جوزا

معنی کلمه جوزا در لغت نامه دهخدا

جوزا. [ ج َ ] ( اِخ ) جوزاء. نام برجی است از بروج آسمان. در اصل لغت جوزا بمعنی گوسپند سیاه است که میان او سپید باشد و چون این چنین گوسپند در میان گله گوسپندان سیاه مطلق بغایت اظهر و نمودار باشد همچنین برج مذکور نیز به نسبت دیگر بروج کواکب روشنی دارد و در میان همه بروج ممتاز است لهذا به این اسم مسمی کردند و صورتش بشکل دو کودک برهنه است که پی همدیگر درآمده اند.
دوپیکر. یکی از بروج دوازده گانه فلکی ، و آنرا توأمان نیز گویند. یکی از دو خانه عطارد است و خانه دیگر آن سنبله است. ( مفاتیح ). || نام صورت دیگر است از صور جنوبی بصورت مرد قائم بدو صورتی از صور منطقةالبروج میان ثور و سرطان که در آن هشتادوپنج ستاره رصد کرده اند بشکل دو تن ایستاده تخیل شده ، دستها بر گردن یکدیگر دارند، سرها سوی شمال شرقی و پایها بجنوب غربی : 
برکرده پیش جوزا وز پس بنات نعش 
این همچو بادبیزن و آن همچو باب زن.عسجدی.کی دیده ای دو دوست که جوزاصفت شدند
کایامشان چو نعش یک از یک جدا نکرد.خاقانی.تنها نه امروز چون نکوشی 
کز علم و عمل برشوی به جوزا؟ناصرخسرو.هرکه را از فضل یزدان چشم او بینا شود
گرچه باشد زیر دریا بر سر جوزا شود.ناصرخسرو.رجوع به جوزاء شود.

معنی کلمه جوزا در فرهنگ معین

(جُ ) [ ع . ] (اِ. ) ۱ - دو پیکر، نام یکی از صورت های فلکی جنوب شرقی .۲ - نام سومین برج از منطقة البروج که خورشید در حرکت ظاهری خود در خردادماه در این صورت فلکی دیده می شود. ۳ - نام هشتمین منزلِ ماه که عرب آن را نثره گوید.

معنی کلمه جوزا در فرهنگ عمید

۱. (نجوم ) سومین صورت فلکی منطقةالبروج که در نیمکرۀ شمالی قرار دارد، توٲمان، دوپیکر.
۲. سومین برج از برج های دوازده گانه، برابر خرداد.

معنی کلمه جوزا در فرهنگ فارسی

یکی از صور منطقه البروج که بشکل توام است توامان دو پیکر. ۲ - سومین برج از برجهای دوازده گانه پس از ثور و پیش از سرطان مطابق خرداد ماه کنونی .

معنی کلمه جوزا در فرهنگستان زبان و ادب

{Gemini, Gem, Twins} [نجوم] صورت فلکی منطقه البروج بین دو صورت ثور و سرطان

معنی کلمه جوزا در دانشنامه آزاد فارسی

جوزا (Gemini)
(یا: دوپیکر، توأمان) صورت فلکیِ۱ برجگاهی (منطقه البروجی)۲ چشمگیری در نیمکرۀ شمالی، به صورت دوقلوهای مقدّم و مؤخر. دوقلوی مؤخر۳ درخشان ترین ستارۀ این صورت فلکی، و دوقلوی مقدم۴، سامانه ای شامل شش ستاره است. مسیر ظاهری خورشید در خرداد ماه از جوزا۵ گذر می کند. در آذرماه، هرسال شهاب های جوزایی۶ در محدودۀ این صورت فلکی می بارند. در احکام نجوم۷، یکم تا سی ویکم خرداد ماه روزهای جوزایند (← حرکت_تقدیمی). جوزا همچنین نام قدیمی و متروک صورت فلکی جبار است.constellation prominent zodiacal Castor Gemini Geminid meteors astrology

معنی کلمه جوزا در ویکی واژه

دو پیکر، نام یکی از صورت‌های فلکی جنوب شرقی.
نام سومین برج از منطقة البروج که خورشید در حرکت ظاهری خود در خردادماه در این صورت فلکی دیده می‌شود.
نام هشتمین منزلِ ماه که عرب آن را نثره گوید.

