شاه سلطان. [ س ُ ] ( اِخ ) جلال الدین. خواهرزاده امیرمبارزالدین محمد که در سال 755 هَ. ق. او را به نیابت از طرف خود بشیراز فرستاد. ( تاریخ عصر حافظ ج 1 ص 106 ). شاه سلطان. [ س ُ ] ( اِخ ) نام دختر سلطان سلیمان عثمانی است که تکیه شاه سلطان واقع در محله ایوب اسلامبول را بناکرده است. ( خیرات حسان ج 2 ص 104 ). شاه سلطان. [ س ُ ] ( اِخ ) نام دختر سلطان سلیم خان عثمانی است. او در آغاز همسر لطفی پاشای صدراعظم بوده و در محله داودپاشای اسلامبول مسجدی جامع و خانقاهی بنیان نهاده و بعدها آن خانقاه را مدرسه کرده است. ( خیرات حسان ج 2 ص 104 ). شاه سلطان. [ س ُ ] ( اِخ )نام دختر سلطان مصطفی خان ثالث عثمانی و بانی بعضی از ابنیه خیریه بوده است. ( خیرات حسان ج 2 ص 104 ).
معنی کلمه شاه سلطان در دانشنامه عمومی
شاه سلطان (دختر سلیم دوم). شاه سلطان، ( ۱۵۴۴ مانیسا – ۳ نوامبر ۱۵۸۰ استانبول ) دختر سلیم دوم از همسرش نوربانو سلطان، نوه سلیمان قانونی و خرم سلطان، خواهر مراد سوم هم چنین عمه محمد سوم بود . شاه سلطان در سال ۱۵۴۴ در مانیسا متولد شد، زمانی که پدرش هنوز یک شاهزاده بود. مادرش نوربانو سلطان بود. او فرزند ارشد پدر و مادرش بود. در سال ۱۵۶۲، اتحادهای قوی برای دختران شهزاده سلیم، شاهزاده ای که جانشین سلیمان بود در نظر گرفته شد، در ۱۷ اوت ۱۵۶۲، اسماخان با سوکلو محمد پاشا، گوهرخان با دریاسالار پیاله پاشا و شاه سلطان با حسن پاشا هم چنین شاه سلطان دختر شاهزاده مصطفی با داماد عبدالکریم پاشا ازدواج کردند در همان زمان خزانه داری دولت هزینه های عروسی امپراتوری را پوشش داد و ۱۵۰۰۰ فلورین به عنوان هدیه عروسی به داماد های امپراتوری اعطا کرد. پس از مرگ حسن پاشا، شاه سلطان در سال ۱۵۷۲ با زال محمود پاشا وزیر سوم ازدواج کرد. ظاهرا این یک ازدواج عاشقانه بود. آن ها صاحب یک پسر و یک دختر شدند. شاه سلطان در ۳ نوامبر ۱۵۸۰ درگذشت و در مسجد شوهرش که او و شوهرش ساخته بودند به خاک سپرده شد. گفته شد که شاه سلطان و شوهرش در یک زمان بیمار شدند، با هم مردند. البته پاشا ۱۲ روز بعد درگذشت و همراه شاه سلطان به خاک سپرده شد. شاه سلطان (دختر سلیم یکم). شاه خوبان سلطان، ( ترابزون – ۱۵۷۲ استانبول ) با نام شاه سلطان هم شناخته میشود، دختر سلیم یکم، خواهر سلیمان قانونی و عمه سلیم دوم بود. شاه سلطان در ترابزون متولد شد. وی دختر سلیم یکم از عایشه حفصه سلطان بود . شاه سلطان در سال ۱۵۲۳ با لطفی پاشا ازدواج کرد و آن ها صاحب یک دختر و سه پسر بودند دختر شدند، ( دخترشان اسماخان سلطان با حسین پاشا ازدواج کرد ) لطفی پاشا از سال ۱۵۳۹ تا ۱۵۴۱ وزیر اعظم بود اما در سال ۱۵۴۱ میان شاه سلطان و لطفی پاشا درگیری رخ داد به همین دلیل سلیمان دستور طلاق آن ها را صادر کرد و لطفی پاشا را از مقامش برکنار شد. شاه سلطان بعد از طلاق زندگی خود را وقف در دین کرد او در سال ۱۵۵۱ با یک روحانی به نام شیخ مرکز افندی ازدواج کرد. رفت. او در سال ۱۵۷۲ فوت شد و در نزدیکی مقبره مادرش دفن شد. دنیز چاکر در سریال ترکی حریم سلطان ( قرن باشکوه ) به کارگردانی: یاغمور تایلان و دورول تایلان ، ایفاگر نقش شاه سلطان بود.
جملاتی از کاربرد کلمه شاه سلطان
چون پدر شاهست و عم سلطان و جد سلطان نشان شاید او سلطان نشان و شاه سلطان آمدست
سرنگونی امپراتوری و دودمان صفویه عمدتاً برگرفته از اوضاع نابسامان اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در پایان دوران این دودمان بهویژه در زمان زمامداری شاه سلطان حسین، واپسین پادشاه این امپراتوری میباشد. عوامل متعددی در فروپاشی نظام پادشاهی صفویه نقش داشتهاست، این عوامل عبارتند از:
اشرف برای رویارویی با رقیبان، در گام نخست فرمان کشتن طرفداران محمود را داد و برای جلب حمایت طرفداران صفویه، از شاه سلطان حسین خواست که بر تخت سلطنت نشیند. شاه سلطان حسین نپذیرفت، ولی دخترش را به عقد او درآورد. اشرف پساز نشستن بر تخت شاهی، برخی از سرداران افغان را که به او در دستیابی به حکومت یاری رسانده بودند، و نیز حدود ۲۵ تن از شاهزادگان و امرای صفوی را کشت.
هیچ سلطان نیافت صد یک آنک شاه سلطان نشان همی بخشد
غلام سید ما شو که سلطان جهان گردی به نزد حق غلام او بسی از شاه سلطان به
مگو شاه سلطان اگر مرد دردی ز رندان وقت آشنایی طلب کن
از دار ملک لم یزل ای شاه سلطان آمدی بر قلب ماهان برزدی سنجق ز شاهان بستدی