حدس

حدس

معنی کلمه حدس در لغت نامه دهخدا

حدس. [ ح َ ] ( ع مص ) شتافتن. ( منتهی الارب ). سرعت. ( کشاف اصطلاحات الفنون ). بشتاب رفتن. || الرمی ، و منه الحدس و هو الظن. ( معجم البلدان ). حدس بسهم ؛ به تیر زدن. تیر زدن. ( منتهی الارب ). || غلبه کردن در انداختن کسی را. || فروخوابانیدن. افکندن. بیفکندن. ( تاج المصادر بیهقی ). || پاسپر نمودن. یقال : حدسته برجلی ؛ وطئته. ( منتهی الارب ). پایمال کردن. لگدمال کردن. || خوابانیدن گوسفند را برای ذبح. || حدس به لبّة بعیر؛ کارد در سینه شتر زدن. || حدس لهم بمطفئةالرضف ؛ ذبح کرد برای آنها گوسفندی لاغر که خاموش کند آتش را و پخته نشود. || آهنگ کردن. ( از منتهی الارب ). || بر گمان گفتن. بگمان سخن کردن. گمان بردن. بگمان دانستن. گمان. فراست. ظن. ( زمخشری ). پنداشت. پنداشتن. ظن بردن. دانستن امور به تخمین. تخمین. تخمین زدن. تخمین کردن. دید. دید زدن. حدس زدن. دانائی. ( غیاث ) ( نصاب ). دریافتن. ( غیاث ). زود دریافتن چیزی. زودیافتن و فرق آن با فکر آن است که در فکر ترتیب باشدو در حدس احتیاج به ترتیب نباشد : من در جواب رقعه او فصلی بنوشتم بدان حال که بر وفق حدس و فراست من آمد. ( ترجمه تاریخ یمینی چ تهران ص 340 ).
تهانوی گوید: متمثل شدن مبادی فکری است در ذهن دفعةً و بدون اختیار و قصد، خواه پس از جستجو و خواه بدون آن ، و آن از حدس بمعنی سرعت گرفته شده است ، و لذا در عرف آنرا سرعت انتقال از مبادی به مطلوب نامند، ولیکن در این مسامحت است ، چه در حدس حرکتی نیست و در مقابل فکر است ، گوئی اینان طفره و عدم تدرج را به سرعت تعبیر کرده اند و برخی گویند: تیزانتقالی نفس است بخودی خود از حد وسطها و استدلالات. و برخی آنرا متمثل شدن حد وسط و مانند آن در نفس یک دفعه خوانده اند، و برخی گفته اند: بدست آوردن حد اوسط است دفعةً و بدون حرکت و تدرج ، خواه با شوق و خواه بدون آن باشد، نه بدست آوردن مطلب بدون حرکت ، و بنابراین اینکه گویند حدس خالی از حرکت است بدان معنی است که حرکت بسوی حد وسط ندارد، نه حرکت بطرف مطلب. این گفته حلوانی است در حاشیه طیبی. ( کشاف اصطلاحات الفنون ). خواجه طوسی آنرا چنین تعریف کند: قدرت این قوت ( قوت استعدادی که در تعریف ذهن گفته شد ) بر اقتناء حد اوسط در هر مطلوب بذات خود. ( اساس الاقتباس ص 410 ). سرعة انتقال الذهن من المبادی الی المطالب و یقابله الفکر و هی ادنی مراتب الکشف. ( تعریفات جرجانی ص 56 ).

معنی کلمه حدس در فرهنگ معین

(حَ ) [ ع . ] (مص م . ) گمان بردن ، تخمین زدن .

معنی کلمه حدس در فرهنگ عمید

۱. قضاوت یا اندیشه ای که بر پایۀ ظنّ و گمان باشد نه مدرک و استدلال.
۲. (اسم مصدر ) (فلسفه ) [قدیمی] سرعت انتقال در فهم و استنتاج، زود دریافتن.
= حدس زدن: (مصدر متعدی ) گمان بردن و دریافتن امری به گمان و تخمین.

معنی کلمه حدس در فرهنگ فارسی

۱ - ( مصدر ) دریافتن امری را گمان بردن تخمین زدن . ۲ - ( اسم ) دریافتن تخمین : (( حدس شما صایب بود . ) ) ۳ - سرعت انتقال ذهنی است از مبادی بمطلوب و مقابل فکر است . فرق ما بین فکر و حدس آنست که در فکر دو حرکت لازم است : یکی حرکت ذهن برای تحصیل مبادی و دیگر حکرت ذهن برای ترتیب آن مبادی و حال آنکه انتقال ذهن از مبادی بمطلوب آنی الوجود است و مستلزم حرکت تدریجی الوجود نیست و علاوه بر آن ممکن است مبادی و مطلوب بکجا برای ذهن حاصل گردد .
ابن اریش لخمی قحطانی جدی جاهلی است

معنی کلمه حدس در دانشنامه عمومی

در ریاضی، حَدس گزاره ای است مبتنی بر اطلاعات ناکامل که برای آن هیچ اثباتی یافت نشده است. حدس ها بیشتر تاریخ ریاضیات را شکل و باعث ایجاد بخش هایی جدید از ریاضیات شده اند که در واقع شکل گیری آن ها به دلیل وجود اثبات آنها ( حدس ها ) بوده است اما پایه های ریاضی بر روی حدس چیده نمی شود؛ زیرا ممکن است نادرست باشد.
• حدس گلدباخ
• حدس کولاتز
• حدس اردوش - فابر - لوواش
• حدس پوانکاره

معنی کلمه حدس در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حدس به معنای گمان می باشد.
عنوان یاد شده در باب شهادات به کار رفته است.
شهادت باید مستند به حس باشد و شهادت مستند به حدس، حتی بنابر قول مشهور اگر از روی علم باشد پذیرفته نیست.

