بایبورد
معنی کلمه بایبورد در دانشنامه عمومی
بایبورد در منطقه ای قرار گرفته که در قدیم خلدی ها، از اقوام غیر آرایی و سامی، در آنجا زندگی می کردند. ظاهراً به همین سبب است که امروزه مردم ساحل نشین، ساکنان بایبورد را "خلد" می نامند. نام بایبورد در اسناد سده های نخستین میلادی، در کشمکشهای زمینداران ارمنی با یکدیگر، به عنوان موضع مستحکمی بصورتهای پایپرت ( Paypert ) و پاپرت ( Papert ) ضبط شده است. به نوشته مارکوارت ( ص 437 ) سلسله ارمنی بگراتیان نیز از بایبورد بوده اند که در ایالت اسپر ( اسپیر ) قرار داشت. در امپراتوری روم شرقی این شهر "بایبردون" خوانده می شد و یوستی نیانوس ( 565 - 527 ) در آن استحکاماتی ساخته بود. خرابه های قلعه یوستی نیانوس هنوز هم از بالای تپه ای واقع در سمت چپ رود چوروخ دیده می شود. در طی جنگ های روس و عثمانی این قلعه بکلی ویران شد. بایبورد از نخستین مناطقی است که ترک ها در آناتولی فتح کردند و در آن مستقر شدند.
معنی کلمه بایبورد در دانشنامه آزاد فارسی
(در لفظ تُرکی، بایْبورت)، شهری باستانی در شمال آسیای صغیر، در شمال غرب ارزروم، واقع در ترکیۀ کنونی. در عصر امپراتوری روم جزو قلمرو آن کشور بود و پس از تجزیۀ امپراتوری به دولت روم شرقی تعلّق گرفت. امپراتور ژوستینیانوس قلعۀ رومی بایبورد را تعمیر و تحکیم کرد. مدتی در تصرّف ارمنستان قدیم بود و سپس مسلمانان آن جا را فتح کردند. با هجوم ترک ها به آسیای صغیر از نخستین شهرهای ترک نشین شد. چندبار بین روم شرقی و ترکان سلجوقی دست به دست شد. مدتی هم در زیر سلطۀ امپراتوری طرابزون قرار گرفت. سرانجام سلاجقۀ روم بر این شهر مسلّط شدند (۱۲۰۲م)، آن را رونق بخشیدند، و قلعۀ بایبورد را نوسازی کردند. در نبرد کوسه داغ به دست مغول ها افتاد. در دورۀ حکومت ایلخانان ایران، به سبب شکوفایی تجارت بین تبریز و طرابزون، شهری آباد و منزلگاه مهم کاروان ها بود. مارکوپولو از معادن غنی نقرۀ آن یاد کرده است. در این دوره لقب دارالجلال داشت و از مراکز مهم فرهنگی بود. مدارس محمودیه و یاقوتیه در بایبورد تأسیس شد و مکتب مولویه رواج گرفت. بعد از مرگ ابوسعید بهادرخان (۱۳۳۴م) در معرض تهاجمات حاکمان ارزروم بود. دانشمندیه، آل جلایر، قراقویونلوها و آق قویونلوها بر این شهر حکومت کردند. در ۱۵۰۱ شاه اسماعیل صفوی آن را گرفت امّا پس از جنگ چالدران (۱۵۱۴) به دست ترکان عثمانی افتاد. سلیمان قانونی به قصد حمله به ایران، قلعۀ بایبورد را تعمیر اساسی کرد (۱۵۴۱). در ۱۵۵۳ شاه طهماسب صفوی به آن شهر حمله برد. در جنگ روس و عثمانی (۱۸۲۸ـ۱۸۲۹) و در ۱۸۷۸ و ۱۹۱۶ به اشغال روس ها درآمد و آسیب فراوان دید.
معنی کلمه بایبورد در دانشنامه اسلامی
...
جملاتی از کاربرد کلمه بایبورد
پس از ترکمنچای پاسکویچ متوجه جنگ با عثمانی شد و دژ نستوه قارص را گشود. سپس سراسر پاشانشین بایزید را تسخیر نمود. در دسامبر ۱۸۲۹ او بایبورد را نیز تصرف کرد. جنگ‌های روس و عثمانی در این مقطع با قرارداد آدریانوپول به پایان‌رسید و ایوان پاسکویچ به پاس پیروزی‌های به دست آمده در سن ۴۷ سالگی به درجهٔ فیلدمارشالی رسید. پس از آن در سال ۱۸۳۰ او درگیر جنگ قفقاز گشت و با کمک یک روحانی شیعه ایرانی به نام میر فتاح آقا توانست نفوذ و اقتدار امپراتوری روسیه را در نواحی تازه تصرف شده برقرار کند و تا سال‌ها نواحی مسلمان نشین قفقاز را تابع و آرام نگاه دارد.
) یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در بایبورد واقع شده‌است. آشاغی پینارلی ۲۹ نفر جمعیت دارد.
گیسا بایبوردی (زاده ۱۲ شهریور ۱۳۸۰- تهران) عضو تیم ملی تیراندازی با کمان ایران است. او در رشتهٔ کامپوند فعالیت می‌کند.
گروه تکم گردانی اهریم،به سرپرستی علی بایبوردی و تکم گردانی علی بایبوردی،میثم رسولیان،رضا بگلری و رضاانتظاری برای اولین بار در شبکه نسیم،برنامه خندوانه در نوروز۱۴۰۱ اجرا کردند
با توجه ساختار و شکل پایکوبی بار، این رقص توسط گروه‌ها مردم در فضای باز انجام می‌شود. بار در قسمت شرقی آناتولی (استانهای ارزروم، بایبورد، آگری، کارس، آرتوین و ارزنجان) گسترش یافته‌است. ویژگی بار این است که پایکوبان در کنار هم، دست در دست، شانه به شانه و بازو به بازو در کنار هم می‌رقصند. بار برای زنان و مردان با یکدیگر متفاوت است. سازهای اصلی رقص‌های بار داول و زورنا است. بیشتر ضرب‌آهنگ بار ۵/۸ و ۹/۸ است و گاهی از ۶/۸ و ۱۲/۸ استفاده می‌شود.
«ما در شهر ارزروم بودیم. اهالی ارمنی ارزروم که بسیاری از آنان پیاده به طرف شهر بایدبرت (شهر بایبورد امروزی) می‌بردند. ما گروهی از آنان که افراد مسن و زن را تشکیل می‌دادند کمک کردیم به شهر رساندیم که سربازان تُرک ما را به زور و تهدید اسلحه متوقف کردند و آن ارمنیان را دستگیر و به زندان شهر یرزنکا (ارزنجان امروزی) بردند.»