سر الاسرار
معنی کلمه سر الاسرار در دانشنامه اسلامی
مترجمان محترم در پیشگفتار خود که در آغاز کتاب و پس از فهرست مطالب قرار گرفته است در معرفی کتاب نوشته اند: «این رساله هرچند رساله ای کوتاه و مختصر است سالک را برای وصول به حقیقت در راهی که هم دشوار و هم شیرین است پابه پا پیش می برد و رهنمون می سازد تا به او شیوه سلوک بیاموزد؛ البته خطرها و موانعی را که بر سر راه اوست، به وی گوشزد می کند و او را در هر مرحله از غافل شدن و خروج از راه راست بیم می دهد و برحذر می دارد» .
آن گاه افزوده ند که: «مصححان این رساله، رنج فراوانی کشیده تا توانسته اند بر اساس نسخه های خطی کتابخانه های آستانه حماة، دارالسلام بغداد، الوطنیه حلب و ظاهریه، آن را تصحیح کنند و هر جا لازم دیده، شروح و تعلیقاتی به صورت پانوشت بیفزایند؛ البته برخی از آن ها که چندان ضروری به نظر نمی رسید، توسط مترجمان، تعدیل یا حذف و یا در صورت نیاز، توضیحاتی به آن اضافه شده است؛ گه گاه خود مترجمان، آنجا که ضرورت بوده، توضیحاتی نوشته اند» .
در «مقدمه پژوهش» که پس از «پیشگفتار مترجمان» درج شده است، در مورد اسناد کتاب چنین آمده است: «صاحب «معجم المؤلفین» این رساله یا کتاب را به محمد بن یوسف کورانی نسبت داده، اشاره می کند که نام آن نیز «بیان أسرار الطالبین فی التصوف» است. این موضوع، ما را واداشت تا به بررسی منابعی که وی ذکر کرده بود، بپردازیم... «ریاض المالح»، کتاب «سر الأسرار» را به کورانی نسبت داده است. همین موضوع سبب شد تا ما به بررسی تمامی نسخه های خطی که نامی از این رساله برده اند... بپردازیم» .
زندگی نامه شیخ عبد القادر گیلانی در همین مقدمه پژوهش درج شده است.
جملاتی از کاربرد کلمه سر الاسرار
و از نعیم عقبی دل برداشت و چشم بر آن نه گماشت، تا رب العزة وی را در آن بستود، گفت «ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغی» و اگر شرف فقر خود آن بودی که مصطفی را صحبت فقراء فرمودند گفتند، و لا تعد عیناک عنهم، خود تمام بودی. و اینجا تعبیه‌ایست که آن را سر الاسرار گویند، جز خاطر صدیقان بدان راه نبرد، و حقیقت آن سر ازین خبر معلوم شود که: «من سره ان یجلس مع اللَّه فلیجلس مع اهل التصوف».