یوکاتان
معنی کلمه یوکاتان در دانشنامه عمومی
منشأ اولین سکونت گاه ها از نظر علمی تأیید نشده است، اگرچه بر اساس یافته های غارها و غارهای لولتون تولوم، حضور اولین انسان ها در این منطقه به اواخر پلیستوسن یا عصر یخبندان ( حدود ۱۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ سال ) برمی گردد ( زنان نخل ) . اولین مایاها در حدود سال ۲۵۰ پس از میلاد، از پتن ( امروزه شمال گواتمالا ) به شبه جزیره نقل مکان کردند تا در شبه جزیره جنوب شرقی در باکالار مدرن، کوینتانا رو، ساکن شوند. در سال ۵۲۵، چانز ( قبیله مایا که قبل از ایتزابود ) ، به شرق شبه جزیره نقل مکان کردند و چیچن ایتزا، ایزامال، موتول، اکبالام، ایچکانزیهو ( مریدا امروزی ) و شامپوتون را تأسیس کردند. بعدها، توتول شیوئز، تبار تولتک، که از سواحل خلیج مکزیک آمده بودند، در این منطقه مستقر شدند و باعث جابجایی ایتزا و کومز - شاخه ای متنوع از ایتزا - شدند و سرانجام پس از سال ها و نبردهای فراوان، لیگ مایاپان تشکیل شد. ( متشکل از ایتزا، شیوسو می آید ) ، که در نهایت در حدود ۱۱۹۴ تجزیه شد، و جای خود را به دوره ای از هرج ومرج و تکه تکه شدن به حوزه های کوچک داد که فاتحان اسپانیایی در قرن ۱۶ یافتند.
جملاتی از کاربرد کلمه یوکاتان
مکزیک همچنین جزایر و مجمع‌الجزایری مانند: پترس ماریاس در اقیانوس آرام و کوزومل و ایسلا موخرس در سواحل شبه جزیره یوکاتان را اداره می‌کند. با احتساب این مناطق جزیره‌ای، این کشور تقریباً مثلثی، منطقه‌ای تقریباً سه برابر تگزاس را پوشش می‌دهد. در حالی که عرض آن از شمال غربی به جنوب شرقی بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر است، عرض آن از کمتر از ۲۱۷ کیلومتر در تنگه تهوآنتپک تا بیش از ۱۹۰۰ کیلومتر در شمال متغیر است.
زمین‌های گواتمالا با چهار ویژگی توپوگرافی عمده مشخص می‌شود. گواتمالای جنوبی تحت سلطه رشته‌ای از ۲۷ آتشفشان است که حدود ۳۰۰ کیلومتر بین مکزیک و السالوادور امتداد دارند. بین آتشفشان‌ها و اقیانوس آرام یک دشت حاصلخیز با پهنای ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر قرار دارد. منطقه پتن، منطقه‌ای بزرگ، کم‌ارتفاع و مستطیل‌شکل، به سمت شمال پیش می‌آید تا بخشی از شبه جزیره یوکاتان را اشغال کند. یوکاتان یک سکوی آهکی بزرگ است که بین گواتمالا، مکزیک و بلیز مشترک می‌باشد. رشته‌کوه‌ها و دره‌های مرتفعی بین چشم‌انداز آتشفشانی و پتن قرار گرفته‌اند. این قوس‌ها به آرامی از مکزیک به سمت شرق برای مسافتی ۳۴۰ کیلومتری، تا شمال هندوراس امتداد می‌یابند.
دانشمندان بر اساس شواهد زمین‌شناسی، محل برخورد سیارک به زمین را دهانه چیکشلوب در اعماق شبه‌جزیره یوکاتان در مکزیک تخمین زده‌اند. دهانهٔ برخوردی ایجاد شده بیش از ۱۸۰ کیلومتر (۱۱۰ مایل) قطر دارد.
ایکس چل ایزدبانوی مورد احترام زنان در تمدن مایا بود.ایکس چل مسئول حمایت از زنان و شفا دادن بیماران و باروری و زایش فرزندان بشمار می رفت.معنی نام این ایزد دقیقاً مشخص نیست اما در لهجه مایایی منطقه یوکاتان چل معنی رنگین کمان می‌دهد.همچنین گاهی ایکس چل را خدای ماه نیز دانسته‌اند.این ایزد جنگجو در برخی آثار ایزد نگهبان زمین نیز معرفی شده‌است.
قلمرو نوحاره‌ای در جغرافیای زیستی، یکی از هشت قلمرو زیست‌جغرافیایی به‌شمار می‌رود. این قلمرو شامل آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی، جزایر دریای کارائیب و بخش جنوبی آمریکای شمالی می‌شود. در مکزیک، شبه‌جزیره یوکاتان و مناطق پست جنوبی آن و بخش بزرگی از خط ساحلی شرقی و غربی، شامل زبانه جنوبی شبه‌جزیره باخا کالیفرنیا نوحاره‌ای هستند. در ایالات متحده، فلوریدای جنوبی و بخش‌های ساحلی فلوریدای شمالی از نوع نوحاره‌ای به‌شمار می‌روند.
در سال ۱۹۰۵، مالر به کاوش‌های طاقت‌فرسا و حضوری خود در جنگل‌ها پایان داد و به خانهٔ خود در مریدا، یوکاتان بازگشت.
بلیز یک کشور کوچک آمریکای مرکزی است که در ۱۷ ° ۱۵ 'شمال خط استوا و ۸۸ ° ۴۵' غرب نصف‌النهار مبدأ در شبه‌جزیره یوکاتان واقع شده‌است.
کوبا در غرب اقیانوس اطلس شمالی، شرق خلیج مکزیک، جنوب تنگه فلوریدا، شمال غرب آبراهه بادگیر و شمال شرقی تنگه یوکاتان قرار دارد. جزیره اصلی که جزیره کوبا نامیده می‌شود با ۱۰۴٬۵۵۶ کیلومترمربع بیشتر مساحت کشور را به خود اختصاص داده‌است. این جزیره ۱۲۵۰ کیلومتر طول و در پهن‌ترین قسمت خود ۱۹۱ کیلومتر عرض دارد. عرض آن در باریکترین قسمت تنها ۳۱ کیلومتر است.
ژرفترین قسمت تنگهٔ یوکاتان در نزدیکی کوبا قرار دارد و حداکثر عمقش به ۲٬۷۷۹ متر می‌رسد.
مکزیک سرزمین تفاوت‌های جغرافیایی زیاد است، با کوه‌های بلند و دره‌های ژرف در مرکز کشور، بیابان‌های گسترده در شمال و جنگل‌های بارانی انبوه در جنوب و شرق. کوه‌ها بیشتر مکزیک را پوشانده‌اند. بین رشته کوه سیرا مادره خاوری در شرق و سیرا مادره باختری در غرب رشته‌کوه‌های کوچکی هم در فلات مرکزی قرار دارند. این مناطق سرشار از فلزات ارزشمندی مانند نقره و مس هستند. گستره‌ای از زمین به نام شبه جزیره یوکاتان از نوک جنوب شرقی مکزیک به خلیج مکزیک وارد شده‌است. زمانی این مکان کانون تمدن مایاها بوده‌است، فرهنگی باستانی که ساختمان‌های شگفت‌انگیز آن هنوز هم قابل مشاهده است. گمان می‌رود که ذرت، یکی از غلات عمده جهان، از مکزیک منشأ گرفته باشد.