معنی کلمه آسیاب بادی در دانشنامه عمومی
وانگهی در اروپا آس باد رواج به مراتب بیشتری داشته و کاربردهای متنوع تری نیز پیدا کرده است که از آن جمله استفاده برای تلمبه آب را می توان برشمرد. اوج این رواج در سده ۱۵ میلادی بوده است. با این حال «آس باد» در ایران از دیرینگی بسیار بیشتری برخوردار بوده است. تفاوت مهمی که آس بادهای ایرانی را از نمونه اروپایی اشان متمایز می کند تفاوت در محور گردش است که در نوع ایرانی همواره عمودی و در نوع اروپایی افقی بوده است.
«آس باد» برآمده از دو بخش «آس» و «باد» است. «آس» دو سنگ گرد و پَخ برهم نهاده است که سنگ زِبَرین گردان و سنگ زیرین ایستان است و از گردش سنگ زبَرین بر روی سنگ زیرین با نیرویی دیگر که یا آب است یا باد یا چهارپا یا در نهایت نیروی برق انواع مختلف غلات چون گندم و جو و انواع مختلف حبوبات ( بُنشَن ) خُرد و آرد می شود. ازین رو «آس» به معنای بخش اصلی وسیله آردکننده است که خواه با آب به جنبش در می آید که نتیجه «آس آب» یا همان «آسیاب» است یا با نیروی باد به گردش در می آید که نتیجه «آس باد» است و همچنین گاه با نیروی دست گردانده می شود که می شود «دست آس» یا «دستاس». در حقیقت بخش افزوده شده اشاره به نیرو و انرژی ای دارد که آس را می جنباند. چنان که پیداست در زبان فارسی امروزه به همه انواع آس ها آسیاب گفته می شود که خود در واقع از نگاه کاربردی نوع خاصی از «آس» است که با آب کار می کند؛ همچنین است که برای مشخص کردن نوع «آس» جزء مشخص کننده به جای افزوده شدن به تکواژ «آس» به صورت اضافه ترکیبی به «آسیاب» افزوده می شود و واژگانی چون «آسیاب بادی» و «آسیاب دستی» و «آسیاب برقی» و حتی با شگفتی «آسیاب آبی» برمی کشد. در واقع با جابجایی ای که رخ داده «آسیاب» به عنوان زیرمجموعه ای از «آس» خود جانشین معنای کلی و کلیدی «آس» شده و اکنون تبادری که از واژه «آسیاب» به ذهن می رسد همانی است که می باید از کلید واژه «آس» برآید. در چرایی این جابجایی و انتقال معنایی می توان عمومیت کاربرد نوع آبی «آس» یا همان «آسیاب» را تنها دلیل برشمرد گو اینکه کاربرد آس باد بیشتر محدود به مناطق بادخیزی چون سیستان بوده که از منابع آبی محدودی نیز به نسبت برخوردار بوده است وانگهی در بیشتر مناطق ایران زمین به دلیل آسانی و در دسترس بودن آب به میزان بسنده کاربرد آس یاب رواج به مراتب گسترده تری داشته است.
