گذار فاز

گذار فاز روی می‌دهد؛ و نماهای بحرانی سامانه برابر با مقدار حاصل از نظریه میدان میانگین می‌شوند. و. گینزبرگ معیاری را ارائه داده‌است؛ که بر اساس آن می‌توان بعد بحرانی را برای برخی مدل‌ها بدست آورد.

) و کوتاه برد (همسایه اول) گذار فاز پیوسته ندارد؛ ولی آیزینگ دو بعدی (آیزینگ مربعی) در دمای

هیچ گذار فاز پیوسته‌ای روی نمی‌دهد. این بعد یک حد پایین است. اما فراتر از بعد بالای بحرانی

در کیهان‌شناسی مه‌بانگ، بازیونیده‌شدن نام فرایندی است که طی آن ماده پس از دوران تاریکی مجدداً یونیزه شد و دومین گذار فاز اصلی گاز در جهان است. از آنجا که بیشتر ماده باریونی به شکل هیدروژن است، معمولاً این فرایند به بازیونیده‌شدن گاز هیدروژن اشاره دارد. هلیم نخستین نیز دچار همین گذار فاز شد هر چند گذار فاز آن در نقطه دیگری از تاریخ جهان که بازیونیده‌شدن هلیم نام دارد، اتفاق افتاد.

تقریباً −۳۷۱۰ ثانیه پس از شروع انبساط، یک گذار فاز باعث تورم کیهانی شد که طی آن جهان رشدی نمایی بدون محدودیت به سرعت نور داشت و دما با فاکتور ۱۰۰۰۰۰ کاهش یافت. نوسانات کوانتومی میکروسکوپی که به خاطر اصل عدم قطعیت هایزنبرگ به‌وجود آمدند تقویت شدند و زیربنای ساختارهای بزرگ جهان شدند.

به صفر میل می‌کند؛ بنابراین هیچ گذار فاز از نوع معمول در این بعد و پایین‌تر از آن وجود ندارد.