[ویکی شیعه] نارداران، روستایی در ۲۸ کیلومتری شمال شرقی باکو و یکی از کانون های مهم حرکت اسلامی در قفقاز و جمهوری آذربایجان. نارداران در تمام کشور آذربایجان از نظر پایبندی به اعتقادات دینی و رعایت آداب و رسوم سنتی، برجسته و مشهور است. خیابان ها، کوچه ها و میدان های روستای نارداران با اسامی چهارده معصوم و برخی اصحاب آنان و یکی هم به نام امام خمینی نامگذاری شده است. این شهر در جمهوری آذربایجان، تنها جایی است که بر در و دیوار آن ذکرهای لااله الا الله، محمد رسول الله(ص) و علی ولی الله(ع) درج شده است. در نارداران زیارتگاه رحیمه خاتون خواهر امام هشتم شیعیان واقع شده که نزد اهالی نارداران به پیر مشور است. بیشتر شاعران، مغنیان و موسیقی دانانی که از نارداران برخاسته اند، به نوعی با دین و عرفان در ارتباط هستند.
جملاتی از کاربرد کلمه نارداران
ابراهیم بیگلی در سال ۲۰۱۷ در «یادوارهٔ شهدای نارداران» در زنجان حضور یافته و دربارهٔ حادثهٔ حملهٔ نیروهای پلیس ویژهٔ وزارت کشور جمهوری آذربایجان در اربعین سال ۲۰۱۵ به شیعیان نارداران که به کشته شدن ۴ نفر از ساکنان انجامید، سخنرانی نمود.
حدود ۱۰۰۰ سال پیش، قلمرو باکو و آبشرون امروزی با گیاهان و جانوران غنی بود. آثار سکونت انسان به عصر حجر برمی گردد. از عصر برنز، حکاکیهای صخرهای در نزدیکی بایل، و مجسمهای برنزی از یک ماهی کوچک در قلمرو شهر قدیمی کشف شدهاست. این امر باعث شدهاست که برخی وجود یک سکونتگاه عصر برنز را در قلمرو شهر مطرح کنند. در نزدیکی نارداران در محلی به نام امید گایا، رصدخانه ای ماقبل تاریخ کشف شد که روی صخره تصاویر خورشید و صورتهای فلکی مختلف همراه با جدول نجومی بدوی حک شدهاست.[۶] کاوشهای باستانشناسی بیشتر، سکونتگاههای مختلف ماقبل تاریخ، معابد بومی، مجسمهها و دیگر آثار را در قلمرو شهر مدرن و اطراف آن نشان داد.
هجرت «بیبی رحیمه» ابتدا به شهر انزلی و سپس به قصبه نارداران در حومه باکو صورت گرفته و او در همین محل درگذشت و قبر او در شهر مذهبی نارداران محل زیارت است.[نیازمند منبع]
زیارتگاه بیبی رحیمه در روستای مذهبی نارداران در حدود ۱۵ کیلومتری شمال باکو قرار دارد. بسیاری از مردم مسلمان جمهوری آذربایجان سفر زیارتی خود به مشهد و قم را از این زیارتگاه آغاز میکنند.
حکومت جمهوری آذربایجان حجاب را در مدارس جمهوری آذربایجان ممنوع اعلام کرد و در پی اعتراضات الهام علی اف، رهبر حزب اسلام جمهوری آذربایجان و از روحانیون شیعه آن کشور را به ۲ سال حبس محکوم کرد. اعتراضات منطقه نارداران که مذهبیترین منطقه در جمهوری آذربایجان و مدفن بیبیرحیمه نیز سرکوب شد. مراسمات عزاداری محرم در جمهوری آذربایجان نیز با برخورد دولت آن کشور مواجه گردیدهاست.گفته شده است که دولت جمهوری آذربایجان برخی مساجد و حسینیه ها را به بهانه ساخت و ساز غیر قانونی تخریب کرده است.