الجامع

معنی کلمه الجامع در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] الجامع، از نامهای خدا می باشد.
این کلمه که از مشتقات ریشه "ج م ع" به معنای گردهم آوردن است،
واژه الجامع در قرآن
به عنوان نام خدا در قرآن به کار نرفته اما به صورت اسم فاعل برای خدا در دو آیه آمده است. در این دو آیه و در بسیاری از آیات دیگری که مشتقات جم ع در آن ها به کار رفته است، به گردهم آوردن مردم در روز قیامت اشاره شده، چنانکه این روز، به همین سبب، یوم الجمع نامیده شده است.
واژه الجامع در روایات و دعا
الجامع به عنوان نام خدا، علاوه بر احادیثی که نامهای خدا در آن ها اِحصا شده، در بند نهمِ دعای جوشن کبیر نیز آمده است.
اقوال علما در باره معنای الجامع
...
[ویکی نور] الجامع «جامع شمل اعلام المهاجرین المنتسبین الی الیمن و قبائلهم». الجامع، «جامع شمل أعلام المهاجرین المنتسبین إلی الیمن و قبائلهم»، اثر محمد عبدالقادر بامطرف، حاوی ترجمه افراد سرشناس منتسب به یمن می‎باشد که به زبان عربی و در سال 1397ق/1977م، نوشته شده است.
نویسنده، انگیزه خویش را از اختصاص دادن این کتاب به ترجمه سرشناسان عرب منتسب به یمن، این دانسته که چنین تخصیصی، باعث مساعدت فراوانی بر آسان شدن و نزدیک گردیدن شناخت و رجوع به تنها منبع و مصدر ترجمه‎های مزبور برای پژوهشگران متخصص و دسترسی آسان برای دانشجو و معلم و نویسنده و... می‎شود .
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و اسامی اعلام در چهار جلد، به‎ترتیب حروف الفبا، دربردارنده شرح ‎حال اعلام یمن، از ابتدای اسلام تا زمان مؤلف بوده و آخرین فرد مذکور، حسین بن علی کثیری، متوفی 1396ق/1976م، می‎باشد.
در مقدمه، ضمن توضیح موضوع کتاب و انگیزه نگارش آن، به برخی ویژگی‎های آن اشاره شده است.
اسامی اعلام، به‎ترتیب حروف الفبا ذکر گردیده، ولذا از حرف «الف» تا «ح» در جلد اول، از «خ» تا «عین» در جلد دوم، ادامه حرف «عین» تا «میم» در جلد سوم و ادامه حرف «میم» تا «ی» در جلد آخر جای گرفته است.
نویسنده در نگارش تراجم کتاب، به منابع و مراجع زیادی مراجعه نموده و مطالب پراکنده را از میان آن‎ها، جمع‎آوری کرده است و به همین دلیل، نام کتاب را «الجامع» گذاشته است.

جملاتی از کاربرد کلمه الجامع

63- سنن ابو داود 3: 183 مسند احمد بنحنبل 5: 272 الترغيب و الترهيب 4: 283 الجامع الصغير 1: 103
وجود فی وجود فی وجودی و کون الجامع منی مرآتی
نام اصلی آن الجامع لاِ حکامِ القرآن و المُبَیِّن لِما تَضَمَّنه مِن السُنّة و آیِ الفُرقان است. بخش عمده این تفسیر به بیان احکام فقهی و اختلاف مذاهب فقهی اختصاص دارد ولی به مباحث کلامی، اخلاقی، ادبی، تاریخی و اجتماعی نیز پرداخته‌است.
245- التعازى :ن سنن الترمذى 2: 237 الجامع الكبير 1: 290 منتخبكنزالعمال 6 : 265
و از كتاب جوامع الجامع ، و نيز در روح المعانى ، درذيل جمله (و اتبعوا الشهوات ) از على (عليه السلام ) روايت آورده اند كه فرمود: پيروشهوات كسى است كه ساختمان هاى عريض و طويل بسازد، و مركب مورد تماشاى مردمسوار شود، و لباس انگشت نما بپوشد.
و از جوامع الجامع نقل شده كه در تفسير اين آيه گفته : و از ابى عبيدنقل شده كه گفته معنايش اين است كه شما همان احوالى را به خود مى گيريد و داراى همانسنت هايى مى شويد كه امت هاى قبل از شما داشتند. و اين معنا از امام صادق (عليه السلام )رسيده است .
145- الكافى 2: 75 تنبيه الخواطر 1: 40 جامع الاخبار: 135، الجامع الصغير 2:114، منتخب كنز العمال 1: 208
و در جوامع الجامع گفته است : امام باقر (عليه السلام ) فرموده : مردم مورد نظر آيهبنى عبد الدارند كه از ايشان به غير از مصعب بن عمير و سويد بن حرمله كسى مسلماننشد، و در برابر دعوت آن حضرت مى گفتند: ما از آنچه كه محمد آورده كر ولال و كوريم و همه شان در جنگ احد كشته شدند، و بيرق داران در اين جنگ نيز آنان بودند.
... «الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ طُوبی‌ لَهُمْ» ای فرج لهم و غبطة و قرّة عین و هو فعلی من طیب العیش، ای العیش الطیّب لهم الجامع للنّعیم، گفته‌اند که طوبی نام بهشتست بلغت حبشه. ابن عباس گفت طوبی درختی است در بهشت اصل آن در سرای علی بن ابی طالب (ع) و در هر خانه‌ای و غرفه‌ای از غرفهای مؤمنان از آن شاخی.
مرحوم طبرسى در كتاب جوامع الجامع خود مى گويد: ابن مسعود و على بن الحسين زين -العابدين و امام باقر و امام صادق (عليه السلام ) آيه مورد بحث را يسئلونكالانفال قرائت كرده اند.
شيخ احمد بن على شافعى در كتاب السراج المنير فى شرح الجامع الصغير و علامهمقبلى در كتاب الابحاث المسددة فى الفنون المتعددة و عده اى از علماى بزرگاهل سنت كه حدوداً چهارده نفر مى شوند، ادعاى متواتر بودن حديث را نموده اند.(388)
466- كنوز الحقايق (طبع شده در هامش الجامع الصغير)، ج 1، ص 80.