[ویکی فقه] حدس (فقه). حدس به معنای گمان می باشد.
عنوان یاد شده در باب شهادات به کار رفته است.
شهادت باید مستند به حس باشد و شهادت مستند به حدس، حتى بنابر قول مشهور اگر از روى علم باشد پذیرفته نیست.
الفوائد الحائریةص۴۶۰
۱. ↑ الفوائد الحائریةص۴۶۰
منبع
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج ۳،ص ۲۴۹
...

معنی کلمه حدس در ویکی واژه

previsione
گمان بردن، تخمین زدن.

جملاتی از کاربرد کلمه حدس

عشق‌آباد در سال ۱۸۱۸ تنها روستای کوچک جهت استراحت کاروانیان جاده ابریشم بوده که در نزدیکی شهر باستانی نسا قرار داشته‌است. شهر نِسا که در زمانی یکی از پایگاه های اشکانیان بوده که در حمله مغول کاملاً ویران شده‌است. آثار این شهر در نزدیکی عشق‌آباد کشف شده‌است. در حال حاضر اینطور حدس زده شده‌است که عشق‌آباد بر روی خرابه‌های شهر باستانی نِسا بنا گردیده‌است.
بی حدست آنجا تو راز خود بپوش راز با تست و کجا باشد خموش
فرما که اغلب حدس‌هایش برای ریاضیدانان در خور توجه و قابل اعتماد بود مشاهده کرد که با گذاشتن چند عدد ۰ و ۱ و ۲ و ۳ و ۴ به جای
لیک نومیدی رها کن گرمی حق بی‌حدست پیش این خورشید گرمی ذره‌ای باشد سعیر
آزاد طبع و پاک نهاد و ممجدست نیکو خصال و نیکخویست و موحدست
- توانایی حدس زدن مشخصات فردی دیگر توسط کاربران سازمان یا هکرها
در جفا گر بیحدست آن چشم باری پیش ما این جفا از صد هزاران لطف و احسان خوشترست
به خدایی که واحدست و صبور به خدایی که قادرست و غفور
بود عملش یقینی نی قیاسی بود حدسش الهی نی حواسی
این جهان محدود و آن خود بی‌حدست نقش و صورت پیش آن معنی سدست
چشمهای نیک هم بر وی به دست از ره غیرت که حسنش بی‌حدست
تاریخ تولدش معلوم نیست، اما می‌توان حدس زد که پیش از سال ۳۲۱ هجری بوده باشد. نسبتش به کوی یا محله خرگوش در نیشابور قدیم می‌رسد. پدرش، ابوعثمان محمد، که از مشایخ روایت او نیز بوده‌است، از زهاد و عباد صوفیه به‌شمار می‌رفته‌است، و از همین روی از ابوسعد با عبارت «زاهد بن زاهد» یاد کرده‌اند. وی در سال ۴۰۷ هجری قمری در نیشابور در گذشت.
کوک حدس می‌زند که مسائل بهینه‌سازی (با حل‌هایی که به آسانی بررسی شوند) وجود دارند که نمی‌توانند با الگوریتم‌های مؤثری حل شوند. به عبارت دیگر پی با ان پی برابر نیست. این حدس تعداد زیادی از تحقیقات در زمینه نظریه پیچیدگی محاسباتی را موجب شده‌است، که به‌طور قابل ملاحظه‌ای درک ما را از سختی ذاتی مسائل محاسباتی و اینکه چه چیزی می‌تواند به‌طور مؤثری محاسبه شود بهبود بخشیده‌است. در حال حاضر، این حدس، باز است و در میان ۷ مسئله ی یک میلیون دلاری قرار دارد.
کشف «ابرهای زرد» در سطح مریخ در سال ۱۸۰۹ توسط هونوره فلاگرگوئس نخستین مشاهده شناخته شده از طوفان‌های گرد و غبار مریخی است. فلاگرگوئس همچنین در سال ۱۸۱۳ کاهش قابل توجه یخ قطب‌ها را در طول بهار مریخ مشاهده کرد. حدس او مبنی بر اینکه این بدان معناست که مریخ گرمتر از زمین است، نادرست بود.
-در نهایت اکیناتور شخصیت مورد نظر شما را حدس زده و عکس آن را به شما نشان می‌دهد
نام الههٔ شب (یا خدایی شب) حدسی است زیرا فقط نوشته لوگوگرافی از آن باقی مانده است.
هم چنین می‌توان این تکنیک را گسترش داد تا شامل اعداد منفی نیز بشود، به عنوان مثال حدس‌های زیر دنبال می‌شوند تا عدد ۱۳- پیدا شود: ۰ ← ۱- ← ۲- ← ۴- ← ۸- ← ۱۶- ← ۱۲- ← ۱۴- ← ۱۳-.
در هر بصری مهر رخت کرده ظهوری نور احدست آن رخ و انوار مظاهر
در نظریه اعداد، قضیه آخر فِرما (که برخی مواقع از آن به حدس فِرما هم یاد شده‌است، به‌خصوص در متون قدیمی تر) بیان می‌دارد که هیچ سه عدد صحیح مثبتی چون
پس فضل بن یحیی بر حدس و حذاقت آن بزرگ آفرین کرد و علت خویش با او در میان نهاد و گفت: