ثلث

معنی کلمه ثلث در لغت نامه دهخدا

ثلث. [ ث ُ ] ( ع اِ ) سه. || سه یک. سوم بخش. || لفظ معدول است از ثلاثة. دو دانگ. ( زمخشری و ملخص اللغات حسن خطیب ). ج ، اُثلاث. || قسمی از خطوط یا قلم های اسلامی. قط قلم ثلث به پهنای هشت موی یال برذون است. نام خطی است از خطوط هفتگانه که عبارت است از: مناشیر، محقق ، نسخ ، ریحان ، رقاع ، ثلث ، تعلیق ؛ و متأخران یک خط دیگر از این استخراج کرده اند که نامش نستعلیق باشد و اصلش نسخ تعلیق. و ثلث را از آن ثلث گویند که در آن سوم حصه اصول قلم باشد. ( غیاث اللغة ).
ثلث. [ ث ُ ] ( ع اِ ) اصطرلاب ثلث. رجوع به اصطرلاب شود. || ( مص ) سوم شدن. بسه کردن. سه یک کردن. سیم شدن. ( تاج المصادر بیهقی ). || سه یکی مال کسی بستدن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ).
ثلث. [ ث ُ / ث ُ ل ُ ] ( ع اِ ) ثلیث. سه یک. ج ، اُثلاث.
ثلث. [ ث ِ ] ( ع اِ ) به هر سه روز یک بار نوبت آب درخت را: سقی نخله الثلث. || ولد سوم ناقة.
ثلث. [ ث َ ] ( ع مص ) سه یک ستاندن. || سی گردانیدن. || سه گردانیدن چیزی را. || گرفتن ثلث مال. || سوم قوم شدن. || ثلث ناقة؛ بستن سه پستان او را. || ثلث جمل ؛ سه تاه تافتن رسن اشتر را. || ثلث أرض ؛ سه بار شیار کردن زمین را.
ثلث. [ ث ُ ] ( اِخ ) موضعی است در دیار مراد. ( مراصد الاطلاع ).

معنی کلمه ثلث در فرهنگ معین

(ثُ ) [ ع . ] (اِ. ) ۱ - یک سوم . ۲ - دو دانگ . ۳ - نام یکی از خطوط اسلامی . ۴ - یک سوم ترکة موصی در زمان فوت .

معنی کلمه ثلث در فرهنگ عمید

۱. سه یک، یک سوم چیزی.
۲. ‹ثُلُثیّ› (هنر ) در خوشنویسی، از خطوط اسلامی که کتیبه ها و ندرتاً کتب مذهبی با آن نوشته می شود.

معنی کلمه ثلث در فرهنگ فارسی

یکی از خطوط اسلامی که آنرا قلم ثلث یا ثلث ( بحذف مضاف ) گویند . این خط در واقع دو ثلث نوشته شود و آن بر دو نوع است : ۱ - ثلث ثقیل یا ثقیل الثلث و آن همانست که مساحت آن به ۸ مو تقدیر شده است ۲- ثلث خفیف یا خفیف الثلث و بدان در قطع نصف نویسند و صورت حرفهای آن مانند ثلث ثقیل است جز آنکه اندکی از آن باریکتر بود و در مقادیر اندکی لطیف تر .
سه یک، یک سوم چیزی، نام خطی که آنراخطثلثی هم گویند
( اسم ) ۱- یک سوم سه یک .جمع : اثلاث . ۲- دودانگ . جمع : اثلاث . ۳- قسمی از خطوط اسلامی . خط قلم ثلث بپهنای هشت موی یال برذون است . ۴- یک سوم ترک. موصی در زمان فوت طبق ماد. ۸۴۳ قانون مدنی اخراج ثلث بعد از تادی. دیون و حقوق و تعهدات .
سه یک ستاندن سی گردانیدن

معنی کلمه ثلث در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی ثُّلُثُ: یک سوم
تکرار در قرآن: ۳۲(بار)
از اسماء عدد است (سه) ثلاثه مؤنّث ثلاث است مثل ثلاثون یعنی سی، نحو ثلث (به ضم اول و دوّم) به معنی یک سوّم است نحو ثُلاث (بر وزن گُلاب) یعنی سه سه مثل نکاح کنید آنکه برای شما از زنان دلپسند است دو دو، سه سه، چهار چهار. ناگفته نماند: این خطاب نسبت به جمع است و نسبت به هر فرد چنین می‏شود: نکاح کن از زنان دو یا سه و یا چهار زنِ آزاد، نکاح کردن جایز نیست قال الصادق «علیه السلام»: لا یَحِلُّ لِماء الرَّجُلِ اَن یَجرِیَ فِی اَکثَرِ مِن اَربَعَةِ اَرحامٍ مِنَ الحَرائِرَ» مجمع البیان ذیل آیه فوق.

