اورنگی. [ اَ رَ ] ( ص نسبی ) منسوب به اورنگ. || ( اِ ) نام پرده ای است از موسیقی. ( آنندراج ) ( برهان )( انجمن آرا ) ( مؤید الفضلا ). نام لحن سیم از سی لحن باربد. ( آنندراج ) ( برهان ) ( مؤید الفضلا ) : چو ناقوسی و اورنگی زدی ساز شدی اورنگ چون ناقوسش آواز.نظامی ( از انجمن آرا )
معنی کلمه اورنگی در فرهنگ عمید
از الحان سی گانۀ باربد: چو ناقوسیّ و اورنگی زدی ساز / شدی اورنگ چون ناقوس از آواز (نظامی۱۴: ۱۷۹ ).
معنی کلمه اورنگی در فرهنگ فارسی
( صفت ) آواز هفتم از الحان باربدی باربد . بعضی از فرهنگها این لحن را آواز سی ام دانسته اند .
جملاتی از کاربرد کلمه اورنگی
تا دلت را ز غیر اورنگیست پیش راهت ز شرک خرسنگیست
لی مع الله ورا خاصه بلند اورنگی است نردبان گشت مر آن تخت شرف را معراج
چو ناقوسی و اورنگی زدی ساز شدی اورنگ چون ناقوس از آواز
حسن اورنگی (۱۳۰۴ – ۱۳۳۰) قاتل زنجیرهای و متجاوز اهل ایران و ساکن مشهد بود. او و همدستش «عباسعلی ظریفیان» قربانیان خود را از میان زنان انتخاب میکردند. آنها ۶۲ نفر را به قتل رساندند و خبر قتلها در فروردین سال ۱۳۳۰ در روزنامه خراسان منتشر شد.
در پی ترور نافرجام ناصرالدین شاه از سوی بابیان در ۸ شوال ۱۲۶۸ قمری، تعقیب و دستگیری گسترده بابیان در سراسر ایران آغاز شد. در ذیالحجه ۱۲۶۸ قمری قشون دولتی برای دستگیری بابیان به تاکر فرستاده شد. میرزا آقاخان ریاست این مأموریت نظامی را به پسرعمویش «ابوطالب خان» واگذار کرد و از آنجا که خواهر میرزا ابوطالب، همسر میرزا محمدحسن اورنگی بود، به او توصیه کرد که به ملاحظه این وابستگی خانوادگی از خشونت با اهالی پرهیز کند. با این وجود میرزا ابوطالب پس از رسیدن به تاکر، با این قصد که نزد ناصرالدینشاه محبوبیتی کسب کند، شدت عمل به خرج داد و امر به تاراج خانهها داد و بسیاری از اهالی را اسیر کرد و به تهران فرستاد.
خود فرو آسوده در آن آشیان چون بر اورنگی امیر مقبلی
حسن اورنگی و همدستش بین اردیبهشت ۱۳۲۴ تا اسفند ۱۳۲۹ این قتلها را در نقاط مختلف مشهد انجام داده بودند. آنها زنان خیابانی یا سرگردان را فریب داده، به آنها تجاوز کرده و اموال آنها را سرقت و اقدام به قتل آنها میکردند. در تمام موارد، مقتولان با روسریهایشان خفه شده بودند. از این دو نفر به عنوان نخستین قاتلان زنجیره ای شهر مشهد یاد میشود. آنها از ۶۲ قتل، تعدادی قتل را به گردن گرفتند.
رفتارهای نامتعارف حسن اورنگی باعث شک مأموران آگاهی و دستگیری او شد. حسن اورنگی در تاریخ ۱۱ آذر سال ۱۳۳۰ اعدام شد. وی در هنگام مرگ ۲۶ سال سن داشت. عباسعلی ظریفیان نیز، به ۱۵ سال زندان محکوم شد.