ناصر الحق

زیدیه یکی از مذاهب اسلام است که از انشعاب‌های تشیع به‌شمار می‌رود. پیروان این مذهب دوره‌ای در شمال ایران کنونی و دوره‌ای هم در شمال یمن دارای اکثریت نسبی بودند. پیروان زیدی به جای آن که امامت را موروثی و حاصل نص امام پیشین بدانند، معتقدند هر سیدی که از فرزندان فاطمه زهرا باشد و علیه حکومت ظالمی قیام کند، امام خواهد بود. در طبرستان و دیلمان چند قرن حکومت در دست دولت‌هایی زیدی بود و آن‌ها دارای کتابت و صاحب قلم نیز بودند. از آنجا که اکثر آنان تباری عرب داشتند، به زبان عربی آثاری نگاشتند؛ که سرآمد این افراد ناصر الحق اطروش بوده‌است. با این حال از قرون هشتم و نهم هجری، در آثار ایشان زبان محلی طبرستان و دیلم با عربی آمیخت.

جاستان و حسن با هم در سالهای ۹۰۲ و ۹۰۳ تلاش کردند تا کنترل طبرستان را بدست آورند، اما موفقیتی کسب نکردند. حسن تصمیم گرفت یک پایگاه قدرت برای خودش بسازد؛ بنابراین او به مأموریت به قبیله‌ها و دیلمی‌های هنوز غیرقابل تغییر در شمال کوه‌های البرز رفت و در آنجا شخصاً به تبلیغ و تبلیغ مساجد پرداخت. تلاش‌های وی به سرعت با موفقیت تاج گذاری شد: کوه‌های دیلمی و گلیت‌ها در شرق رودخانه صفید رود او را به عنوان امام خود با نام ناصر الحق اطروش ("مدافع ایمان واقعی") شناختند و به شاخه خودش از اسلام زیدی که به نام او به عنوان ناصریه نامگذاری شد و از نظر برخی اعمال با شاخه "جریان اصلی" قاسمیه که به تبعیت از تعالیم قاسم بن ابراهیم در طبرستان اتخاذ شده‌بود، متفاوت بود.

در داخل بنا، سقف مدور وجود دارد که در بالای آن سوراخی وجود دارد و به گنبد بنا می‌رسد. مولانا اولیاء ا… آملی می نوسید مقبره ناصر الحق در قرن نهم هجری قمری توسط سیدعلی ساری ساخته شده است.