جمع‌گرایی
معنی کلمه جمع‌گرایی در دانشنامه آزاد فارسی
(یا: جمع باوری) در سیاست، نوعی موضع گیری مبنی بر اولویت دادنِ جمع (مانند کشور) بر افراد تشکیل دهندۀ آن. جمع گرایی نقطۀ مقابل فردگرایی۱ است، که خود گونه ای از بی دولتی۲ به شمار می رود. در جمع گرایی، که به شکل ناب حصول ناپذیر است، همۀ فعالیت های اجتماعی و اقتصادی به دولت واگذار می شود و دولت مسئولیت کل آن ها را به عهده می گیرد. در عمل، می توان برای جمع گرایی درجاتی قائل شد و نظام سیاسی دولتی را مثلاً، از حیث عرضۀ مسکن دولتی، جمع گراتر از نظام سیاسی آن دولت خواند. جمع گرایی، که در آثار فلاسفه ای چون ژان ژاک روسو۳، هگل۴، و کارل مارکس۵ تشریح شده، در ایدئولوژی های قرن بیستمی سوسیالیسم۶، کمونیسم، و فاشیسم۷ چهره های متفاوتی به خود گرفته است. جمع گرایی، به مثابۀ یک خط مشی، به معنی هواداری از مداخلۀ چشم گیر دولت در اقتصاد به نفع کل جامعه است و نقطۀ مقابل سیاست آزاد گذاری۸ به شمار می رود. با گذشت زمان این اصطلاح در واکنش به برخی از انواع افراطی تر فردگرایی دستخوش ابهام شده است و می تواند طیف وسیعی از مواضع متفاوت در باب سیاست های اجتماعی را، از مداخله گرایی۹ تا مالکیت کامل دولت، دربرگیرد.
individualismanarchyJean-Jacques RousseauHegelKarl MarxSocialismfascismlaissez-faireinterventionism
معنی کلمه جمع‌گرایی در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه جمع‌گرایی
لنینیست‌ها همچنان در مورد استالین اختلاف نظر دارند؛ برخی او را جانشین واقعی لنین و برخی دیگر خائن به انحراف‌کشانندهٔ تفکرات لنین می‌دانند. ماهیت اجتماعی و اقتصادی شورویِ استالین نیز به‌طور گسترده مورد بحث قرار گرفته است؛ افراد مختلف آن را سوسیالیسم دولتی، سرمایه‌داری دولتی، جمع‌گرایی بوروکراتیک یا یک شیوهٔ تولید کاملاً منحصر به فرد توصیف کرده‌اند. نویسندگان سوسیالیست مثل ولکوگونوف گفته‌اند اقدامات استالین به «جاذبهٔ عظیم سوسیالیسم در پی انقلاب اکتبر» آسیب زده است.
۱. جان دوکیت از دانشگاه ویت‌واترسراند با تأکید بر مخالفت جمع‌گرایی و اقتدارگرایی با فردگرایی به وجود پیوندی میان آن دو اشاره می‌کند. دوکیت می‌نویسد که اقتدارگرایی و جمع‌گرایی هر دو حقوق و اهداف فردی را در برابر اهداف، انتظارات جمعی و نیز همنوایی با جمع کم‌اهمیت جلوه می‌دهند.
دیگران بر این نظراند که جمع‌گرایی، اگر تعریف درستی از آن ارائه شود، بر تصمیم‌گیری مبتنی بر اجماع ابتنا دارد که با اقتدارگرایی در تضاد است.