نوروز خارا

معنی کلمه نوروز خارا در لغت نامه دهخدا

نوروز خارا. [ ن َ /نُو زِ ] ( ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) در موسیقی ، نام شعبه ای است از مقام نوا. ( بهجت الروح ص 140 ) ( جهانگیری ) ( انجمن آرا ) ( رشیدی ) ( غیاث اللغات ) ( برهان قاطع ) ( آنندراج ). نوروز خردک. ( فرهنگ فارسی معین ). از پنجمین نغمه است و 1/5 بانگ دارد. ترکیب پرده : از اولین نغمه مقام حجاز و حصار شروع شده به همایون ، نهفت ، اوج ، زابل ، گردانیه ، زنگوله و عزال می رود، این فرود نوروزخارا نامیده می شود. ( بهجت الروح ص 140 ) :
همی گفتم ره نوروز خارا
به نای آهسته چون نایی خوش آهنگ.هدایت.نوا آمد مقام و هست مشهور
ز وی نوروز خارا دان و ماهور
ز پنجم نغمه اش نوروز خاراست
هم از شش نغمه ماهور آشکاراست.( بهجت الروح ص 50 ).

معنی کلمه نوروز خارا در فرهنگ فارسی

در موسیقی : نام شعبه ای است از مقام نوا . نوروز خردک . از پنجمین نغمه است و ۱/۵ بانگ دارد . ترکیب پرده : از اولین نغم. مقام حجاز و حصار شروع شده به همایون نهفت اوج زابل گردانیه زنگوله و عزال می رود این فرود نوروز خارا نامیده می شود .

جملاتی از کاربرد کلمه نوروز خارا

در موسیقی قدیم ایران که مبتنی بر مقام‌ها بود، یکی از مقام‌های اصلی نوا نام داشت. درجات این مقام با درجات گام کوچک نظری (مینور تئوریک) در موسیقی کلاسیک غربی متناظر بود. برای این مقام دو شعبه نام برده می‌شد که یکی نوروز خارا نام داشت و دیگری ماهور. نام نوا حتی پیش از آنکه مقام‌های موسیقی به شکلی که در مکتب منتظمیه طبقه‌بندی شد، تکوین یابند نیز، در متون مربوط به موسیقی آمده‌است. اولین اشاره به آن نیز توسط ابن سینا در کتاب شفا صورت گرفته که در آن وی از اصفهان و سلمک نیز نام برده‌است.