معنی کلمه صوره الارض در دانشنامه عمومی
صورة الارض، از منابع معتبر دانش جغرافیایی و تا حدودی جغرافیای تاریخی است و تاریخ نگاران و جغرافی دانانی همچون یاقوت حموی، زکریای قزوینی و ابن شداد در تدوین آثار خود از آن بهره برده و به مطالب آن استناد کرده اند. اما ابن سعید، بارتولد، بستانی و سرکیس انتقاداتی را دربارهٔ این اثر مطرح نموده اند. جعفر شعار، نویسندهٔ مدخل ابن حوقل در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، اغلب این انتقادات را اغراق آمیز و بی اعتبار دانسته و نوشته است: «دانشمندان و صاحب نظران بسیاری … این کتاب را ستوده و از ارزش علمی آن سخن گفته و آن را منبعی معتبر و مأخذی استوار دانسته اند و در این سخن جای هیچ گونه تردید نیست. »
به نوشتهٔ جعفر شعار در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، وی ممکن است مبلغ مذهبی یا داعی سیاسی بوده باشد و در سال ۹۵۵ میلادی از مناطق شمالی قلمرو مسلمانان شامل آذربایجان و ارمنستان دیدار کرده است. وی همچنین به رود ولگا و سرزمین بلغارستان ولگا سفر کرده است و اطلاعاتی از خزرها داشته است، که در خصوص دست اول بودن آن بین پژوهشگران اختلاف وجود دارد. اما، اطلاعات وی در خصوص سرزمین ها غیرمسلمان برگرفته از شنیده ها و دارای اشتباهات
اما به نوشتهٔ آرتور کستلر ابن حوقل بر خلاف جغرافی دانان بالا، در مناطق مذکور نبوده و بیشتر کتاب صورة الارض یا المسالک و الممالک، که در ۹۷۷ میلادی تألیف کرده، نقل از کتاب اصطخری ( نگاشتهٔ ۹۳۲ میلادی ) است. خود اصطخری هم اغلب از روی شخصی به نام «بلخی» کتابش را نوشته که متعلق به سال ۹۲۱ است. به نظر کستلر تفاوت این سه کتاب در شیوهٔ ارائهٔ آن ها بوده؛ بلخی بیشتر بر نقشه ها تأکید داشته و اصطخری حاشیه نویسی ها را افزایش داده و در کتاب ابن حوقل بیشتر مطالب به شکل متن است.
