تولی

خرسند شده زاهد از تولیت وقف کر کس چو رسد بر سر مردار بخندد

آناتولی چوکانوف (روسی: Анатолий Алексеевич Чуканов؛ زادهٔ ۱۰ مهٔ ۱۹۵۴) دوچرخه‌سوار اهل اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی است.

نام شریفش سعید بن مظفر، ولیکن به لقب معروف شده. او را شیخ العالم نیز نامیده‌اند. معاصر منکوقاآن بن تولی خان بوده و سلطان مذکور او را نهایت احترام می‌نموده. از خلفای جناب شیخ نجم الدین کبری قُدِّسَ سِرُّه و در یک اربعین به مدارج والا و معارج اعلا عارج آمده. جمعی کثیر از مشایخ با وی معاصر و به ملاقات هم رسیده‌اند. شیخ سعدالدین حموی و شیخ نجم الدین رازی و رضی الدین علی لالا و شیخ مجد الدین بغدادی و شیخ فرید الدین عطار و غیرهم از معاصرین آن جناب بودند. وفاتش در سنهٔ ۶۵۸ در بخارا بوده. از رباعیات اوست:

غرض شد ز آب اکرام بتولی تمام انفس و آفاق احیا

محیط آن نور و مستولی کماهی بر اشیاء جمله از مه تا بماهی

عذیری منک یا مولا فان الهم استولی و انت بالوفا اولی فلا تشمت بی الشیطان

حمزه و حفص البرّ بنصب خوانند باقی قراء برفع، او که برفع خواند الْبِرَّ اسم لیس نهاد و أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ بجای خبر نهاد، و او که بنصب خواند أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ بجای اسم نهاد و الْبِرَّ بجای خبر، تقدیره لیس تولیتکم وجوهکم البر کله، کقوله تعالی وَ ما کانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا...

مهیا بهر تحقیق ولی باش ز معنای تولی ممتلی باش

در ره عشق مرا حسرت مقتولی کشت که نگاهی گه کشتن به رخ قاتل داشت

و هریک ازین صفات ذمیمه منشأ در کتی از درکات دورخ است و چون این صفات بر نفس مستولی شود و غالب گردد. طبع نفس مایل بفسق و فجور و قتل و نهب و ایذا و انواع فسادات شود.

مبرائی ز عنوان و عوارض معرائی زتولید وتقاضا