ملک الشعرا
معنی کلمه ملک الشعرا در دانشنامه آزاد فارسی
عنوان شاعر برگزیدۀ دربار. در میان شاعران دربار، که در ستایش شاهان شعر می گفتند، آن کس که توانایی بیشتری در ستایشگری داشت، به این مقام می رسید. کار اصلی ملک الشعرا حضور در جشن های دربار و سرودن شعر در وصف پادشاه به همان مناسبت بوده است. در دورۀ غزنویان عنصری نخستین شاعری بود که عنوان ملک الشعرا یا امیرالشعرا گرفت. بعضی شاعران از آستان قدس رضوی عنوان ملک الشعرا دریافت می کردند، مانند محمدتقی بهار. پرآوازه ترین شاعران ایرانی که به این مقام رسیدند عبارت بودند از عبدالملک برهانی (۴۶۵ق)، امیر معزی (۵۲۰ق)، ابوالعلای گنجوی (۵۵۴ق)، و شهاب الدین عمعق بخارایی. در ادبیات انگلستان نیزملک الشعرا شاعر برگزیدۀ دربار بود. اصطلاح laureate ریشه در واژۀ یونانی laurea (برگ بو) دارد که نزد آپولون، خدای شعر و موسیقی، بسیار مقدس بود. نخستین ملک الشعرای انگلستان جان درایدن (۱۶۶۸) بود. دو تن از مشهورترین ملک الشعراهای انگلستان از آغاز دهۀ ۱۹۸۰ عبارت بودند از ویلیام وردزورث و آلفرد تنیسون.
معنی کلمه ملک الشعرا در دانشنامه اسلامی
در ایران ملک الشعرای بهار به این عنوان شهرت ویژه دارد.
جملاتی از کاربرد کلمه ملک الشعرا
شجره نامه سلسله علیه ملک الشعرا صبا (طایفه ضرابی)
تاریخ بلعمی (به تصحیح ملک الشعرا بهار و پروین گنابادی، ص ۱۴۶–۱۴۷)، تجارب الامم (ابو علی مسکویه رازی، ترجمه ابولقاسم امامی، ص۵۹)، آثار الباقیه (ابوریحان بیرونی، ترجمه اکبر دانا سرشت، ص۳۳۹)، طبقات ناصری و تاریخ بناکتی اشاره شدهاست.
من از ده سالگی به کبوتر رغبت به هم رساندم و اولین بار بدستور دائیم شاهزاده جهانگیر میرزا، در باغ فردوس برایم لانه کوچکی ساختند و ده کبوتر از پدرم گرفتم و در آن انداختم. از آن پس من نیز در حلقه «عشقبازان» درآمدم و پیوسته و بیش و کم کبوترانی داشتم، ولی در بحبوحهٔ آن، بین سالهای ۱۳۰۳، الی ۱۳۱۵ شمسی بود که، متجاوز از دوهزار کبوتر داشتم. در این سالها از کبوتربازان معروف و طراز اول، میتوان از: شاهزاده مرآت السلطان، ملک الشعرا بهار، نظام الدوله خواجه نوری، شاهزاده عبدالصمد میرزا جهانبانی، شاهزادگان مقبل الدوله و مفاخرالسلطنه، نوههای شاهزاده تیمور میرزا سردار معتضد و نصیرهمایون، پسر میرزا زینل را میتوان نام برد.
به دلیل مشکلات زندگی، ایرج بسطامی از سالهای پایانی دهه ۷۰ دیگر جدی کار نمیکرد. با این همه پرویز مشکاتیان یادآور میشود که او یکی از پرتیراژترین آلبومهای خود، آلبوم وطن من را منتشر کرد که با شعری از ملک الشعرا بهار ساخته شده و چنین آغاز میشود: ای خطه ایران مهین ای وطن من. این قطعه (تصنیف وطن من) مربوط به آهنگی از پرویز مشکاتیان است که از طرف سازمان یونسکو سرود ملی اعلام شد.
خانه ملک الشعرا بهار مربوط به دوره پهلوی اول است و در تهران، خیابان طالقانی، خیابان ملک الشعراء بهار، کوچه گوهر، پلاک ۴ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۶۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تاج الدین بن بهاءالدین متخلص به پوربهای جامی از شاعران معروف خراسان در نیمه دوم سده هفتم هجری قمری بود. وفات وی به سال ۶۹۹ ه. ق در تبریز بودهاست. از تخلصهای دیگر وی «ابن بها» و «بها» بودهاند. به او ملک الشعرا هم میگفتهاند.