تحصن

در تاریخ ۲۲ مهر ۱۳۹۷ معلمان ایرانی در چندین شهر ایران دست به اعتصاب زدند. این اعتصابات به شیوه تحصن و دست کشیدن از کار صورت گرفت. رسانه رادیوفردا به نقل از فعالان حوزه فرهنگیان فعال در فضای مجازی اظهار کرد که این تحصن‌های اعتراضی دست‌کم در شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز، کرمانشاه، ایلام، یاسوج، سنندج، سمیرم، همدان، آمل، زرین‌شهر، گناباد، اسلام‌آباد، تربت حیدریه، مریوان، سروآباد و گرمه برگزار شده‌است.

سْتَبِقُوا الْخَیْراتِ‌ ای فاستبقوا الی الخیرات قیاما بشکره. میگوید نه در لجاج قبله کوشید که در نیکیها کوشید و بآن شتابید، بشکر آن که قبله حق بقضا و توفیق یافتید. و بدان که وجوه خیرات که کوشش در آن می‌باید و تحصیل آن از بنده در میخواهد فراوانست. بعضی آنست که خصوصا بنفس بنده می‌باز گردد، و بعضی آنست که از وی بدیگری می تعدی کند. اما آنچه بنفس بنده لازم است توبه است از معصیت، و صبر بر بلا و شدت، و شکر در نعمت و راحت، و استقامت در سرّ و علانیت و گزاردن فرایض و سنن بر وفق سنت و شرط شریعت، و آنچه از وی می‌تعدی کند شفقت بردن است بر خلق خدای: گرسنه را سیر کردن، و تشنه را آب دادن، و برهنه را پوشیدن، و اسیر را رهایی دادن، و گم شده را براه باز آوردن، و امر معروف و نهی از منکر با خلق خدا بکار داشتن، و با ایشان بخلق نیکو زندگانی کردن، و ایشان را نیک خواستن. و اندرین خصال و معانی که بر شمردیم اخبار و آثار فراوانست، و از جهت شرع مقدس ترغیب تمام است: منها ما روی عن النبی صلی اللَّه علیه و آله و سلّم، انه قال «ایّها الناس توبوا قبل ان تموتوا، و بادروا بالاعمال الصالحة قبل ان تشغلوا، و صلوا الذی بینکم و بین ربکم تسعدوا، و اکثروا الصدقة ترزقوا، و أمروا بالمعروف تحصنوا، و انهوا عن المنکر تنصروا.

بعد از تأسیس جبهه‌ی ملی ایران توسط چهره‌هایی چون محمد مصدق و حسین فاطمی و آغاز نهضت ملی شدن نفت، ادیب برومند به حمایت از آنان برخاست. بعد از این که دولت مصدق در جریان کودتای ۲۸ مرداد سقوط کرد، برومند به همراه بسیاری از یاران مصدق چون محمد نخشب و سید رضا زنجانی و… برای فعالیت سیاسی به نهضت مقاومت ملی پیوست. او در سال ۱۳۳۹ به همراه الله‌یار صالح، غلام‌حسین صدیقی، باقر کاظمی و کریم سنجابی و… در تأسیس جبهه ملی به عنوان یک تشکیلات سیاسی شرکت داشت و در جریان تحصن در مجلس سنا دستگیر و زندانی شد.

ز اسباب تحصن یافت یکسر پر از آتش بسان منقل زر

این بقعه در دوره قاجار محل بست نشینی مقصرین بوده و در دوره مشروطه محل تحصن و تظاهرات مردم به شمار می‌آمده‌است.

شیخ این دعا دراوراد بامداد خوانده است: بسم اللّه الرحمن الرحیم بسم اللّه ما شاء اللّه لایأتی بالخیر الا اللّه، بسم اللّه ما شاء اللّه و ما بنا من نعمة فمن اللّه ما شاء اللّه ولاحول و لاقوة الا باللّه، بسم اللّه لایضر مع اسمه شیء فی الارض و لافی السماء و هو السمیع العلیم. بسم اللّه الشافی، بسم اللّه الکافی، بسم اللّه المعافی، بسم اللّه ذی الشأن الشدید السلطان العظیم البرهان ما شاء اللّه کان اعوذ باللّه من الشیطان و نزل من القرآن. ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین فتحصنا بالحی الذی لایموت و رمینا من ارادنا بسوء بلااله الا انت و تمسکنا جمیعا بالعروة الوثقی لااَنفصامَ لها وَاللّه سَمیعٌ عَلیم.

اسعد الناصری، از رهبران جریان مقتدی صدر روز شنبه ۲۵ ژانویه از وی جدا شد و در حساب توییتری خود نوشت: «در عشق به عراق، ناصریه و انقلابیون، عمامه خود را برمی‌دارم. من با مردم عراق بودم، هستم و خواهم بود.» وی آزادگان عراق را با تمام امکانات برای کمک به انقلابیون در میدان‌ها تحصن و کرامت فراخوانده بود.

