فیثاغوری
جملاتی از کاربرد کلمه فیثاغوری
با وجود تمام این محدودیتها استثناهایی در پزشکی، فلسفه و ریاضیات (مکتب فیثاغورسی) وجود داشت. برای نمونه میتوان از تئانو فیلسوف و ریاضیدان یونانی پیرو مکتب فیثاغوری که در سدهٔ ششم پیش از میلاد زندگی میکرد، نام برد.
در ابتدا، آنها با آیین اورفئوسی، سپس با مکتب فیثاغوری یا، متقاعدکنندهتر، با اسرار دیونیسوسی مرتبط بودند. اما یافتههای جدیدتر ماهیت مشکلساز تعریف محدودی از وابستگی مذهبی آنها را نشان دادهاست.
فیثاغورس از جملهٔ فیلسوفانی است که در جنوب ایتالیا اقامت داشت. راسل میگوید که ورودِ ریاضیات در فلسفه، بهعنوان استدلال استنتاجی، از فیثاغورس آغاز میشود. همچنین راسل وی را تأثیرگذارترین شخص در عالم تفکر میداند، و توضیح میدهد آنچه بهعنوان مکتب افلاطونی شناخته میشود، در واقع مکتب فیثاغوری است. فیثاغورس به تناسخ باور داشت و بنابراین انسان را فناناپذیر میدانست. وی معتقد بود انسانها کارگزارانِ اخلاق در جهانی هستند که از لحاظِ اخلاقی قطببندی شدهاست؛ و با این تفکر زمینهسازِ بوجودآمدنِ فلسفهٔ اخلاق توسطِ سقراط و افلاطون شد. ادوارد هوسی حتی شالودهٔ تفکرات پارمنیدس و امپدوکلس را تفکراتِ فیثاغوری میداند.
اما در واقع این قصه از اختراع خالص افلاطون نیست بلکه بعضی قسمتهای آن را از اساطیر اورفه ای و فیثاغوری اقتباس کرده ولی طبق عادتش آزادانه به سلیقه خود توجیه میکند.
پیروان مکتب فیثاغوری گیاهخوار بودند و زمانی کلمه «فیثاغورثی» به معنای گیاهخوار بود. با این حال فیثاغوریها خوردن حبوبات را هم غیرمجاز میدانستند. دلیل این امر نامعلوم است: شاید باد شکم علت آن باشد و شاید پیشگیری از فاویسم. اما محتملترین علت دلایل فراطبیعی (جادویی) بودهاست.
او علاوه بر این که در ادبیات دستی داشت، یک فیلسوف فیثاغوری و احتمالاً یک پزشک نیز بود. وی در جزیره جزیره کس به دنیا آمد اما مدتی در مگارا و سیسیل زندگی کرد و از ۴۸۴ قبل از میلاد نیز در سیراکیوز اقامت داشت.