انداوه

پس از قتل عام سمرقند آن قسمت از لشکر مغول که برای گرفتن خجند اعزام شده بود، اگر چه مدت زیادی این شهر باستانی تاجیکان را در محاصره داشت به اشغال آن نایل نشد. از این رو پس از تصرف بخارا و سمرقند یک واحد بزرگ از سربازان مغول به یاری محاصره‌کنندگان خجند آمدند و بدین ترتیب ده‌ها هزار نفر قوای چنگیزی در اطراف شهر تجمع کردند. رهبری دفاع از شهر در این هنگام برعهده تیمور ملک بود. مدافعان شهر فقط آنگاه به ترک شهر مجبور شدند که دیگر امکان مقاومت در برابر دشمن نمانده بود. آنها به جزیره ای واقع در رود سیحون ظاهراً یک کیلومتر پایین تر از شهر رفته و سنگر گرفتند و از آن جا مبارزهٔ خود را علیه استیلاگران ادامه دادند. این جزیره برای دفاع بسیار مناسب بود. زیرا در جایی واقع گردیده بود که دشمن نمی توانست آن را هدف قرار دهد. وقتی که مغول ها در مقابل این سنگر مدافعان خجند عاجز ماندند تصمیم گرفتند که بر روی رود سیحون سدی بسازند و بدین وسیله خود را به جزیره برسانند. بدین منظور اسرای نظامی را به حمل سنگ از کوه و ساختن سد وادار کردند. سربازان تیمور ملک برای بی اثر کردن تیر دشمن روی کشتی های خود را با نمد پوشانده و با گل انداوه کردند. آنها شب هنگام و بامدادان با چنین کشتی هایی به ساحل نزدیک می شدند و به قوای مغول حمله می آوردند و سد آنها را ویران نموده باز می گشتند. قهرمانی های مدافعان خجند یکی از درخشان ترین صفحات تاریخ ایران به شمار می آید.