گرد و غبار
معنی کلمه گرد و غبار در فرهنگستان زبان و ادب
معنی کلمه گرد و غبار در دانشنامه عمومی
در مریخ ریزگرد رویدادی تقریباً همیشگی است که گاه تا ارتفاع ۳۰ کیلومتری ( بیش از ۵ برابر ارتفاع کوه دماوند از سطح دریا ) بالا می رود و در فصل تابستان شدت گرفته و طوفان های دیدی را ایجاد می کند. یکی از دلایل بسیاری از انقراض های بزرگ تاریخ - از جمله انقراض دایناسورها - پدیدهٔ ریزگرد است، زیرا این پدیده در موارد بحرانی با جلوگیری از تابش نور خورشید به زمین موجب زمستان جهانی می شود. نمونه ای از چنین رویدادی در تاریخ بشر در سال ۱۸۱۶ میلادی و به دنبال فوران کوه تامبورا روی داد که سال بی تابستان نام گرفت.
در ایران سرچشمهٔ اصلی ریزگرد باد شُمال است. این باد که از خرداد تا شهریور فعال است، در شمال خاورمیانه شکل می گیرد و با گذر از کوه های ترکیه و شمال عراق، مانند قیفی به بیابان های عراق و سوریه سرازیر می شود و تا خلیج فارس و رسیدن به آب های آزاد پیش می رود. جریان های خشک هوای عربستان و عدم توجه به محیط زیست و بیابان زدایی در عراق باعث خشک شدن بسیاری از باتلاق های عراق و ایجاد نواحی غبارساز شده است. در گذشته سه کشور ایران، عراق، و عربستان به صورت مشترک هزینه های مالچ پاشی این زمین ها را تأمین می کردند و تمام زمین ها در فصل خاصی از سال مالچ پاشی می شدند. مالچ نوعی فراوردهٔ چسبندهٔ نفتی است که برای تثبیت شن های روان در بیابان ها استفاده می شود. جنگ عراق و تغییر رویهٔ این دولت ها در دههٔ ۲۰۰۰ میلادی سبب فراموشی این کار، و در نتیجه افزایش ریزگرد در خوزستان، غرب ایران، و سرانجام تقریباً در سراسر ایران شد. توفان اخیر، که به گفتهٔ برخی اهالی بغداد بدترین توفان غبار زندگیشان بوده است، سبب بیشترین میزان ریزگرد در سه دههٔ اخیر ایران شد و ترکیب غبار با آلاینده های شهری ریزگرد خطرناکی را تولید کرد که صدها شهروند را به بیمارستان کشاند.
طی چند دهه اخیر بین کشور عراق و ترکیه کشمکش فراوانی بر سر به دست آوردن منابع آب وجود دارد که باعث شد ترکیه با ساختن چندین سد به روی رود دجله باعث کاهش شدید آب این رودخانه شود. همچنین دولت عراق در زمان صدام با کانال کشی و انتقال آب رود دجله باعث شد آب رود دجله به شدت کاهش و در نتیجه این کاهش تعدادی از تالاب های منطقه دچار آسیب و خشکی شود و بیابان های عراق رشد فراوانی کنند. از سوی دیگر کشور عربستان که در رؤیای تبدیل شدن به بزرگترین صادرکننده گندم جهان بود شروع به استخراج آبهای فسیلی از عمق ۱۰۰۰ متری زمین کرد که پس از مدتی با تمام شدن منابع آب این رؤیا ناتمام ماند اما تأثیر بدی در سفره های آب زیر زمینی داشت که خود عامل افزایش بیابان بود. همچنین توقف چند ساله عملیات مالچ پاشی باعث شده با کمترین وزش باد که متأسفانه جهت آن همیشه از سمت عراق به ایران است غبار بزرگی بلند شود که امروزه حتی تا نواحی مرکزی ایران هم می رسد.
گرد و غبار (فیلم ۱۹۸۵). «گرد و غبار» ( انگلیسی: Dust ( 1985 film ) ) فیلمی در ژانر درام است که در سال ۱۹۸۵ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به جین برکین و تروور هاوارد اشاره کرد.
گرد و غبار (فیلم ۲۰۰۱). گرد و غبار ( مقدونی: Прашина ) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۱ منتشر شد.
• جوزف فینز
• دیوید ونهام
• ورا فارمیگا
• ادرین لستر
• مت روس
• رزمری مورفی
گرد و غبار (فیلم ۲۰۰۵). «گرد و غبار» ( روسی: Пыль ) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۵ منتشر شد.
گرد و غبار (فیلم ۲۰۰۹). «گرد و غبار» ( انگلیسی: Dust ) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد.
جملاتی از کاربرد کلمه گرد و غبار
بهکارگیری تجاری بریلیم نیازمند استفاده همیشگی از تجهیزات کنترل گرد و غبار مناسب و کنترلهای صنعتی است زیرا گرد و غبارهای حاوی بریلیم سمی دارد که میتواند منجر به بیماری آلرژیک مزمن و یا تهدید جانی شود.
