قری

هر کس دلش آبی خورد از خاک نشینی و قری نبود در نظرش مسند جم را

ولایت جهان و ارغیان: قریه روئین و توابع، قریه اردین و توابع، قریه دستجرد و توابع، قریه کاریزدر، قریه بکر آباد، قریه نهامود، قریه جهان و توابع، قریه بان و توابع، قریه اسفنج و توابع، قریه خرق و توابع، قریه کرد، قریه سی و توابع، بیرون از این قری مزارع بسیار دارد.

از آن خرما که مریم را ندا کرد کلی و اشربی و قری عینا

و لا امسی لاهل البخل ضیفا و لیس قری سوی مخ النعام

للاجل. قال مجاهد: مستقرها فی الرحم و مستودعها فی الصّلب، لقوله تعالی: وَ نُقِرُّ فِی الْأَرْحامِ و قوله: جَعَلْناهُ نُطْفَةً فِی قَرارٍ مَکِینٍ و قیل: المستقر الجنّة او النّار. و المستودع القبر، لقوله فی صفة اهل الجنّة: حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً و فی صفة اهل النّار: ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً. و قری وَ یَعْلَمُ مُسْتَقَرَّها وَ مُسْتَوْدَعَها فالمستقرّ الجنین و المستودع‌ النطفة کُلٌّ فِی کِتابٍ مُبِینٍ ای کلّ مثبت فی اللوح المحفوظ قبل ان خلقها و مثبت فی علم اللَّه سبحانه قبل وقوعها و الفائدة فی کتابة اللوح التقریر فی الفهوم ان اللَّه عزّ و جلّ قد احاط بالاشیاء کلّها و نعوتها و اماکنها و احاطتها علما.

فَأَخْرَجْنا مَنْ کانَ فِیها ای فی قری قوم لوط، مِنَ الْمُؤْمِنِینَ یعنی لوطا و من آمن به کقوله: فَأَسْرِ بِأَهْلِکَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّیْلِ.

سیل خوناب غمش موج زد از ام قری تا ثریا ز ثری

لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُری‌ وَ مَنْ حَوْلَها، یعنی لتنذر اهل مکّة، و لتنذر من حولها، یعنی قری الارض کلها، و سمیت مکة ام القری، لانها اشرف البلاد لکون الحرم و بیت اللَّه العتیق فیها، و لان الارض دحیت من تحتها، فمحل القری منها محل البنات من الامهات. وَ تُنْذِرَ یَوْمَ الْجَمْعِ ای تنذر الناس بیوم القیمة فیکون مفعولا به لا ظرفا، و یوم الجمع یوم القیمة یجمع اللَّه الاولین و الآخرین و اهل السماوات و اهل الارض، لا رَیْبَ فِیهِ ای لا شک فی الجمع انه کائن.