معنی کلمه مسجد پاریس در دانشنامه اسلامی
این مسجد از جمله مساجد قدیمی اروپاست که قبل از رواج ساخت این گونه مساجد در کشور های اروپایی و امریکایی در دهه پنجاه سده بیستم، ساخته شده بود .در اوایل ۱۳۱۳/۱۸۹۵ فکر احداث مسجدی در پاریس در «کمیسیون مستعمرات فرانسوی افریقا» مطرح شد، ولی بر اثر نبودن اعتبار مالی لازم عملی نشد.در سال های پس از جنگ جهانی اول ، این فکر را بار دیگر سیّد کَدّور بن قَبریت ، دولتمرد مراکشی و رئیس «انجمن اوقاف اماکن مقدس»، به دولت فرانسه پیشنهاد کرد ّ.برخی پیشنهاد تأسیس این مسجد را به سلطان عبدالحمید (حک: ۱۲۹۳ـ۱۳۲۷) منسوب دانسته اند. دولت فرانسه نیز مایل بود تا از طریقی مسلمانان شمال افریقا را که در برابر هجوم آلمانی ها در کنار نیروهای فرانسه جنگیده بودند، به رسمیت بشناسد و از آنان قدردانی کند.
نحوه ساخت مسجد پاریس
بنابراین در ۱۳۰۱ش/ ۱۹۲۲، با تصویب مجلس فرانسه ، مبلغ پانصدهزار فرانک به این امر اختصاص یافت. بلافاصله کمیسیون اجرایی شامل چندتن از شخصیت های فرانسوی شروع به کار کرد. انجمن شهر پاریس نیز زمین بزرگ و ممتازی به مساحت ۵۰۰، ۷ مترمربع در منطقه پنج شهرداری اهدا کرد که در کنار باغ گیاه شناسی ، موزه تاریخ طبیعی و بیمارستان قدیمی پی تیه قرار دارد.علاوه بر کمک های فردی که از شمال افریقا دریافت می شد، کشور های مستعمره فرانسه چون الجزایر ، کامرون ، هندوچین ، و نیز تونس و مراکش ــ که تحت الحمایه فرانسه بودند ــ مبالغی به این امر اختصاص دادند.هزینه این پروژه بالغ بر پنج میلیون فرانک گردید. حاکم تونس کاشی های حمام و پادشاه مصر منبر مسجد را هدیه کردند و مصر با تخصیص حقوقی سالیانه از وزارتخانه اوقاف به حمایت خود ادامه داد و سرانجام در ۱۳۰۵ش/ ۱۹۲۶ پادشاه مراکش آن را افتتاح کرد.
نحوه اداره مسجد پاریس
مدیریت مسجد تا ۱۳۳۶ ش/ ۱۹۵۷ به عهده فرانسوی ها بود. از این سال حمزه ابوبکر از الجزایر به مدیریت آن منصوب شد. او در ۱۳۶۱ ش/ ۱۹۸۲ بازنشسته شد و قبل از ترک مسجد، با وجود مخالفت فرانسوی ها و حتی مراکشی ها و تونسی ها رسماً اعلام کرد که تولیت مسجد از این پس به عهده دولت الجزایر خواهد بود. این دخالت خارجی مورد اعتراض سازمان های فرانسوی قرار گرفت و از فروردین ۱۳۷۱/ آوریل ۱۹۹۲ فردی فرانسوی برای این مقام تعیین گردید. این امر باعث فرونشستن کشمکش هایی شد که در سال های گذشته میان مسجد پاریس و «اتحادیه ملی مسلمانان فرانسه» روی داده بود.با وجود این، نزاع بر سر ریاست مسلمانان فرانسه بین سه گروه بزرگ ادامه یافت:مسجد پاریس، اتحادیه ملی مسلمانان فرانسه و اتحادیه سازمان های اسلامی فرانسه.
امامت جماعت مسجد پاریس
...
[ویکی اهل البیت] مسجد بزرگ پاریس بزرگترین مسجد فرانسه و سومین مسجد بزرگ اروپا محسوب می شود که ارتفاع مناره آن به 33 متر می رسد، این مسجد باشکوه به منظور تقدیر از سربازان مسلمان جنگ ساخته شد.
این مسجد پس از جنگ جهانی اول به نشانه قدردانی از مسلمانانی که در جنگ برای فرانسه شرکت کرده و 100 هزار نفر آنها در جنگ علیه آلمان جان خود را از دست دادند، ساخته شد.
با تصویب مجلس فرانسه مبلغ پانصدهزار فرانک به این امر اختصاص یافت. بلافاصله کمیسیون اجرایی شامل چندتن از شخصیت های فرانسوی شروع بکار کرد.
انجمن شهر پاریس نیز زمین بزرگ و ممتازی به مساحت 7500 مترمربع در منطقه پنج شهرداری اهدا کرد که در کنار باغ گیاه شناسی، موزه تاریخ طبیعی و بیمارستان قدیمی قرار دارد.
مسجد جامع پاریس دارای معماری به سبک مدجن است، اصطلاحی که بر سبک متمایز معماری مسلمانان اسپانیا پس از فتح آن بدست مسیحیان اطلاق می شود. این مسجد دارای یک مناره است که بلندای آن به 33 متر می رسد. در این مسجد از چوب گردو و سدر ساخته شده و با اصیل ترین اسلوبهای اسلامی تزئین شده است.
گاستون دومرگ رئیس جمهور وقت فرانسه این مسجد را 15 ژوئیه 1926 افتتاح کرد و اولین نماز جماعت در همان تاریخ در این مسجد اقامه شد. احمد العلوی امامت نخستین نماز جماعت را در این مسجد برعهده داشت.
حاکم تونس کاشی های حمام و پادشاه مصر نیز منبر مسجد را هدیه کردند. در ابتدای امر حمایت مالی این مسجد را پادشاه مراکش بر عهده داشت، اما در سال 1957 از سوی وزیر خارجه فرانسه به الجزایر سپرده شد.
این مسجد در زمان اشغال کشور فرانسه توسط آلمان، به عنوان مکانی برای تقویت نیروهای مقاومت مسلمان فرانسوی در نظر گرفته شد. نیروهای مبارز الجزایری نیز برای حمایت از چتربازان انگلیسی و پناه دادن آنها، از این مکان استفاده می کردند.