معنی کلمه خوشدل در لغت نامه دهخدا
با دوستان توخوشدل و مر دشمنانت را
درمانده گشته با غم و بی غمگسار دل.سوزنی.یک رادمرد خوشدل و خندان نیافتم.خاقانی.نه حواری صفت است آنکه ازو
اسقفان خوشدل و عیسی دژم است.خاقانی.تو خوشدل باش و جز شادی میندیش
که من یکدل گرفتم کار در پیش.نظامی.جهان خسرو که سالار جهان بود
جوان بود و عجب خوشدل جوان بود.نظامی.بتو خوشدل دماغ مشک بیزم
ز تو روشن چراغ صبح خیزم.نظامی.جریده گنهت عفو باد و توبه قبول
سپید نامه و خوشدل بعفو بارخدای.سعدی.سپاهی که خوشدل نباشد ز شاه
ندارد حدود ولایت نگاه.سعدی ( بوستان ).نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی.حافظ.- خوشدل شدن ؛ بانشاط شدن. مسرور شدن.
- خوشدل کردن ؛ شاد کردن. مسرور کردن :
خواند سرهنگ را و خوشدل کرد
دست در گردنش حمایل کرد.نظامی.بتعلیم او بیشتر بردرنج
که خوشدل کند مرد را پاس گنج.نظامی.- خوشدل گشتن ؛ خوشدل شدن. مسرور گشتن :
من اگر کامروا گشتم و خوشدل چه عجب
مستحق بودم و اینها به زکاتم دادند.حافظ.- خوشدل نشستن ؛ مسرور نشستن. بانشاط نشستن : همه بجای خویش ایمن و خوشدل بنشینید که کس را با کسی کاری نیست. ( اسکندرنامه نسخه سعید نفیسی ).
تو سرمست و سر زلف تو در دست
اگر خوشدل نشینم جای آن هست.نظامی.درین محمل کسی خوشدل نشیند
که چشم زاغ پیش از پس ببیند.نظامی. || ( ق مرکب ) در حال نشاط و سرور. || ( ص مرکب ) پاکدل. پاک نیت. پاک درون :
بوزارت نشسته خوشدل و شاد
وز امارت نگشته عزل پذیر.سوزنی.حافظ از فقر مکن ناله که گر شعر این است
هیچ خوشدل نپسندد که تو محزون باشی.حافظ.