جملاتی از کاربرد کلمه جوزا

حصه مملکت و سلطنت جوزا شد وندرو زهره و مریخ و عطارد عمال
از صبر نردبانَت باید کرد گر زیر خویش خواهی جوزا را
این ستاره، یک اَبَرغول سرخ متغیر با دوره‌ای چندصد روزه است. ابط‌الجوزا ستارهٔ غول‌پیکری است که قطر آن در حدود یک میلیارد و شش صد میلیون کیلومتر است، یعنی تقریباً بیش از هزار و صد برابر قطر خورشید که یک میلیون و سیصد هزار کیلومتر است.
واژهٔ ابط‌الجوزا عربی است و معنی واژگانی آن «کتف میانی» یا همان «میان‌شانه» است.
آشوب عقل گمرهی بر نیکوان شاهنشهی نی نی که خورشید و مهی، پروین نه‌ای، جوزا نه‌ای
قدر تو پنجه درج از سر جوزا گذشت صیت تو صد ساله راه زان سوی امکان گرفت
این روستا در دهستان جوزار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۱ نفر (۲۳خانوار) بوده‌است.
من در مهرت گشاده بر دل شیدا و تو بسته ئی بر هیچ در کینم کمر جوزا صفت
در دورهٔ آل بویه منطقی رازی و غضایری در شعر نامبردارند و در نثر دانشنامهٔ رازی علایی و رگ‌شناسی به قلم ابن سینا پرداخته شد و ابوعبید جوزانی بخش ریاضی دانشنامه را به رشتهٔ تحریر درآورد و قصهٔ حی بن یقظان به فارسی ترجمه و شرح شد.
جوزا گیریفته گورَنَه افتاده پوشت گو بومب فلک مثال گورگایه پندری
اسدالله خالد (زادهٔ: ۲۰ جوزا/ ۱۳۴۹ خورشیدی ولسوالی ناوه - ولایت غزنی) سیاست‌مدار اهل افغانستان است. وی در ۲ جدی/دی ۱۳۹۷ به عنوان سرپرست وزارت دفاع افغانستان تعیین شد. وی همچنین سابقه فعالیت در سمت والی غزنی، والی قندهار، وزیر دولت در امور پارلمانی، وزیر امور سرحدات، اقوام و قبایل و ریاست امنیت ملی افغانستان را نیز در کارنامه دارد.
اگر ابط الجوزا با شعاع حدود ۶۴۰ برابر خورشید در مرکز منظومه خورشیدی ما قرار می‌گرفت، سطح آن فراتر از کمربند سیارک‌ها قرار می‌گرفت و مدارهای عطارد، زهره، زمین و مریخ را در خود می‌بلعید. محاسبات جرم ابط الجوزا از کمی کمتر از ده تا کمی بیش از بیست برابر جرم خورشید است. به دلایل مختلف، اندازه‌گیری فاصله آن بسیار دشوار بوده‌است. بهترین تخمین‌های فعلی در حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ سال نوری از خورشید است - که برای یک ستاره نسبتاً نزدیک، عدم قطعیت نسبتاً زیادی است. قدر مطلق آن حدود -۶ است.
بر اساس آنچه احمد سمیعی در مقدمات کتاب خاطرات سیاسی مورخ الدوله سپهر، به نقل از مندرجات روزنامه کوکب ایران، مورخ سرطان ۱۲۹۶ ش نوشته‌است، در روز ۱۷ جوزای سال ۱۳۳۵ ق [برابر با سال ۱۲۹۶ ش]، اداره نظمیه به تصور اینکه کمیته مجازات از طرف آلمان‌ها در ایران دایر شده‌است، مورخ الدوله را به نظمیه جلب می‌کند. اما تنها پس از چهار روز و در نتیجهٔ اقدامات پیگیرانهٔ دیپلمات‌ها و اعتراض مطبوعات، دولت چاره‌ای جز آزاد کردن مورخ الدوله نمی‌یابد و بدین ترتیب در ۲۱ جوزا وی را مرخص می‌کنند و به عنوان مرمت و جبران و برای احتراز از آن که دولت مجبور به عذرخواهی رسمی از سفارت آلمان نشود، سلطان احمدشاه قاجار، نشان درجه اول شیر و خورشید با حمایل سرخ را به مورخ الدوله اعطا می‌کند.
ابط‌الجوزا همچنین توسط پوششی پیچیده و نامتقارن احاطه شده‌است که تقریباً ۲۵۰ برابر اندازه خود ستاره است و ناشی از اتلاف جرم همین ستاره است. تنها آر ماهی زرین و خورشید از نظر قطر زاویه‌ای که از زمین قابل مشاهده هست، از ابط‌الجوزا پیشی می‌گیرند.
در دوره آل بویه منطقی رازی و غضایری در شعر نامبردارند و در نثر دانشنامه رازی علائی و رگ‌شناسی به قلم ابن سینا پرداخته شد و ابوعبید جوزانی بخش ریاضی دانشنامه را به رشته تحریر درآورد و قصه حی بن یقظان به پارسی ترجمه و شرح شد.
کلاه از فرق فرقد در ربودند نطاق از برج جوزا برگشودند
خورشید پرست بودم اول اکنون همه میل من به جوزاست
این روستا در دهستان جوزار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۱ نفر (۶خانوار) بوده‌است.
گرد میان جوزا چون طوق فاخته از بهر خدمتت کمری استوار باد
پیش از آن کافلاک را از انجم آیین بسته‌اند واندرو خورشید و ماه و تیر و جوزا کرده‌اند