نجم الدین رازی

معنی کلمه نجم الدین رازی در لغت نامه دهخدا

نجم الدین رازی. [ ن َ مُدْ دی ن ِ ] ( اِخ ) ( شیخ... ) عبداﷲبن محمد، مکنی به ابوبکرو معروف به شیخ نجم الدین دایه و شیخ نجم الدین رازی.از عرفای بزرگ قرن هفتم هجری و از شاگردان شیخ نجم الدین کبری است. وی به سال 617 هَ. ق. پس از واقعه قتل استادش نجم الدین کبری به هنگام حمله تاتار به خراسان از خوارزم فرار کرد و به همدان آمد و چون لشکریان مغول رو به سوی همدان نهادند، به ناچار در سال 618شیخ به ترک همدان گفته رخت عزیمت به اردبیل کشید تا«مسکن در دیاری سازد که در او اهل سنت و جماعت باشند و از آفت بدعت و تعصب هوی پاک بود»، اما امامت وی در اردبیل نیز دیری نپائید و در همان سال روانه بلادروم شد و در قیساریه روم به خدمت سلطان علاءالدوله کیقباد سلجوقی رسید و از آن پس در حمایت وی قرار و آرام یافت ، و به پاس انعام سلطان به سال 620 در شهر سیواس کتاب مرصادالعباد را در مباحث عرفانی سیر و سلوک و مبداء و معاد به فارسی به نام علاءالدوله تصنیف کرد. شیخ بقیت عمر را به فراغت و امنیت در بلاد روم و در مصاحبت عارفانی چون صدرالدین قونیوی و جلال الدین مولوی گذرانید و سرانجام به سال 645 هَ. ق. وفات یافت. ( از تاریخ مغول تألیف عباس اقبال ص 49 ). این رباعی را مؤلف مجالس النفایس به نام او ثبت کرده است :
عشقت که دوای جان هر دل ریش است
زَاندازه هر هوس پرستی بیش است
چیزی است که از ازل مرا در دل بود
کاری است که تا ابد مرا در پیش است.
و نیز رجوع به مجالس العشاق ص 110 و روضات الجنات ص 248 و مجالس النفایس ص 320 و ریاض السیاحه 275 و سبک شناسی ج 3 ص 20 و ریاض العارفین ص 148 و صبح گلشن 507 و ریحانةالادب ج 4 ص 167 وهفت اقلیم ( ذیل اقلیم چهارم ) شود.

معنی کلمه نجم الدین رازی در فرهنگ فارسی

شیخ عبدالله بن محمد مکنی به ابوبکر و معروف به شیخ نجم الدین دایه ( ف. ۶۴۵ ه.ق . ) از عرفای بزرگ قرن هفتم و از شاگردان شیخ نجم الدین کبری است بسال ۶۱۷ پس از واقعه قتل استادش نجم الدین کبری بهنگام حمله مغول بخراسان از خوارزم فرار کرد و بهمدان آمد و در ۶۱۸ همدان را ترک کرده به اردبیل رفت ولی در همان سال روانه بلاد روم شد و در قیساریه روم بخدمت سلطان علائ الدوله کیقباد سلجوقی رسید و از آن پس در حمایت وی قرار گرفت و بپاس انعام سلطان در ۶۲٠ در شهر سیواس کتاب مرصاد العباد را بفارسی بنام علائ الدوله تصنیف کرد و بقیه عمر را در بلاد روم با مصاحبانی چون صدرالدین قونیوی و جلال الدین مولوی گذرانید و در سال ۶۴۵ ه.ق. وفات یافت .
عبدالله بن محمد مکنی به ابوبکر و و معروف به شیخ نجم الدین دایه و شیخ نجم الدین رازی از عرفای بزرگ قرن هفتم و از شاگردان شیخ نجم الدین کبری است

معنی کلمه نجم الدین رازی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] عبدالله بن محمد بن شاهاوَرْ بن أنوشروان بن أَبِی النجیب، الأسَدی، الرازی، نجم رازی معروف به نجم الدین دایه (۵۷۳ ـ ۶۵۴ ه.ق)، از اصحاب و مریدان شیخ نجم الدین کبری، و از چهره های تأثیرگذار و مطرح در تاریخ تصوف و عرفان در ایران و جهان اسلام است. با اهمیت ترین کتاب نجم رازی به نام «مرصاد العباد»، کتابی است نفیس که به زبان فارسی، در علم تصوف و اخلاق و سیروسلوک و آداب معاش و معاد نگاشته شده و از آثار ادبی باارزشی است که در قرن هفتم نوشته شده است.
نجم رازی معروف به نجم الدین دایه، از اصحاب و مریدان شیخ نجم الدین کبری بود. نام او چنان که در مقدمه مرصاد العباد و در ابتدای منارات السائرین نوشته شده «ابوبکر عبداللّه بن محمد بن شاهاوَر الاسدی الرازی»، است. در برخی منابع دیگر نام کامل او این گونه نیز آمده است: عبداللّه بن محمد بن شاهاور بن انوشروان بن ابی النّجیب الاسدی الرازی. محل تولد نجم الدین دایه، شهر ری است و علاوه بر این که همه تذکره نویسان در این باره اتفاق دارند، نوشته های خود او نیز مؤید آن است. تاریخ ولادت نجم الدین در همه کتاب های تاریخی و تذکره که به شخصیت او پرداخته اند، ذکر نشده است؛ اما شمس الدین ذهبی (عبدالله بن محمد بن شاهاوَرْ بن أنوشروان بن أَبِی النجیب، الأسَدی، الرازی، نجم الدین، أَبُو بَکْر... وُلِد سنة ثلاثٍ و سبعین و خمسمائة) و صلاح الدین صفدی تاریخ ولادت او را در سال ۵۷۳ ه.ق می دانند.نجم رازی در سال ۶۵۴ ه.ق از دنیا رفت و پیکر او در بیرون شهر بغداد (شونیزیه نام مقبره ای است در سمت مغرب بغداد که جمع زیادی از صلحا در این مکان دفن شده اند.) در کنار مزار شیخ سَریّ سَقَطی و جنید بغدادی (نهاوندی) به خاک سپرده شد. نجم رازی پس از بروز فتنه مغول از خوارزم به دیار روم رفت و در قونیه با صدرالدین قونیوی و جلال الدین بلخی (ملای روم) ملاقات کرد.
شیوه های تصوف در ایران
نجم رازی از چهره های تأثیرگذار و مطرح در تاریخ تصوف و عرفان در ایران و جهان اسلام است. در قرن هفتم دو شیوه و مکتب تصوف در ایران رواج داشته است.
← تصوف عاشقانه
نجم رازی دارای تالیفاتی است که از اجمالا آنها را بررسی می کنیم.
← مرصاد العباد
...

جملاتی از کاربرد کلمه نجم الدین رازی

اسم شریفش شیخ نجم الدین و از اکابر عارفین. بعضی از اشعارش را در آتشکده به نام شیخ نجم الدین رازی ثبت کرده‌اند. آنچه بر فقیر از کتب ظاهر شده اشعار از آن جناب می‌باشد و مشتبه شده است. لهذا این چند بیت و چند رباعی به نام او نوشته شد: