روزی ده

معنی کلمه روزی ده در لغت نامه دهخدا

روزی ده. [ دِ ] ( اِخ ) خدای عزوجل و روزی رسان. ( آنندراج ). خدا. ( از فهرست ولف ). روزی بخش. رازق :
خداوند نام و خداوند جای
خداوند روزی ده رهنمای.فردوسی.که اویست جاوید برتر خدای
هم اویست روزی ده و رهنمای.فردوسی.خداوند بخشنده و کارساز
خداوند روزی ده بی نیاز.فردوسی.جهاندار دادار و دادآور اوست
که روزی ده بندگان یکسر اوست.فردوسی.روزی ده خویش را منت داری. ( منتخب قابوس نامه ص 15 ).
دین پرور اعداشکن
روزی ده دشمن فکن.ناصرخسرو.مگو کآسمان میدهد روزیم
که روزی ده آسمان میدهد.خاقانی.مور را روزی از سلیمان نیست
که ز روزی ده سلیمان است.خاقانی.خداوند روزی ده دستگیر
پناهنده را از درش ناگزیر.نظامی.قسام سپیدی و سیاهی
روزی ده جمله مرغ و ماهی.نظامی.بر در او رو که از اینان به اوست
روزی از او خواه که روزی ده اوست.نظامی.چندانکه تعلق آدمیزاده بروزیست اگر بروزی ده بودی بمقام از ملائکه درگذشتی. ( گلستان ).
خواجه پندارد که روزی ، ده دهد
او نمیداند که روزی ده دهد.؟ || ( نف مرکب ) کسی که معاش کس یا کسان دیگر را عهده دار است :
ره آموز و روزی ده و چاره گر
بود این سه مر بی پدر را پدر.( گرشاسب نامه ).خاقانی را تویی همه روز
روزی ده و رازدار و محرم.خاقانی. || مأمور جیره. ( از فرهنگ ولف ). متصدی وظیفه و جیره در درگاه پادشاه :
بروزی دهان داد یکسر کلید
چو آمد گه کینه جستن پدید.فردوسی.بفرمود خسرو بروزی دهان
که گویند نام کهان و مهان.فردوسی.ازایران و توران مهان را بخواند
درم داد و روزی دهان را بخواند.فردوسی.ز هر جای روزی دهان را بخواند
بدیوان دینار دادن نشاند.فردوسی.چنانکه از ابیات زیر شاهنامه برمی آید روزی دهان در زمان ساسانیان از جمله صاحبان مقامات بوده اند و در مواقع رسمی جای مخصوصی در حضور پادشاه داشته اند :
بنوروز چون برنشستی [ خسرو پرویز ] بتخت
بنزدیک او موبد نیکبخت

معنی کلمه روزی ده در فرهنگ عمید

۱. آن که به همۀ جانداران رزق وروزی می دهد، رازق، رزاق، روزی دهنده.
۲. از نام ها و صفات خدای تعالی.

معنی کلمه روزی ده در فرهنگ فارسی

خدای عز و جل و روزی رسان

جملاتی از کاربرد کلمه روزی ده

همه خلق را اوست پروردگار خطابخش و روزی ده مور و مار
همی‌خواهم از کردگار جهان ز روزی ده آشکار و نهان
نخستین سخن را به نام خدای خداوند روزی ده رهنمای
بگو تا کیست مردم بی نوایی کفی خاکست و روزی ده بقایی
تا بود عالی سپهر و تا بود باقی مقام از قضای ایزد روزی ده جان آفرین
از برون تن است روزی ده وز درون دل است راه نمای
وَ تَجْعَلُونَ رِزْقَکُمْ أَنَّکُمْ تُکَذِّبُونَ (۸۲) و روزی خویش آن میکنید که روزی ده را می‌دروغ‌زن گیرید؟
ره آموز و روزی ده و چاره گر بوند این سه مر بی پدر را پدر
قسام سپیدی و سیاهی روزی ده جمله مرغ و ماهی
بر در او رو که از اینان به اوست روزی ازو خواه که روزی ده اوست