شهباز

شهباز

معنی کلمه شهباز در لغت نامه دهخدا

شهباز. [ ش َ ] ( اِ مرکب ) مخفف شاهباز. جانوری است شکاری که به جثه از باز بزرگتر و به گیرائی کمتر میباشد و باز بزرگ را نیز گویند. ( برهان ) ( فرهنگ جهانگیری ) :
خِرد است آنکه ترا بنده شدستند بدو
به زمین شیر و پلنگ و به هوا بر شهباز.ناصرخسرو.نظام دین شه میزانیان که بر شاهان
خجسته فال تر است از همای و از شهباز.سوزنی.اگر شهباز بگریزد چو سیمرغ
ز روی رشک معذور است ازیرا.خاقانی.شهباز سخن به دولت تو
منقار برید نوپران را.خاقانی.شهبازم ارچه بسته زبانم بگاه صید
گرد از هزار بلبل گویا برآورم.خاقانی.از آنگاه که باز شهباز صبح از نشیمن افق پروازکرد تا غراب ظلمت بال بگشاد. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 273 ). شهباز آفتاب چنگ در پرده غِربیب غراب آویخت.( ترجمه تاریخ یمینی ص 355 ).
گرچه شهباز معرفت بودم
ریختم بال و پر چه میطلبی.عطار.سعدی تو مرغ زیرکی خوبت به دست آورده ام
مشکل به دست آرد کسی مانند تو شهباز را.سعدی.که شهباز من صید دام تو شد
مرا بود دولت بنام تو شد.سعدی.کار خرد ضربت این ساز نیست
صید ملخ شیوه شهباز نیست.خواجو.شهباز دست پادشهم این چه حالت است
کز یاد برده اند هوای نشیمنم.حافظ.مرغ سان از قفس خاک هوایی گشتم
به هوایی که مگر صید کند شهبازم.حافظ.شهپر زاغ و زغن زیبای صید و قید نیست
این کرامت همره شهباز و شاهین کرده اند.حافظ.- شهباز بیضا؛ شهباز سپید :
کعبه را باشد کبوتر در حرم
در حرم شهبازبیضا دیده ام.خاقانی.|| جوانمرد پاک نژاد اصیل. || جوان باشرافت. || سپاهی بهادر و دلیر. ( ناظم الاطباء ).

معنی کلمه شهباز در فرهنگ عمید

= شاه باز

معنی کلمه شهباز در فرهنگ اسم ها

اسم: شهباز (پسر) (فارسی) (پرنده) (تلفظ: šahbāz) (فارسی: شهباز) (انگلیسی: shahbaz)
معنی: نوعی باز سفید رنگ و شکاری، ( = شاهباز )، نوعی باز سفید رنگ با چشمان زرد و پنجه و منقار قوی که در قدیم آن را برای شکار تربیت می کردند، شاه باز نوعی باز سفید رنگ و شکاری

معنی کلمه شهباز در دانشنامه عمومی

شهباز (سیب و سوران). شهباز، روستایی در دهستان پسکوه بخش پسکوه شهرستان سیب و سوران در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۵۶ نفر ( ۱۴ خانوار ) بوده است.
شهباز (شازند). شهباز شهری در بخش قره کهریز شهرستان شازند استان مرکزی ایران است. این شهر در شرق شهر شازند در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی اراک و در دامنه رشته کوه های زاگرس قرار دارد. این شهر در سال ۱۳۹۱ از به هم پیوستن بازنه و هفته تشکیل شد.
ناحیه صنعتی شهید بابایی شهباز در شمال این شهر واقع گردیده است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۷٬۵۳۶ نفر ( ۲٬۳۷۵ خانوار ) بوده است.
مردم این شهر به لهجه لری بروجردی صحبت میکنند