جملاتی از کاربرد کلمه ثلث

مورب، رومانی، لوزی، مثلث، داربست عمودی، داربست مورب
آنگاه شُریک را گفتند: «تو را قضا بباید کرد.» گفت: «من مردی سودایی‌‌ام و دماغم خفیف است.» منصور گفت: «معالجت کن خود را عصیده‌های موافق و نبید‌های مثلث، تا عقلت کامل شود.» آنگاه قضا به شُریک دادند، و ابوحنیفه -رَضِيَ اللّهُ عنه- وی را مهجور کرد و نیز هرگز با وی سخن نگفت.
بایسنقر میرزا از استادان برجسته و طراز اول خط محقق و ثلث در تاریخ خوشنویسی به‌شمار می‌رود. او در خطوط ششگانه خوشنویسی شاگرد شمس الدین محمّد بن حسام هروی معروف به شمس بایسنقری بود.
هست بر رای او به شرح هدی آن مثلث، مباح و پاک ولی
نام وی عبداللّه بن محمد الراسبی بغدادیست از اجلهٔ مشایخ ایشان، صحبت کرده بابوالعباس. عطا و جریری٭ بشام، پس با بغداد آمد و آن جا برفته از دنیا در سنهٔ سبع و ستین و ثلثمائه.
سحاب گویی در منضدست بکیل شمال گویی عود مثلثست بتنگ
شیخ الاسلام گفت، که ابراهیم حربی ٭ گوید: کی من حاضر بودم، من دیدم آن نوشته گویند که سی‌و سه بار وی نماز کرده‌اند قرب سی‌هزار مرد مات ببغداد النصف من شوال سنه ثلث و سبعین و مائتین. رحمه اللّه علیه.
و قال النّبی ص: الرّؤیا ثلث الرّؤیا الصّالحة بشری من اللَّه و رؤیا اخری من الشّیطان و رؤیا من حدیث النّفس»
مربع زان سه آمد جوهر او مثلث دو مثنّی در بر او
و گفت: مجذوب را منازل است چنانکه بعضی را ازیشان ثلث نبوت دهند و بعضی را نصفی و بعضی را زیادت از نصف تا به جائی برسد که مجذوبی افتد که حظ او از نبوت بیش از همه مجذوبان بود و او خاتم اولیاء بود و مهتر جمله اولیاء بوده چنانکه محمد مصطفی علیه السلام مهتر جمله انبیا بود وختم نبوت بدو بود و گفت: آن مجذوب تواند بودکه مهدی بود اگر کسی گوید که اولیاء را از نبوت چون نصیب بود گویم پیغامبر علیه السلام گفت: اقتصاد و هدی صالح و سمت حسن یک جزو است از بیست و چهار جزو نبوت و مجذوب را اقتصاد و هدی صالح تواند بود و پیغمبر فرمود علیه السلام که خواب راست جزوی است از نبوت و جائی دیگر گفت: هر که یک درم از حرام بخصم باز دهد درجه از نبوت بیابد پس این همه مجذوب را تواند بود.
نی نی خاک درتو حله جودیست فایده حاصله مثلث بدوح
کارولینای شمالی از سه دانشگاه بزرگ بهره می‌برد که این سه دانشگاه، هسته آکادمیک تشکیل دهندهٔ پارک مثلث پژوهشی کارولینای شمالی می‌باشند. این سه، دانشگاه دوک، دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی، و دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل هستند. مؤسسه ملی علوم بهداشت محیط زیست ایالات متحده آمریکا نیز در این ایالت قرار دارد.
دوازدهم محرم سنه ثمان و ثلثین و اربعمائه (۴٣٨) از قزوین برفتم به راه بیل و قبان که روستاق قزوین است. و از آن جابه دهی که خرزویل خوانند.