شقاقی
معنی کلمه شقاقی در دانشنامه آزاد فارسی
طایفۀ بزرگی از مردم کُرد ایران و عثمانی و سپس جمهوری ترکیه. اینان در اصل از عشایر نواحی فنیک و ماردین بودند. شماری فراوان از مردم این طایفه در سال های سلطنت شاه عباس اول به نواحی داخلی قلمرو صفویه انتقال یافتند و گروهی از آنان همراه چمشگزکلوها به خراسان رفتند. در ۱۱۶۵ـ۱۱۶۶ق، ح دود ۶هزار خانوار از شقاقی های خراسان خود را به اطراف کرمانشاه رساندند و به قوای محمدخان زند پیوستند و پس از آن به خدمت کریم خان درآمدند. گروهی دیگر از آنان نیز در عهد شاه عباس صفوی در آذربایجان ساکن شدند. علی جان سلطان شقاقی در ۱۰۳۷ق سرکردۀ ایل شقاقی بود و در لشکرکشی شاه عباس صفوی دوم به قندهار و تصرف آن شهر (۱۰۵۸ق) شرکت داشت. در سازمان اداری دولت صفویه، حاکم ایل شقاقی از توابع حکومت آذربایجان بود. شقاقی ها تا میانۀ قرن ۱۲ق در دشت مغان سکونت داشتند و پس از سقوط دولت صفویه مدتی با شاهسون ها، در مقابله با عثمانی ها، متحد شدند. پس از گسترش و قدرت یافتن شاهسون ها در مغان و غلبه بر شقاقی ها، آنان ناگزیر به سراب، میانه و خلخال کوچیدند. شقاقی های سراب، میانه و هشترود تا سال ها از پیوستن به دولت کریم خان زند خودداری کردند، اما در ۱۱۷۳ق مغلوب قوای کریم خان شدند و پس از تثبیت حکومت کریم خان به خدمت او درآمدند. علی خان شقاقی، سرکردۀ شقاقی ها، پس از پیروزی کریم خان بر فتحعلی خان افشار، حاکم ارومیه، با شماری از خوانین آذربایجان به شیراز رفت. صادق خان شقاقی ( ـ۱۲۱۴ق)، پسر علی خان، پس از مرگ کریم خان تا ۱۲۰۵ق حاکم مستقل سراب، گرمرود و میانه و چندی نیز متصرف حکومت تبریز بود، اما در این سال ناگزیر به آقامحمدخان قاجار پیوست. او پس از قتل آقامحمدخان مدعی سلطنت ایران شد و پس از غلبۀ قوای فتحعلی شاه ناگزیر به خدمت او درآمد. بعضی از شقاقی های آذربایجان در زمان تشکیل نخستین دسته های نظام جدید ایران به دست عباس میرزا نایب السلطنه، وارد این دسته ها شدند. اینان در عهد قاجاریه چندین دسته و گروه نظام ایران را تشکیل می دادند. همۀ شقاقی های آذربایجان، به جز برخی از شقاقی های خلخال که کُردزبان اند، به ترکی تکلم می کنند و شیعه هستند. شقاقی های خلخال در سال های بعد از انقلاب مشروطیت منشاء برخی حوادث بزرگ محلی بودند.
معنی کلمه شقاقی در دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
شقق (۲۸ بار)ی (۱۰۴۴ بار)
جملاتی از کاربرد کلمه شقاقی
معمار ساختمان کاخ این پارک، میرزا مهدی خان شقاقی (ممتحن الدوله)، اولین مهندس معمار (آرشیتکت) ایران است که طراحی و نقشه‌کشی آن را خود انجام داده و اجرای آن را نظارت کرده‌است.
علی الظاهر طوایف شاهسون، شقاقی و مغانی در برابر عثمانی‌ها به شدت مقاومت نشان دادند. آنان مدتی نیز در کنار چریکهای ارمنی با عثمانی‌ها جنگیدند. اما نهایتاً همه راه‌ها به رویشان بسته شد. شاهسون‌ها و مغانی‌ها مراتعشان را در مغان غربی ترک گفته و برای پناه جستن در نزد روس‌ها به سالیان کوچ نمودند.
عده‌ای از کردهایی که توسط شاه عباس از کردستان به به تهران و ورامین انتقال داده شدند، در مسیر خود در اطراف زنجان و تاکستان و قزوین به جا مانند، کردان انتقال یافته به جلگه خوار و ورامین مدت دو سال در آن حدود اتراق کردند، و نیز کردان شقاقی، در روستاهای شقاقی بالا و شقاقی پایین، بخش سپردان زنجان سکونت دارند.
دو روستای انذر قدیم و شقاقی انذر در نزدیکی این روستا واقع شده اند.
بسیاری از شقاقی‌ها در کشور فلسطین زندگی می‌کنند و شیعه هستند، ولی هویت عربی به خود گرفته‌اند. از شقاقی‌های مشهور فلسطینی می‌توان به فتحی شقاقی اشاره کرد.
نگار شقاقی و اشکان کوشانژاد، دو هنرمند ایرانی که بخاطر ایفای نقش در فیلم کسی از گربه‌های ایرانی خبر نداره (اثر بهمن قبادی) در جشنواره فیلم کن امسال شرکت کرده بودند از بیم بازداشت شدن توسط مامورین جمهوری اسلامی ایران، به انگلستان پناهنده شدند. خبرگزاری فرانسه
نوشته‌اند که طوایف شاهسون و شقاقی در فاصله سال‌های ۱۱۳۸–۴۱ ه.ش در حوالی سراب در پیوستن به کریم خان زند و اعلام اطاعت از وی تردید نشان می‌دادند. خاندان‌های موسوم به علی خانی و صادق خانی بر ایلات شقاقی حکمرانی می‌کردند. شقاقی‌ها پس از بازگشت از خراسان پس از مرگ نادر به صفوف قشون زند پیوسته و در چندین جنگ در حوالی کرمانشاه و همدان همراه لشکریان زند بودند.