پالنکه
معنی کلمه پالنکه در دانشنامه عمومی
زمانی که اشغالگران اسپانیایی به این سرزمین رسیدند شهر پالنکه از مدت ها پیش از سوی مایاها متروکه شده بود. با این حال نامی که بومیان منطقه به آن می دادند اوتولوم ( Otulum ) بمعنی سرزمینِ با خانه های مستحکم بود. اسپانیایی ها به آن نام پالنکه را دادند که در زبان اسپانیایی معنی استحکام را می دهد. امروزه مایاهای بومی به آن باک می گویند که نامی شاهانه محسوب می شود.
بنای شهر پالنکه به قرن هفتم میلادی بازمی گردد با این حال پس از دوره های درخشانی ناگهان مانند سایر شهرهای مایا به دلیل نامعلومی متروکه شد. ساکنان این شهر به نواحی مرتفع و کوهستانی پناه بردند و زمانی که اسپانیایی ها به آن سرزمین رسیدند عملاً با یک شهر باشکوه ولی خالی از سکنه روبرو شدند. مهمترین و سرشناس ترین حاکم پالنکه در طول تاریخ کینیچ جاناب پاکال شاه پرآوازه مایا بوده است.
شهر امروزی پالنکه از نظر تقسیمات کشوری مکزیک در استان چیاپاس در جنوب این کشور واقع شده است. رودخانه اوسوماسینتا از کنار آن عبور می کند. این شهر در ارتفاع ۱۵۰ متری از سطح دریا واقع شده و میزان بارش سالانه آن حدود ۲۱۶۰ میلی متر و میانگین دمای آن نیز ۲۶ درجه سانتی گراد است.
شهر پالنکه نمونه کوچ تر شهرهای تیکال و کوپان است. این شهر دارای معابد و بناهای سنگی عظیم است، اما مساحتی به نسبت کمتر از سایر شهرهای معروف مایاها دارد. بخش های زیادی از ماهیت تاریخی این شهر را از رمز گشایی هیروگلیفهای بدست آمده در کشفیات باستان شناسی دریافته اند.
پالنکه در سال ۱۹۸۷ به عنوان یکی از میراث فرهنگی بشری در یونسکو ثبت جهانی شد. نام آن در میراث جهانی یونسکو مشاهده می شود.
معنی کلمه پالنکه در دانشنامه آزاد فارسی
شهری در شمال ایالت چیاپاس، در جنوب مکزیک، به فاصلۀ ۱۵۰کیلومتری جنوب شرقی ویائرموسا. ۷۸هزار نفر جمعیت دارد (۱۹۹۵). در چند کیلومتری آن خرابه های تعدادی از معابد مایا متعلق به قرن ۴م واقع شده اند، که در شرایط خوبی قرار دارند و گردشگران زیادی را به خود جلب می کنند. معابد پالنکه روی تپه ای شیب دار و سبز و خرم و در فضایی باز و مشرف به دشت مجاور قرار دارند و یکی از دیدنی ترین آن ها به تمپلو دِ لاس اینسکریپسیونس معروف است. در معابد مزبور، رصدخانه ای وجود دارد که رهبران مذهبی مایا از آن در محاسبات نجومی و تنظیم تقویم استفاده می کردند. در ۱۹۵۲، دخمۀ خاک سپاری پاکال کبیر، یکی از فرمانروایان پالنکه که در ۶۸۳م در این محل دفن شده بود، در معابد مزبور کشف شد. در جنگل مجاور آن نیز خرابه های بسیاری متعلق به مایا وجود دارد. روستای اصلی پالنکه در ۶۹۲م به اوج شکوفایی رسید و در قرن ۱۲م متروکه شد.
جملاتی از کاربرد کلمه پالنکه
این مرحله که عصر طلایی مایا محسوب میشود، از ۲۵۰ تا۹۰۰ میلادی بود و در آن مایاها به اوج توانمندی و درخشش خود رسیدند. دولت-شهرهای بزرگ پدید آمد و شهرهایی مانند تیکال ساخته شد. در آن دوران تخمین زده میشود که نزدیک به دو میلیون تن در محدوده مایا نشین به‌سر می‌بردند که یکصد هزار تن از آنان ساکن شهر تیکال بودند. بیشتر بناهای ساخته‌شده، بجز خانه‌ها و امکانات شهری نظیر آبراهه‌ها، به بناهای عظیم و فاخر مذهبی مربوط می‌شد. شهرهای باشکوهی مانند کوپان، چیچن ایتزا، تیکال، تئوتیهواکان و پالنکه در منطقه یوکاتان پدید آمد. در این دوره به‌کارگیری طلا در مناسبت‌های مذهبی و نیز جهت آرایش و تزیین رایج بوده است.