واقعه کربلا

معنی کلمه واقعه کربلا در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] واقعۀ شهادت امام حسین علیه السلام و یاران وفادار آن حضرت در سال ۶۱ در کربلا رخ داد.
دربارۀ واقعه کربلا و قیام امام حسین علیه السلام کتابهای متعددی در قرن دوم و سوم تألیف شده، اما به دست ما نرسیده است. مهم ترین آن ها کتابهایی است با عنوان مقتل الحسین از ابومِخْنَف لوط بن یحیی (متوفی ۱۵۷)، محمدبن عمر واقدی (متوفی ۲۰۷ یا ۲۰۹)، ابوعبیده مَعْمَربن مُثَنّی (متوفی ۲۰۹)، نصربن مُزاحم مِنْقَری (متوفی ۲۱۲)، ابوعبید قاسم بن سلّام هروی (متوفی ۲۲۴)، ابوالحسن علی بن محمد مدائنی (متوفی ۲۲۴ یا ۲۲۵)، ابن ابی الدنیا (متوفی ۲۸۱)، یعقوبی (زنده در ۲۹۲) و محمدبن زکریا غَلّابی (متوفی ۲۹۸) بیشتر این آثار به صورت مستقل برجای نمانده، اما بخش عمدۀ مطالب آن ها در منابع بعدی نقل شده و از طریق کتابهای تاریخی قرنهای سوم و چهارم، جزئیات درخور توجهی از حرکت امام حسین از مدینه به مکه و سپس به سوی کوفه و شهادت آن حضرت در کربلا، به دست ما رسیده است.
← قدیمی ترین منبع
پس از مرگ معاویه ، خلیفه اموی، در نیمه رجب سال ۶۰، پسر و جانشینش یزید در نامه ای به ولیدبن عُتْبه، والی مدینه، دستور داد از امام حسین، عبدالرحمان بن ابی بکر، عبداللّه بن زُبیر و عبداللّه بن عمر برای او بیعت بگیرد و در صورت بیعت نکردن، آنان را به قتل برساند. از این میان، امام حسین و ابن زبیر بیش تر مورد توجه بودند. ولیدبن عتبه نیز شبانه از امام و عبداللّه بن زبیر بیعت خواست. امام و عبداللّه بن زبیر دعوت برای بیعت را به صبح روز بعد و در حضور مردم موکول کردند و امام فرمود کسی مانند من پنهانی بیعت نمی کند و ولید پذیرفت. به روایت ابن سعد ، امام که همان شب با جمعی از اهل بیت و یاران و نزدیکانش نزد ولید به دارالاماره مدینه رفته بود، بر بیعت نکردن خود با یزید تأکید کرد و چون ولید درشتی نمود و مروان به ولید پیشنهاد کرد امام را در صورت خودداری از بیعت، به قتل برساند، امام عمامه خود را از سر برداشت و بدین گونه مخالفت و آمادگی خود را برای قیام، به آنان نشان داد.
حرکت امام به مکه
یک شب پس از این ماجرا، دو روز مانده از رجب سال ۶۰، امام با فرزندان و برادران و برادرزادگان و عموزادگان خود ــ جز برادرش، محمدبن حنفیه ، که در مدینه ماندــ از مدینه به مکه رفت (که نوشته است امام دو شب پس از گفتگو با ولید، از مدینه به سوی مکه حرکت کرد). مسلم بن عقیل به امام پیشنهاد کرد از بیراهه به مکه برود، اما امام از جاده اصلی به سوی مکه رفت و در شب جمعه سوم شعبان ۶۰ وارد مکه شد (که نوشته است امام در سوم شعبان از مدینه خارج شد).عبداللّه بن زبیر ــ که یک شب قبل از امام حسین به مکه رفته بود ــ به سبب نفوذ امام در میان مردم، می دانست مادام که امام در مکه حضور دارد، مردم مکه با وی بیعت نخواهند کرد. ازاین رو، گرچه در ظاهر نزد امام می رفت و با او نماز می گزارد، مایل نبود امام در مکه بماند و چون بعداً امام عزم عراق کرد، ابن زبیر شادمان شد . عبداللّه بن زبیر در مکه به ظاهر آمادگی خود را برای بیعت با امام اعلام کرد و درخواست نمود یا خود با امام بیعت کند یا امام بیعت با وی را بپذیرد، اما امام، با آگاهی از اندیشه او، بیعت وی را نپذیرفت و خود نیز با او بیعت نکرد. .
دعوت به کوفه
...
[ویکی شیعه] واقعه کربلا یا واقعه عاشورا، نبرد و شهادت امام حسین علیه السلام در کربلا، به همراه یارانش در مقابل لشکری از کوفه در روز دهم محرم سال ۶۱ق که برای یزید خلیفه دوم اموی می جنگیدند. واقعه کربلا دلخراش ترین فاجعه تاریخ اسلام نزد مسلمانان، به ویژه شیعیان است. شیعیان همه ساله در سال روز آن، مراسم سوگواری بسیار گسترده ای برگزار می کنند.
این واقعه با مرگ معاویه (۱۵ رجب ۶۰ق) و شروع حاکمیت فرزندش یزید آغاز شد. حاکم مدینه تلاش کرد از امام حسین برای یزید بیعت بگیرد. حسین بن علی برای گریز از بیعت، شبانه از مدینه به طرف مکه حرکت کرد. در این سفر، خانواده امام، شماری از بنی هاشم و برخی از شیعیان همراه امام حسین (ع) بودند.
امام حسین(ع) حدود چهار ماه در مکه ماند. در این مدت دعوت نامه های اهالی کوفه به دست او می رسید. با توجه به احتمال کشته شدنش در مکه به دست عاملان یزید و نیز دعوت کوفیان، امام روز ۸ ذی الحجه راهی این شهر شد. پیش از رسیدن به کوفه، امام از پیمان شکنی کوفیان و شهادت مسلم - که وی را برای آگاهی از شرایط کوفه به آنجا فرستاده بود - باخبر شد، و پس از آنکه حر بن یزید راه را بر ایشان بست، به سمت کربلا رفت و در آنجا با لشکر عمر بن سعد روبه رو شد. عمر بن سعد از سوی عبیدالله بن زیاد به فرماندهی منصوب شده بود.

جملاتی از کاربرد کلمه واقعه کربلا

یاد چو آید مرا واقعه کربلا دل شودم غرق خون، دیده شود اشکبار
ز بس که واقعه کربلا غم‌انگیز است همیشه دیده (صامت) ز غصه خونریز است
مراسم سوگواری واقعه کربلا در بروجرد از تنوع و گستردگی زیادی برخوردار است. آئین سقاخانه یکی از شاخص‌ترین مراسم دهه اول محرم است که در آن برخی از خانواده‌های بروجردی بخشی از خانه خود را با پارچه، چراغ و تصاویر مذهبی، سیاه پوش می‌کنند و شب هنگام با گشودن در و روشن کردن چراغ و نصب پرچم بر سر در منزل، به پذیرایی از میهمانان عزادار می‌پردازند. آئین سقاخانه بروجرد در دیماه ۱۳۹۱ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت ملی رسیده است.
بدست دیده از آن داده اند سبحه اشک که ذکر واقعه کربلا کند جاوید
چو یاد واقعه کربلا دهند به میغ بجای نم بچکاند سحاب مروارید
آن که پس از واقعه کربلا آرزوی نصرت او هم غزاست
بلبل اگر ز واقعه کربلا نگفت گل را چه واقعست که پیراهنش قباست