روپوش از رخم بربودند کوفیان گرد و غبار ره شده روپوشم ای پدر!
بی تو در پیرهن نامیه، خار است بهار چشم مخمور تو را گرد و غبار است بهار
ساقی بیار جامی بر خاک ما فرو ریز در مجلسی چنین خوش گرد و غبار تا کی
شاید از گرد و غبار سفرم نشناسی شهریارم، به در خواجه غلام ای شیراز
طوفانهای گرد و غبار به دلیل جو نازک و بادهای شدید، پدیدهای رایج در مریخ هستند. این طوفانها میتوانند کل سیاره را بپوشانند و بهطور قابل توجهی بر دما تأثیر بگذارند.
موج جدید گرد و غباری که وارد استان کرمانشاه شد، هوای شهر کرمانشاه را در شرايط بحرانی قرار داد و پيک غلظت گرد و غبار هوای شهر بين ساعت يک تا دو بامداد به ۸۳۹ ميکروگرم بر مترمکعب هوا رسيد.
ته به تهش پشت ز گرد و غبار کرده تهش خار به میخ استوار
نیتروژن در اثر بارندگی، ذرات گرد و غبار و تخلیه فاضلابها به آبهای سطحی وارد میشود. در محیطهای آبی، پدیدههای آمونیفیکاسیون، نیتریفیکاسیون، جذب و دنیتریفیکاسیون ممکن است اتفاق افتد.
یکی از عواملی که بر محیط زیست حاشیهٔ خلیج فارس و تمامی شهرهای غربی ایران اثرات زیستمحیطی منفی ناگواری برجای گذاشته، گرد و غبار عربی است هر سال در فصل خشک «توفانی از گرد و غبار» از سوی عراق، کویت و شمال عربستان بهسوی سواحل شمال خلیج فارس و غرب ایران وزیدن میگیرد. این گرد و غبار مخرب حتی گاهی تا تهران نیز میرسد و موجب تعطیلی زندگی و کسبوکار میشود. گرد و غبار باعث فرار جانوران شده و بر تنوع زیستی سواحل خلیج فارس آسیب زده است.
بخارشویی روشی است که در آن برای تمیز کردن از بخار استفاده میشود. از کاربردهای آن میتوان به تمیز کردن کفپوش، گردگیری لوازم خانه و در مصارف صنعتی تمیز کردن موتورها از چربی و گرد و غبار اشاره کرد.
این کارخانه از پاککنندههای رباتیک برای حفظ کارایی پنل با حذف گرد و غبار سطح استفاده میکند. در روزهای آفتابی، نیروگاه -تقریباً- 50 مگاواتساعت برق تولید میکند که میانگین تولید سالانه آن 20 گیگاوات ساعت برآورد میشود. این ابتکار بر تعهد انرژی دانا به راهکارهای انرژی پایدار و تنوعبخشی در بخش تولید انرژی تاکید میکند.
مدیرکل سازمان هواشناسی خراسان جنوبی گفت: متوسط روزهای دارای گرد و غبار در خراسان جنوبی از اول سال جاری تا پایان خرداد نه روز بوده است.
ز آب دیده بشستن زچهره گرد و غبار به گریه گفت ای نور دیده ی تر من
روزم نتوان دیدن، زیرا که به گردیدن با چتر و علم باشم؛ با گرد و غبار آیم
شد دام زیر خاک ز گرد و غبار خط زلفی که بود از شب یلدا بلندتر
به دنبال هجوم گرد و غبار و ریزگردها همه مدارس و دانشگاههای سرخس برای روزهای پنجم و ششم آذر و ادارات نیز روز ششم آذر تعطیل شدند.
گرد و خاک ما روان بر باد رفت بنده زین گرد و غبار آزاد رفت
فریاد ناله، گر نخراشد درون ما گرد و غبار خاطر ما، بیستون ما
نیکلای رو به خانوادهاش برگشت و گفت: چی؟ چی؟ یوروفسکی بهسرعت، دستور را تکرار کرد و سلاحها بلند شدند. یوروفسکی اسلحهٔ کلت خود را به سمت نیمتنهٔ نیکلای بلند کرد و شلیک کرد و نیکولای با حداقل سه گلوله در سینهاش کشته شد. پیتر ارماکوف، کمیسر نظامی ورخ-ایستسک، الکساندرا را با شلیک گلوله به سرش کشت. سپس به ماریا شلیک کرد که به سمت در میدوید و گلوله به ران او اصابت کرد. اعدامهای باقیمانده بهطور آشفتهای انجام شد، تا جایی که اتاق چنان پر از دود و گرد و غبار شد که هیچکس نمیتوانست در تاریکی چیزی ببیند و در میان سر و صدا هیچ فرمانی را بشنود.