵۰۰ کیلومتر است. کانال پاناما آنها را به یکدیگر وصل کرده است. تمام قارهٔ آمریکای شمالی در شمال خط استوا قرار دارد. اما قسمت بزرگی از قارهٔ آمریکای جنوبی در جنوب خط استوا واقع شده است. به همین جهت، هنگامی که قارهٔ آمریکای شمالی فصل تابستان را می‌گذراند در قسمت بزرگی از آمریکای جنوبی فصل زمستان است و برعکس.