اعتصاب غذا ممکن است همراه با تحصن و بست نشینی در مکانی خاص انجام شود یا توسط زندانیان در زندان انجام گیرد. در مواردی هم اعتصاب به صورت محدود با مدت زمان مشخص مانند اعتصاب غذای سه روزه ۱۴۰۰ انجام می‌شود.

معلمان در برخی شهرهای ایران از جمله سقز، کامیاران و مریوان با در دست داشتن پلاکاردهایی از جمله «مدرسه را پادگان نکنید»، «جای دانش‌آموز زندان نیست» و «نه به زندانی کردن معلمان» در مدارس تحصن کردند.

این رهی از بیم لشکر غم و اندوه گشته بحصن ولای تو متحصن

در پناهش متحصن ز ممالک صد ملک در سپاهش متمکن ز ملایک صد لک

در ۴ ژوئن ۲۰۱۹ در پی پیشنهاد ارتش مبنی بر برگزاری انتخابات طی ۹ ماه آینده، مخالفان با برقراری تحصنی در سودان آنرا رد کردند که با حمله نیروهای امنیتی به این تحصن در مقابل مقر فرماندهی ارتش حداقل ۱۰۰ نفر کشته و صدها نفر زخمی شدند.

اخوان‌المسلمین مصر در جریان اعتراضات سال ۲۰۱۱ مصر که به سقوط حکومت حسنی مبارک انجامید شرکت داشت و در نشست خبری رهبران ارشد حزب در ۹ فوریه اعلام شد که «اخوان با حکومت مذهبی مخالف است چون آن را مغایر اسلام می‌داند و خواستهٔ آن برپایی حکومت مدنی با مرجعیت اسلام است.» و در مورد اظهار نظرهای مقامات کشورهای دیگر در مورد حوادث مصر نیز اعلام کردند: «اخوان مسئول اظهارات خارجی‌ها چه ایرانی، چه لبنانی و چه دیگران نیست و مخالف دخالت دیگران در امور داخلی مصر است» اخوان‌المسلمین همچنین اعلام کرده بود که خواستهٔ آن‌ها خواستهٔ معترضان متحصن در میدان التحریر و جمعیت میهنی برای تغییر است که اعضای اخوان نیز در تأسیس آن شرکت داشته‌اند.

به جز سرای مغان فتنه‌زاست قلعه دهر پی تحصن خود فکر باره کن ای دل

بترس از آنکه مظلومی درین روز به حصن حول حق یابد تحصن

و گفته‌اند من اینجا بمعنی فی است، یعنی لندفع السلاح عنکم فی حالة الحرب. ابن عامر و حفص، «لتحصنکم» بتاء خوانند و باین قراءت فعل لبوس راست و التأنیث لاجل المعنی لانّ اللبوس، الدّرع، و الدرع مؤنثة. و روا باشد که فعل صنعة را بود، ای لتحصنکم الصنعة. باقی قرّاء و روح از یعقوب، «لیحصنکم» بیاء خوانند و فعل باین قراءت خدا را بود، ای علّمه اللَّه لیحصنکم. و روا بود که فعل لبوس را بود، و اللبوس فعول بمعنی مفعول اراد الملبوس، ای لیحصنکم الملبوس، فذکر الفعل علی اللفظ. و روا بود که فعل داود را بود لانّ الهاء فی قوله: «عَلَّمْناهُ» راجعة الیه. ای علّمناه داود صنعة لبوس لیحصنکم بمصنوعه «مِنْ بَأْسِکُمْ». و روا بود که فعل تعلیم را بود. ای علّمناه لیحصنکم التعلیم. «فَهَلْ أَنْتُمْ شاکِرُونَ» نعمی بطاعة الرسول و هذا نوع من انواع الامر، معناه اشکروا، کقوله: «فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ» ای انتهوا. و کقوله: «فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ» ای اسلموا. و فی الحدیث. هل انتم تارکو لی اصحابی. ای اترکوا لی اذاهم.

او از جمله نمایندگان متحصن مجلس ششم بود.

لیلا زوری، که در ایران چندین سال معلم بوده و در حال حاضر در آلمان زندگی می‌کند، در مصاحبه‌ای با دویچه وله در مورد تفاوت اعتصاب سراسری معلمان در سال ۱۳۹۷ با سال‌های پیشین گفت: «معلمان قبلاً هر سال اعتراض کرده‌اند ولی امسال تحصن فرهنگیان از چند نظر با سال پیش یا سال‌های قبل از آن تفاوت دارد. اول اینکه تعداد معلمانی که در تحصن‌ها شرکت کردند بیشتر است و این اعتراضات جنبه همگانی و سراسری پیدا کرده، دوم اینکه معلمان موفق شدند از شبکه‌های اجتماعی برای رساتر کردن صداهای خود و طرح خواسته‌هایشان بهتر استفاده کنند. اما از همه مهم‌تر این است که تحصن همگانی معلمان همراه بوده با اعتراض‌های کامیون‌داران. به همین خاطر معلمان ایرانی امیدوارند به‌جای فشار و دستگیری این بار صدای آنها شنیده شود.»