جملاتی از کاربرد کلمه شهباز

این روستا به خاطر وجود مزار سلطان شهباز به روستای سلطان شهباز معروف شده‌است.
مرغی که زیرک است درین بوستان‌سرا گل را خیال چنگل شهباز می‌کند
بیشتر بناهای تاریخی پس از اسلام شهر کرمانشاه بیشتر مربوط به دورهٔ قاجار می‌شوند، زمانی که شهر کرمانشاه به دلیل موقعیت خود مورد توجه قرار می‌گیرد، این بناها که در نزدیکی بازار کرمانشاه و محلهٔ فیض آباد؛ محلهٔ قدیمی شهر قرار دارند شامل مسجدهای قدیمی، تکایا و خانه‌های قدیمی هستند، بازار کرمانشاه که در دوران پهلوی به چهار قمست تقسیم شده‌است بیشتر این بناها را در خود و مناطق اطراف خود جای داده‌است، که شامل تکیه معاون الملک، مسجد عمادالدوله، مسجد جامع کرمانشاه، مسجد جامع شافعی، تکیه بیگلربیگی، مسجد حاج شهباز خان، مسجد شاهزاده، مسجد دولتشاه، خانه خواجه باروخ و غیره می‌شوند.
ای مرغ پرشکستهٔ وامانده ز آشیان شهباز سربریدهٔ بی‌بال و بی‌پرم
باشگاه فرهنگی ورزشی شاهین در تاریخ خود در ۹ جام به قهرمانی دست یافت: ۳ قهرمانی در مسابقات جام باشگاه‌های تهران ۶ قهرمانی در جام حذفی تهران. شاهین هرگز موفق به قهرمانی در لیگ ایران نشده‌است، چرا که در دو دورهٔ حضور این تیم در سطح نخست فوتبال ایران لیگ سراسری ملی برگزار نمی‌شد. شاهین زمانی که با نام شهباز در فوتبال ایران حاضر بود در واپسین دوره جام تخت جمشید که در پی رخ دادن انقلاب نیمه‌کاره ماند صدرنشین بود. شاهین با بازیابی نام پیشین خود پس از انقلاب اسلامی ایران، توانست ۱ مرتبه دیگر قهرمان جام حذفی تهران شود.
جام تخت جمشید از اسفند ۱۳۵۶ آغاز شد و بعد از چهار هفته به دلیل حصور تیم ملی ایران در جام جهانی ۱۹۷۸ تعطیل شد. بازی‌ها در تیر ماه از سر گرفته شدند و این بار هشت هفته دیگر و تا شهریور ماه ادامه یافتند که با اعلام حکومت نظامی در تهران و دیگر شهرها نیمه‌کاره رها شد. تاج در پایان هفته دوازدهم با کسب هفت پیروزی، سه تساوی و دو شکست با هفده امتیاز و یک امتیاز کمتر نسبت به صدرنشین، شهباز در رده سوم جدول قرار داشت.
امیرمسعود برومند بازی خود را در سال ۱۳۲۴ و از باشگاه فوتبال شهباز تهران شروع‌ کرد. سال بعد به شاهین تهران پیوست و تا سال ۱۳۳۷ در این باشگاه حضور داشت. زمانی که برای ادامهٔ تحصیل به آمریکا سفر کرد، در یکی از تیم‌های واشینگتن مشغول بازی شد و با این تیم توانست به قهرمانی همزمان در لیگ شرقی فوتبال آمریکا و نیز جام شرقی فوتبال آمریکا دست‌ یابد.
جمال جان چو مردان باز دیدند حقیقت آن عیان شهباز دیدند
تاج ۲ صنعت نفت ۰، تاج ۲ پیروز ۰، تاج ۲ دژبان ۰، تاج ۲ شهباز ۰، تاج ۲ دخانیات ۱
در شکنج عزلت آخرتوتیا شد پیکرم بال وپر بر هم نهادن چنگل شهباز بود
این تیم از سال ۱۳۸۲ با نام شهرداری دزفول شروع کرد و دو سال بعد به نام استقلال جنوب دزفول تغییر نام داد سرپرستان این تیم همه از بازیکنان قدیمی دزفول که در تیم‌های ایرانگاز و بانک ملی و وحدت شهباز بازی می‌کردند تشکیل شده‌است البته امروزه دوباره با نام شهرداری دزفول در لیگ دسته دوم کشور حضور دارد که شهرداری دزفول امیدوار است این تیم بتواند از لیگ دسته دوم به لیگ دسته یک کشور صعود کند.
در ضلع شرقی راسته بازار بزرگ بیجار تیمچه‌ای زیبا قرار دارد که بنام تیمچه حاج شهباز معروف است این اثر معماری دارای یک فضای سرپوشیده مرکزی است که حجره‌هایی در پیرامون آن شکل گرفته‌است ویژگی معماری این تیمچه نوع قوس‌ها و کاربندیهایی است که در سقف آن مورد استفاده قرار گرفته‌است و همچنین بقیه نورگیرهای آن در سقف و در ترکیب با کاربندیهای تصویری زیبا را ایجاد نموده که نشانگر تفکر و ذوق بالا و قابل توجه معمار ساختمان است.
از گلستان نشود غنچه دل باز مرا پنجه سرو بود چنگل شهباز مرا
مسلمست که‌‌ گنجشک نیست چون شهباز ولی علاج ندارد ز پر زدن گنجشگ
خوابش از چنگل شهباز رباینده ترست شوخ چشمی که شکار من دلخسته شده است
به بی نظیری عنقا و همت شهباز بدلفریبی طاوس و فرخی همای
بازار در مرکز شهر بیجار واقع شده‌است در حقیقت آنچه که ار بافت قدیمی شهر بیجار باقی‌مانده است، مجموعه بازار آن شامل یک راسته طولانی شمالی –جنوبی و تیمچه‌ای بنام حاج شهباز و سرایی به نام سرای امیر تومان است. اکنون تعداد شانزده باب حجره از بافت معماری قدیم بازار در دو طرف راسته اصلی باقی‌مانده و مابقی حجره‌ها و راسته‌ها دستخوش تغییرات شده‌است. در پوشش مغازه‌ها از طاق و تویزه استفاده شده‌است موقعیت جعرافیایی بیجار بر سر راه کردستان و آذربایجان موجب گردیده که این بازار، وسعت گستردگی خاص شکل گرفته باشد. علت قرارگیری در مسیر راه کاروان‌رو تجاری در گذشته از رونق قابل توجهی برخوردار بوده‌است.
چون مست بود ز باده حق شهباز شود کمین سمانه
مشو در پرده شرم از فریب چشم او غافل که شهباز از نظر بستن شکاری در نظر دارد
در این انتخابات، حزب تحریک انصاف به‌رهبری عمران خان توانست اکثریت آرا را به خود اختصاص دهد و با کسب ۱۱۶ کرسی توانست پیروز انتخابات باشد. مسلم لیگ شاخهٔ نواز به‌رهبری شهباز شریف ۶۴ کرسی، حزب مردم به‌رهبری بلاول بوتو زرداری ۴۳ کرسی، دیگر احزاب کوچک‌تر ۳۴ کرسی، و نامزدهای مستقل نیز ۱۳ کرسی را تصاحب کردند.