کاناک
جملاتی از کاربرد کلمه کاناک
هدف از این طرح رنزو پیانو به نمایش گذاشتن فرهنگ کاناک که در تمام منطقهٔ نیوکالدونیا غالب است و نشان دهنده نیاز و علاقه شدید او به بازاندیشی و بر انگیختن فرهنگ انسانی به‌طور پیوسته و به شکل‌های مختلف است.
پیش در آمد این مرکز فرهنگی اولین فستیوالی بود که در سال۱۹۷۵ در نیوکالادونیا برگزار شد که هدفش بزرگداشت فرهنگ کاناک بود. فستیوال سال ۲۰۰۰ ملانزیا نیز در همان محل کنونی مرکز برگزار شد. این مرکز به نام" طرح نمادین سیاسی" نیز نامگذاری شده که طی تحقیقات بسیار وزحمات فراوان تحول و تکامل یافته‌است.
جاده سبب انسجام مجموعه می‌شود. بناها دردوطرف درسه گروه ساختمان قراردارند. بی‌آنکه تقارن خاصی داشته باشند. وباغهایی آن‌ها راازهم جدا می‌کند. طول جاده ۲۳۰متر است. دریک طرف ساخت وسازهای کوتاه به نرمی به طرف تالاب پائین می‌روند. درطرف دیگر دربرابر بادهای مداوم شرقی بناهای بلندی می‌بینیم که استعاره بصری مسکن سنتی کاناک را به نمایش می‌گذارند.
کیس مالپ آثار هنری در مورد زندگی و کار جین ماری تیجیبائو رهبر مذهبی و پر جذبه جنبش استقلال کسی که فعالیت تأسیس مرکز فرهنگی کاناک را آغاز کر در خود جای می‌دهد د. آثار هنری در نمایشگاه در تمام ایام سال به‌طور متناوب عر ضه می‌شود و نمایشگاه موقت قسمتی از این مجموعه است. این مرکز ۲ کارگاه آموزشی هنرمندان دارد که به‌طور عمد ظاهری ناتمام دارند تا یادآور آن باشد که فرهنگ کاناک هنوز در پروسه تکامل است ایده‌ای که رهبر مرحوم کاناک در ذهن داشت و الهام بخش تأسیس این مرکز بود. این مجموعه شامل بخش هنرهای تجسمی و نمایشگاه‌های کارهای هنری می‌باشد که به منظور و پیشرفت خلاقیت هنر تجسمی معاصر کاناک است.
آلبان بنسا کارشناس نژادشناسی که مدتی بین کاناک‌ها زندگی کرده بود به عنوان مشاور طراحی اطلاعات لازم از قبیل فرهنگ، نحوه زندگی و ساخت بناهای روستایی کاناک را برای رنزو پیانو شرح می‌دهد. در این جزیره ۵ منطقه مقدس برای کاناک‌ها وجود دارد که از خلق، تجدید حیات می‌باشد.
یک منتقد و تحلیل گر ساختمان می‌گوید :" استفاده از چشم اندازهای طبیعی برای معرفی ساختمان بسیار هوشمندانه بوده‌است". این شیوه‌ای است که برای مردم کاناک ملموس می‌باشد.
در سمت چپ واحد متوسط واحد بزرگتر قرار دارد که در آن نمایشگاه‌های دائمی از مجسمه‌های کاناک برپا است.
این طرح که در الگوی قدیمی ساختمان‌های کاناک دیده می‌شد در مرکز فرهنگی پیانو و همکارانش مورد قبول قرار گرفت. یک مفهوم مهم که بعد از بررسی در کارگاه ساختمانی بدنبال پیروزی پیانو در رقابت ساختمان‌سازی مرکز هنری تکامل و تحول یافت ایده مناظر طبیعی و چشم‌اندازها بود که می‌بایست در اطراف هر ساختمان ایجاد شود. برای این منظور پوششی گیاهی سرتاسر مسیری که ساختمان‌ها را احاطه می‌کند می‌پوشاند اما ساختمان را از مرداب جدا می‌کند. این چشم‌انداز جذابیت زیادی برای مردم کاناک در روز افتتاحیه ایجاد نمود. راه ورودی که به سمت مسیر اصلی ساختمان‌ها می‌رود در سه چهارم از مسیر محل خوبی برای پیاده‌روی ایجاد کرده‌است.
کاناک‌ها بین سال‌های ۱۹۸۴تا۱۹۸۸ به رهبری ژان ماری تیجیبائو برای استقلال کشورشان تلاش زیادی کرده‌اند اما به نتیجه‌ای نرسیده‌اند و به عهدنامهٔ متیگنا منتهی شد. وقتی که توافقنامه ماتیگنون بین نمایندگان فرانسه و نیو کالادونیا امضا شد تیجیبائو رهبر جنبش استقلال طلب کاناک طرح افتتاح سازمان توسعه فرهنگی کاناک را با اهداف ترویج میراث زبان‌شناسی و باستان‌شناسی عنوان می‌کند و صنایع دستی و هنر را در سرتاسر ناحیه تشویق نموده و طراحی را تکامل و تحول داده و فعالیت‌های تحقیقی را مدیریت و رسیدگی می‌نماید. تجیبائو توسط کاناک‌های افراطی در سال ۱۹۸۹ ترور شدند، پس از این حادثه دولت فرانسه با رئیس‌جمهوری میتران مرکز فرهنگی با نام تجیبائو را برای ساخت در دستور کار خود قرار داد.
پیانو در حقیقت شیوهٔ سنتی ساختمان‌سازی کاناک را با خلاقیت بسیار با معماری مدرن جهانی ترکیب نموده‌است. این بنا با نمای محوری انحنادار ومنظم با ۲۵۰متر (۸۲۰ فوت) بلندی در سر ستیغ شامل ۱۰ کیس یا پاویلیون بزرگ همه با ابعاد مختلف است و بر اساس کلبه‌های معروف (گرند هات) سنتی کاناک طراحی شده‌اند. این بنا با منظره‌های که باز الهام گرفته از المان‌های یا نمادهای سنتی کاناک می‌باشد احاطه شده. ماری کلود تیجیبائو بیوه جان ماری تیجیبائو و رهبر فعلی سازمان توسعه فرهنگی کاناک اظهار دارد "ما اهالی کاناک این بنا را نماد روح مبارزات طولانی برای تشخیص هویتمان می دانیم. این بنا نشان قدرتمند اعاده و استرداد فرهنگ و استقلال ما از فرانسه می‌باشد".